Odsetki za zwłokę nalicza się, jeżeli wystąpią opóźnienia w płatnościach. Głównie dotyczą zobowiązań wobec urzędu skarbowego i ZUS-u. Opóźnienia w płatnościach wobec tych instytucji mogą przydarzyć się każdemu przedsiębiorcy. Wysokość odsetek nalicza się na podstawie kwoty zaległości oraz daty płatności.
Jeżeli należności w stosunku do urzędu skarbowego nie zostaną uregulowane w terminie wtedy naliczane są odsetki i powstaje zaległość podatkowa. Odsetki za zwłokę liczy się już od pierwszego dnia opóźnienia. Podatnik jest zobowiązany do samodzielnego wyliczenia odsetek i wpłaty ich na konto urzędu razem z kwotą zaległości.
Zgodnie z Ordynacją Podatkową występują 2 stawki podatkowe:
w wysokości 8% (wartość 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP)
w wysokości 4% , czyli połowy stawki podstawowej (stawka obniżona, dotyczy zobowiązań, które powstały przed 1 stycznia 2017 roku).
Obniżoną stawkę odsetek można zastosować jeżeli łącznie zostaną spełnione poniższe warunki:
podatnik samodzielnie bez udziału urzędu skarbowego złoży korektę deklaracji w terminie 6 miesięcy licząc od dnia upływu terminu od jej złożenia
zapłaci zaległość podatkową w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty.
Stawki obniżonej nie można stosować jeżeli kontrola skarbowa już się rozpoczęła.W takiej sytuacji urzędnik skarbowy może nałożyć na podatnika odsetki w wysokości 12%. Taka stawka najczęściej dotyczy zaległości w podatku VAT oraz akcyzy kiedy podatnik zaniżył kwotę zobowiązania wobec urzędu lub złożył korektę już po otrzymaniu zawiadomienia o kontroli podatkowej.
Obniżoną o połowę stawkę stosuje się również w stosunku do zaległości podatkowych, które powstały przed 1 stycznia 2016 roku. Warunkiem jest złożenie korekty deklaracji w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 r. oraz zapłaty zaległości w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty.
W dalszym ciągu do zaległości podatkowych, które powstały przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się też stawkę obniżoną w wysokości 75% stawki podstawowej (6%) pod warunkiem, że:
do korekty deklaracji nie dołącza się pisemnego uzasadnienia przyczyny korekty
do zaległości podatkowych, które powstały przed 1 stycznia 2016 r. podatnik mógł zastosować stawkę odsetek w wysokości 50%, zamiast stawki 75% jeżeli złożył korektę do 30 czerwca 2016 r. i w ciągu 7 dni od złożenia korekty zapłacił zaległy podatek.
Umorzenie odsetek od zaległości podatkowych
W niektórych sytuacjach odsetki od zaległości lub też sama zaległość razem z odsetkami mogą zostać umorzone. Warunek, podatnik musi złożyć odpowiedni wniosek. Umorzenie stosowane jest w wyjątkowych sytuacjach. Musi być zachowany tzw. interes społeczny lub ważny interes podatnika. Decyzja o umorzeniu jest podejmowana przez urzędników po wcześniejszym zbadaniu sytuacji finansowej firmy, stanu materialnego i perspektywy przychodów. Często trzeba przedłożyć dodatkowe dokumenty.
Przy wydaniu pozytywnej decyzji podatnik nie musi regulować odsetek za zwłokę należnych do dnia złożenia wniosku. Odsetki naliczane są dopiero od następnego dnia po złożeniu wniosku.
Wzór na obliczanie odsetek za zwłokę
Kz x L x O/ 365 = On = Opz gdzie oznacza: Kz – kwota zaległości L – liczba dni zwłoki O – stawka odsetek za zwłokę w stosunku rocznym 365 – liczba dni w roku On – kwota odsetek Opz – kwota odsetek po zaokrągleniu
Jeżeli zaległość podatkowa powstała w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki nalicza się wg podanego wyżej wzoru oddzielnie za każdy z tych okresów. Zaokrąglenie stosuje się do sumy odsetek za poszczególne okresy.
Wzór na obliczanie odsetek za zwłokę przy obniżonej stawce
Kz x L x O1/365 = On = Opz gdzie oznacza: Kz – kwota zaległości L – liczba dni zwłoki O1 – obniżona stawka odsetek za zwłokę w stosunku rocznym 365 – liczba dni w roku On – kwota odsetek Opz – kwota odsetek po zaokrągleniu
Jeżeli zaległość podatkowa powstała w okresach, w których obowiązywały różne obniżone stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki nalicza się wg podanego wyżej wzoru oddzielnie za każdy z tych okresów. Zaokrąglenie stosuje się do sumy odsetek za poszczególne okresy.
Wzór na ustalenie opłaty prolongacyjnej
K x L x S/365 = OP = OPpz gdzie oznacza: K – kwota odroczonego lub rozłożonego na raty podatku, odroczonej lub rozłożonej na raty zaległości podatkowej L – liczba dni, na które został odroczony termin płatności podatku lub zapłata zaległości podatkowej bądź zapłata podatku lub zaległości podatkowej zostały rozłożone na raty S – stawka opłaty prolongacyjnej 365 – liczba dni w roku OP – kwota opłaty prolongacyjnej OPpz – kwota opłaty prolongacyjnej po zaokrągleniu.
Opłata prolongacyjna, czyli opłata jaką wnoszą podatnicy, którzy mają odroczony termin płatności podatku lub jeżeli zapłata podatku bądź zaległości podatkowej razem z odsetkami za zwłokę została rozłożona na raty (zgodnie z decyzją organu podatkowego). Opłatę prolongacyjną płaci się w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (j.t. Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z póxn. zm.) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także z zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. 2015 poz. 2233 z późn. zm.).
