Polska jest jednym z krajów europejskich, który będzie wprowadzał Grupę VAT. Dla podatników oznacza to uproszczenia rozliczeń wewnątrz grup podatników, a także możliwość występowania jako jeden podatnik VAT.
Nowe regulacje w ramach tzw. Polskiego Ładu wprowadzają szereg zmian na różnych polach działalności. Wiele z nich związanych jest z podatkiem VAT, a najważniejszą jest wprowadzenie Grupy VAT, która będzie zarejestrowana jako podatnik VAT. Reprezentować ją będzie przedstawiciel grupy, którego zadaniem będzie wypełnianie obowiązków jakie spoczywają na grupie, w tym również do składania deklaracji.
Dzięki nowym przepisom działalność niektórych podmiotów stała się bardziej uregulowana, jak np. konsorcjum. Grupa VAT może upraszczać obrót stosowany wewnątrz Grupy oraz zarządzać płynnością finansową w świetle podatku VAT. Połączenie w jednej grupie może pozwolić na odblokowanie środków, które mogłyby podlegać wpłacie do urzędu skarbowego, np. wtedy kiedy jeden podmiot miałby obowiązek zapłaty podatku VAT należnego, a drugi mógłby wnioskować o zwrot podatku. W Grupie podatki te mogłyby być zrównoważone, ponieważ podmioty będą występować jako jeden podatnik VAT. Grupy VAT mogą zostać wprowadzone do obrotu na podstawie art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Takie rozwiązanie nie jest nowością. Występuje już w 18 państwach członkowskich.
Zagadnienia związane z Grupami VAT były już kilka razy przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. TSUE wydał między innymi orzeczenie w wyroku C-7/13 z dnia 17 września 2014 r. Skandia America Corp. (USA), filial Sverige przeciwko Skatteverket). W uzasadnieniu dla Polskiego Ładu zostało napisane:
Postulowane rozwiązanie ma dostosować realia prawno-podatkowe do tych spotykanych w zdecydowanej większości państw UE. Wprowadzone uproszczenie w postaci wprowadzenia możliwości utworzenia Grupy VAT ma walor zachęty inwestycyjnej. Wskazać należy w szczególności na korzystniejsze niż obecnie opodatkowanie VAT transakcji dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, a także korzyści związane z poprawą płynności i administracyjne.
Grupa VAT - jakie warunki muszą zostać spełnione?
Do Grupy VAT mogą przynależeć podmioty, które:
posiadają siedzibę na terytorium kraju
nie posiadają siedziby na terytorium kraju w zakresie w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.
Wymienione warunki są jedynymi do spełnienia. Ustawa nie wprowadza żadnych innych dodatkowych, które dotyczyłyby indywidualnego podmiotu jako członka Grupy. Należeć do niej będą podmioty działające wspólnie na rynku, powiązane ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie i zarejestrowane jako czynny podatnik VAT.
Warunki powiązań zostały ściśle określone i przedstawiają się następująco:
powiązania finansowe – bezpośrednio ponad 50% udziałów, czyli akcji w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych stanowiących lub zarządzających, bądź ponad 50% prawa do udziału w zysku każdego z pozostałych podatników będących członkami grupy
powiązania ekonomiczne – przedmiot głównej działalności członków Grupy VAT musi mieć taki sam charakter lub działalności prowadzone przez członków Grupy VAT muszą się wzajemnie uzupełniać i być współzależne, bądź członek Grupy może prowadzić działalność, z której w całości lub w dużym stopniu będą korzystać inni członkowie Grupy VAT
powiązania organizacyjne – członkowie prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio mają wspólne kierownictwo bądź organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu ze sobą.
Wymienione warunki muszą istnieć przez cały okres funkcjonowania Grupy. Bardzo ważną rolę ma tu do spełnienia reprezentant, który będzie przedstawicielem Grupy w zakresie jej praw i obowiązków. Dokładniej, reprezentacja najprawdopodobniej będzie odnosiła się do obowiązków prawnopodatkowych względem organów podatkowych, gdzie organem podatkowym właściwym dla Grupy VAT będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwego dla przedstawiciela danej Grupy. Jej reprezentantem będzie mógł być dowolny podmiot wchodzący w skład Grupy, niekoniecznie posiadający rolę dominującą ekonomicznie. Jeden podmiot może być członkiem tylko jednej Grupy, a Grupa nie może być członkiem innej.
Aby Grupa VAT mogła zostać utworzona należy zawrzeć pisemną umowę zawierającą wymienione dane:
nazwa Grupy VAT z oznaczeniem „Grupa VAT” lub „GV”
dane identyfikujące podatników tworzących Grupę, a także dotyczące oddziału (w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju), wysokości kapitału zakładowego każdego z podatników
wskazanie przedstawiciela Grupy
dane identyfikacyjne udziałowców oraz wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników wchodzących w skład Grupy, którzy posiadają ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym podatników
wskazanie okresu czasu na jaki dana Grupa VAT została utworzona. Jednak nie może on być krótszy niż 3 lata.
Okres istnienia Grupy będzie mógł być przedłużany na kolejne okresy poprzez zawarcie nowej umowy. Pierwsza stworzona umowa powinna być przekazana do naczelnika urzędu skarbowego dokonującego rejestracji. Do umowy należy dołączyć zgłoszenie rejestracyjne. Każda kolejna umowa przedłużająca istnienie Grupy musi być również przekazana do urzędu.
Grupa VAT – świadczenie usług i dostawa towarów
W założeniu Grupa VAT ma wyodrębnić świadczenia usług i dostaw towarów pomiędzy członkami danej Grupy. Członkowie wchodzący w skład danej Grupy stają się jakby jednym podatnikiem, co oznacza, że świadczone usługi oraz dostawa towarów przez każdego z podmiotów poza Grupę będą traktowane jak wykonanie czynności opodatkowanych przez Grupę VAT. Czynność świadczenia usług lub dostawy towarów przez jednego z członków Grupy będzie traktowana jak czynność opodatkowana dokonana przez samą Grupę.
Świadczenia usług wewnątrz Grupy będą musiały być ujmowane w nowej ewidencji prowadzonej indywidualnie przez każdego uczestnika.
Grupa VAT – korzyści i wady
Korzyści:
uproszczenie i wyjęcie spoza opodatkowania dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz podmiotów wewnątrz Grupy
rozliczanie podatku VAT w Grupie kiedy przynajmniej jeden z podmiotów z powodu wysokiej sprzedaży rozlicza VAT należny, a drugi rozlicza nadwyżki VAT naliczonego.
