Od 1 listopada 2019 roku w niektórych przypadkach płatności za dostawę towarów lub usług dokonywane są za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Dotyczy to dostaw towarów i usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT o wartości powyżej 15 000 zł brutto. Czy w takiej sytuacji na fakturze powinien zostać umieszczony rachunek VAT?
Split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, to jeden ze sposobów regulowania płatności, który polega na zapłacie zobowiązania finansowego na rzecz innego przedsiębiorcy z wykorzystaniem komunikatu przelewu.
Split payment stosuje się po spełnieniu łącznie niżej wymienionych warunków:
wartość brutto faktury jest wyższa od 15 000 zł
przynajmniej jedna pozycja na fakturze dotyczy załącznika nr 15 ustawy o VAT
sprzedawca i odbiorca są podatnikami (nabywca musi być czynnym lub zwolnionym podatnikiem VAT).
Przelew z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności powinien zostać dokonany na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy.
Rozdzielenia płatności dokonuje bank na podstawie komunikatu przelewu zleconego przez przedsiębiorcę na:
kwotę netto na zwykły rachunek rozliczeniowy sprzedawcy
kwotę podatku VAT na rachunek VAT powiązany ze zwykłym rachunkiem rozliczeniowym.
Rachunki VAT nie są tworzone dla kont prywatnych, nawet tych wykorzystywanych w działalności gospodarczej.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca po nabyciu towarów otrzymał od sprzedawcy fakturę kosztową o wartości 14 000 zł netto + 3 220 zł VAT = 17 220 zł brutto z adnotacją „Mechanizm podzielonej płatności”. W jaki sposób podatnik ma zapłacić za fakturę?
Odpowiedź: W tym przypadku obowiązkiem przedsiębiorcy jako nabywcy jest dokonanie zapłaty z zastosowaniem split payment. Przy zlecaniu przelewu podatnik musi podać następujące informacje:
NIP sprzedawcy
numer faktury
kwotę brutto
kwotę VAT.
Sprzedawca powinien otrzymać na konto bankowe kwotę:
netto – 14 000 zł na rachunek rozliczeniowy, środkami może dysponować w dowolny sposób
VAT – 3 220 zł na rachunek VAT z możliwością wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku na cele określone w ustawie.
Każdy przedsiębiorca posiadający bankowe konto firmowe otrzymał dostęp do specjalnego rachunku VAT, które jest powiązane z jego kontem głównym. W tym przypadku nie ma znaczenia czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, czy zwolnionym.
Czym jest biała lista podatników VAT?
Od 1 stycznia 2020 roku funkcjonuje tzw. biała lista podatników VAT zawierająca numery rachunków firmowych podatników na podstawie, których możliwe jest określenie jego statusu. Na liście widnieją tylko czynni podatnicy VAT oraz zwolnieni z VAT zarejestrowani jako podatnicy zwolnieni.
Przy wystawianiu faktury z mechanizmem podzielonej płatności, czynni podatnicy VAT powinni wskazać rachunek bankowy zgłoszony na formularzu CEIDG-1 z zastrzeżeniem, że nie może to być rachunek prywatny, ponieważ płatność na taki rachunek nie zostanie zrealizowana. Biała lista podatników dostępna jest na stronie Ministerstwa Finansów.
Jeżeli faktura zostanie opłacona na inny rachunek niż ten wskazany na białej liście, to podatnik naraża się na karę, jak np. brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, transakcji których wartość przekracza 15 000 zł brutto. Dodatkowo istnieje ryzyko poniesienia solidarnej odpowiedzialności razem z kontrahentem za jego zaległości podatkowe w sytuacji gdyby czasami nie zapłacił podatku VAT należnego z tej transakcji.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca otrzymał fakturę kosztową, za którą zapłacił 16 000 zł na rachunek sprzedawcy podany na dokumencie. Niestety przed dokonaniem przelewu nie sprawdził rachunku sprzedawcy i płatność trafiła na rachunek spoza białej listy. Jakie konsekwencje może ponieść przedsiębiorca?
Odpowiedź: Jeżeli nabywca w terminie 14 dni od dnia dokonania zapłaty na rachunek spoza białej listy, zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla sprzedawcy, to może uniknąć kary i będzie mógł ująć wydatek w kosztach uzyskania przychodów, a także uniknąć solidarnej odpowiedzialności ze sprzedawcą za ewentualne zaległości podatkowe związane z transakcją.
Faktura VAT – elementy
Na fakturze VAT powinny znaleźć się obowiązkowe elementy wymienione w ustawie o podatku VAT (art. 106e ust. 1). Nie ma wśród nich numeru rachunku VAT, dlatego nie jest możliwy przelew bezpośrednio na rachunek VAT. Dopiero wskazanie kwoty brutto i VAT przy wprowadzaniu przelewu w split payment pozwala na prawidłowe zaksięgowanie środków.
Na wystawianych fakturach z mechanizmem podzielonej płatności wystarczy podać tylko numer konta firmowego, a bank sam rozdzieli kwoty. Jeżeli płatność nie jest dokonywana w ramach split payment, to na fakturze może być podany numer prywatny rachunku podatnika.
Nie ma obowiązku umieszczania numeru rachunku VAT na fakturze, ponieważ wpłaty i tak nie są dokonywane bezpośrednio na ten rachunek.
