Split payment (mechanizm podzielonej płatności) już od początku obowiązywania budził wiele wątpliwości dotyczących między innymi sposobu stosowania. Wielu przedsiębiorców zastanawia się czy może dzielić faktury celem uniknięcia zapłaty poprzez MPP.
Do końca października 2019 roku przedsiębiorca mógł dobrowolnie korzystać z mechanizmu podzielonej płatności. Z dniem 1 listopada 2019 roku do ustawy o VAT został wprowadzony nowy art. 108a ust. 1a – 1b na mocy, którego podatnicy dokonujący płatności za nabyte towary lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT udokumentowane fakturą opiewającą na wartość powyżej 15 000 zł mają obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Podatnik, który ma obowiązek wystawienia faktury z zapisem „mechanizm podzielonej płatności” musi przyjąć kwotę należności jaka wynika z tej faktury z zastosowaniem MPP.
W sytuacji kiedy na fakturze znajduje się tylko jeden towar lub usługa z załącznika nr 15, a pozostałe pozycje nie dotyczą towarów z tego załącznika, to obowiązek split payment będzie dotyczył tylko tej jednej pozycji.
PRZYKŁAD 1 Podatnik sprzedał towar o wartości 16 000 zł. Jedna pozycja na fakturze o wartości 600 zł dotyczyła towaru z załącznika nr 15 do ustawy o VAT. W tym przypadku zostały spełnione wszystkie warunki, które obligują do zastosowania split payment. Jednak uregulowanie należności poprzez MPP dotyczy jedynie kwoty 600 zł,
Czy można dzielić faktury w split payment?
Obowiązek zastosowania split payment zależy od kwoty na fakturze. Czy w takiej sytuacji dozwolony jest podział jednej faktury na dwie celem uniknięcia zastosowania mechanizmu podzielonej płatności?
PRZYKŁAD 2 Podatnik sprzedał towar o wartości 16 000 zł. Jedna pozycja o wartości 600 zł dotyczyła towaru z załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Podatnik wystawił 2 faktury, jedną na kwotę 9 000 zł, a drugą na 7 000 zł. Na jednym z dokumentów znalazł się towar z załącznika nr 15. Czy w takiej sytuacji wystąpi split payment? Odpowiedź: Nie wystąpi, ponieważ kwota pojedynczej faktury nie przekracza wartości 15 000 zł.
Podział faktury – konsekwencje podatkowe
Podział faktur jest dopuszczalny, ale taka czynność może wiązać się z pewnymi konsekwencjami podatkowymi. Rezygnacja z mechanizmu podzielonej płatności powoduje powstanie odpowiedzialności solidarnej za rozliczenie podatku VAT (art. 105a ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli kontrahent działa nieuczciwie to podatnik rezygnując z mechanizmu podzielonej płatności z powodu podziału faktury na dwa dokumenty może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za podatek VAT o ile sprzedawca nie rozliczy się z niego.
PRZYKŁAD 3 Podatnik sprzedał towar o wartości 16 000 zł. Jedna pozycja na fakturze w kwocie 5 000 zł dotyczyła towaru wymienionego w załączniku nr 15 do ustawy. Podatnik podzielił fakturę na dwa dokumenty. Jedna faktura została wystawiona na kwotę 10 000 zł, a druga na 6 000 zł, na której znalazł się towar z załącznika nr 15. W sytuacji kiedy sprzedawca nie rozliczy podatku należnego VAT to nabywca towaru poniesie odpowiedzialność solidarną za powyższy podatek.
Świadczenia złożone
Świadczenia złożone są czynnościami składającymi się z kilku elementów. W jednym świadczeniu mamy do czynienia z usługą i dostawą towarów. Zgodnie z prawem takiego świadczenia nie wolno dzielić, gdyż stanowi ono jedną całość.
PRZYKŁAD 4 Podatnik zajmuje się naprawą samochodów. W ramach usługi świadczonej dla klienta wymienił części zamienne wyszczególnione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Powyższa usługa stanowi jedno świadczenie, dlatego też w tym wypadku podatnik nie powinien wystawiać dwóch osobnych faktur. Jeżeli to zrobi to będzie działał niezgodnie z przepisami.
Jeżeli mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym, do którego ma zastosowanie mechanizm podzielonej płatności to dokonywanie podziału faktur jest nieprawidłowe. Za takie działanie na podatnika może być nałożona sankcja podatkowa (dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, które zostały wykazane na fakturze). Sankcja podatkowa może być nałożona zarówno na sprzedawcę jak i nabywcę.
Podsumowanie
Mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy jeżeli dana transakcja dotyczy towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT i jednocześnie wartość faktury przekracza kwotę 15 000 zł. Dopuszczalne jest dzielenie faktur, ale należy być ostrożnym przede wszystkim przy świadczeniach złożonych. Podział na dwie faktury pozwala uniknąć split payment, ale może narazić podatnika na sankcje podatkowe i odpowiedzialność solidarną w przypadku rozliczania podatku VAT.
