Stanowisko fiskusa
Organy podatkowe, bazując na literalnej wykładni przepisów, zajmują stanowisko, że korekta stawek amortyzacyjnych wstecz nie jest możliwa. Kluczowymi przepisami w tej kwestii są artykuły ustawy o CIT, w szczególności art. 16h, 16i i 16j, które określają zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych i możliwości zmiany stosowanych stawek.
Zgodnie z art. 16i ust. 1, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się na podstawie stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych, przy czym art. 16i ust. 4 oraz 16i ust. 5 dopuszczają możliwość ich zmiany. Przepisy te wskazują, że stawki amortyzacyjne mogą być obniżane lub podwyższane od pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego, jednak nie dają wyraźnego przyzwolenia na ich zmianę za okresy wcześniejsze. W ocenie fiskusa zmiana stawki amortyzacyjnej może być dokonana tylko w odniesieniu do przyszłych okresów rozliczeniowych.
W jednej z interpretacji podatkowych (Dyrektor KIS, 24 czerwca 2024 roku, nr 0111-KDIB1-3.4010.248.2024.1.AN) organ stwierdził, że choć przepisy dopuszczają elastyczność w ustalaniu stawek amortyzacyjnych, to nie mogą być one modyfikowane wstecznie. W praktyce oznacza to, że korekta stawek amortyzacyjnych może dotyczyć wyłącznie przyszłych lat podatkowych, a zmiany nie mogą być wprowadzane z mocą wsteczną.Argumenty podatników
Podatnicy często powołują się na to, że przepisy ustawy o CIT nie zabraniają wprost wstecznej korekty stawek amortyzacyjnych. Zmiana stawki, zgodnie z przepisami, może zostać wprowadzona od miesiąca, w którym dany środek trwały został wprowadzony do ewidencji, lub od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. W tej interpretacji nie ma jednak jasnej wzmianki, która wykluczałaby możliwość korekty za lata poprzednie.
Co więcej, niektórzy podatnicy wskazują, że prawo do korekty odpisów amortyzacyjnych wynika z ogólnych zasad rachunkowości i podatkowych, zwłaszcza gdy pierwotne odpisy zostały wykonane błędnie. W takich sytuacjach – np. w przypadku błędu rachunkowego lub oczywistej omyłki – korekta mogłaby obejmować także poprzednie lata.Stanowisko sądów administracyjnych
Sądy administracyjne, w przeciwieństwie do organów podatkowych, częściej przyznają rację podatnikom. Wyroki sądów wskazują, że nie ma jednoznacznych podstaw prawnych, aby odmówić przedsiębiorcom prawa do wstecznej korekty stawek amortyzacyjnych. W tym kontekście istotne są wyroki takie jak wyrok WSA w Łodzi z 27 kwietnia 2022 roku (I SA/Łd 92/22), w którym sąd uznał, że brzmienie art. 16i ust. 5 ustawy o CIT pozwala podatnikom na dokonanie korekty stawek amortyzacyjnych także za okresy przeszłe, o ile nie doszło do przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Sąd ten, podobnie jak inne sądy administracyjne, zwrócił uwagę, że przepisy nie wskazują jednoznacznie, iż korekty można dokonać tylko od momentu wprowadzenia środka trwałego do ewidencji lub od pierwszego miesiąca kolejnego roku podatkowego. Brak wyraźnych ograniczeń oznacza, że podatnicy mają prawo zmieniać stawki amortyzacyjne również wstecznie. WSA w Łodzi argumentował, że przepisy dotyczące amortyzacji nie wykluczają możliwości wstecznej korekty, a jedynym ograniczeniem w tym zakresie jest okres przedawnienia.
Podobnie wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z 15 grudnia 2022 roku (I SA/Gl 1288/22), wskazując, że celem przepisów dotyczących amortyzacji było stworzenie elastyczności dla podatników w zarządzaniu środkami trwałymi. Oznacza to, że podatnicy mogą dokonywać zmian stawek amortyzacyjnych w dowolnym momencie, również za lata ubiegłe, co jest kluczowe dla przedsiębiorców, którzy chcą zoptymalizować swoje rozliczenia podatkowe.Praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców
Stanowisko sądów administracyjnych otwiera przed przedsiębiorcami możliwość optymalizacji kosztów podatkowych poprzez korektę stawek amortyzacyjnych za lata ubiegłe. Takie działanie może przynieść wymierne korzyści, szczególnie w przypadku, gdy podatnik z różnych względów nie zastosował optymalnych stawek amortyzacyjnych w przeszłości.
Przykładem może być spółka, która w latach 2022-2023 dokonała korekty deklaracji podatkowych, wskazując wyższe koszty wynikające z podwyższenia stawek amortyzacyjnych za ten okres. Choć organy podatkowe nie uznały takiej zmiany za prawidłową, sądy administracyjne orzekły, że taka korekta jest dopuszczalna, pod warunkiem że nie doszło do przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Warto jednak pamiętać, że fiskus konsekwentnie stoi na stanowisku, iż wsteczna korekta jest niedozwolona. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na takie działanie, powinni liczyć się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi i koniecznością dochodzenia swoich racji przed sądem.Kilka słów podsumowania
Czy można skorygować stawkę amortyzacji wstecz? Odpowiedź na to pytanie zależy od interpretacji przepisów oraz od tego, z którym stanowiskiem się zgadzamy. Organy podatkowe odrzucają możliwość wstecznej korekty, wskazując, że przepisy jasno określają moment, od którego można dokonać zmiany stawki. Z kolei sądy administracyjne często przyznają rację podatnikom, uznając, że przepisy nie wykluczają korekt za lata ubiegłe, pod warunkiem że nie doszło do przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na wsteczną korektę, powinni liczyć się z koniecznością obrony swojego stanowiska przed sądem, ale mogą również zyskać na tym rozwiązaniu, optymalizując swoje koszty podatkowe.
Data publikacji: 2024-10-31, autor: FakturaXL
