Przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych zobowiązani są do posiadania kasy fiskalnej i rejestrowania sprzedaży na urządzeniu. Co grozi przedsiębiorcy, który nie będzie ewidencjonował sprzedaży na kasie rejestrującej lub nie będzie takiej posiadał pomimo ciążącego na nim obowiązku?
Kiedy przedsiębiorca zobowiązany jest do posiadania i ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej?
Kasa fiskalna jest urządzeniem służącym do ewidencjonowania sprzedaży. Obecnie na rynku dostępne są cztery rodzaje kas:
kasy z papierowym zapisem kopii
kasy z elektronicznym zapisem kopii
kasy online
kasy mające formę oprogramowania.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych mają obowiązek rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej i prowadzenia ewidencji sprzedaży.
Ewidencja sprzedaży musi zawierać określone dane dotyczące przeprowadzanych transakcji, takie jak:
przedmiot opodatkowania
wysokość podstawy opodatkowania
wysokość podatku należnego
dane identyfikujące sprzedaż
numer identyfikacji na podstawie, którego można zidentyfikować podatnika na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary bądź były świadczone usługi.
Prowadzenie ewidencji sprzedaży z zastosowaniem kas rejestrujących – obowiązki przedsiębiorcy
Podatnicy prowadzący sprzedaż za pomocą kas rejestrujących mają obowiązek:
wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę (na żądanie nabywcy) za każdą dokonaną sprzedaż. Paragon powinien mieć formę:
papierową lub
elektroniczną.
Paragon wystawiony w tej formie powinien zostać przekazany nadawcy w sposób z nim uzgodniony z użyciem systemu teleinformatycznego
dokonać niezwłocznego zgłoszenia każdej nieprawidłowości w pracy kasy do właściwego podmiotu prowadzącego serwis kas rejestrujących
udostępniać kasy rejestrujące do kontroli ich stanu nienaruszalności oraz prawidłowości pod kątem pracy na każde żądanie właściwych organów
przekazywać kasy rejestrujące do obowiązkowego przeglądu technicznego do właściwego podmiotu zajmującego się serwisem kas rejestrujących w wymaganym terminie
przechowywać kopie dokumentów kasowych do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o rachunkowości z 1994 roku
stosować kasy fiskalne tylko do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży
wystawiać inne dokumenty dotyczące sprzedaży lub pracy kas z zastosowaniem kas rejestrujących
prowadzić i przechowywać dokumentację dotyczącą przebiegu działania kasy rejestrującej
kasy rejestrujące, które zostały przez podatnika utracone, a następnie zostały odzyskane powinny zostać przed ich ponownym zastosowaniem poddane obowiązkowemu przeglądowi technicznemu
zapewnić połączenie umożliwiające przesyłanie danych pomiędzy kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas
zakończyć używanie kas rejestrujących w przypadku zakończenia działalności gospodarczej lub pracy kas rejestrujących i jednocześnie zabezpieczyć dane z kasy fiskalnej.
Zaniechanie obowiązku posiadania kasy fiskalnej – konsekwencje wynikające z ustawy o VAT
Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego stwierdzi, że podatnik nie wypełnił obowiązku posiadania kasy fiskalnej to w tej sytuacji może nałożyć na podatnika dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku naliczonego za nabycie towarów i usług za okres przypadający od chwili rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży z zastosowaniem kas rejestrujących. Osoby fizyczne za taki sam czyn ponoszą jedynie odpowiedzialność jak za wykroczenie skarbowe lub za przestępstwo skarbowe. W przypadku, kiedy podatnik z przyczyn od niego niezależnych nie może prowadzić ewidencji sprzedaży z zastosowaniem kas rejestrujących, to w tej sytuacji ma obowiązek wykorzystać do ewidencjonowania sprzedaży rezerwową kasę rejestrującą. Jeżeli nie może zastosować rezerwowej kasy rejestrującej to nie może dalej zajmować się sprzedażą.
inne podobne urządzenia ewidencyjne, które mogą być prowadzone zgodnie z ustawą, przede wszystkim zapisy kasy rejestrującej.
Zgodnie z Kodeksem Karnym Skarbowym za brak kasy fiskalnej przedsiębiorca może ponieść karę grzywny. Powyższy czyn może być zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe (czyn mniejszej wagi). Odpowiedzialność karna skarbowa za brak kasy fiskalnej regulowana jest przez właściwe przepisy Kodeksu karnego skarbowego. Art. 60 KKS wskazuje, że:
Nieprowadzenie lub przechowywanie w niewłaściwym miejscu księgi § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. § 2. Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi - w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. § 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego, lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu i na jego rzecz. § 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1-3 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Czyn mniejszej wagi – regulacje
Art. 53 par. 8 KKS
W rozumieniu kodeksu wypadek mniejszej wagi jest to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności – zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe – zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu z § 6, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowo prawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie.
Co to jest niski stopień społecznej szkodliwości?
Niski stopień społecznej szkodliwości ma miejsce wtedy, kiedy dochodzi do uszczuplenia należności publicznoprawnej lub kiedy została ona narażona na uszczuplenie, kiedy wysokość uszczuplenia nie przekracza ustawowego progu i dodatkowo sposób oraz okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wykazują lekceważenia przez sprawcę porządku finansowo prawnego bądź wszelkich reguł ostrożności jakie wymagane są w tej sytuacji w sposób rażący. Na porządek finansowo prawny należy spojrzeć poprzez całokształt regulacji dotyczących prawa finansowego. W przypadku reguł ostrożności jakie wymagane są w danych okolicznościach należy ocenić je oddzielnie w każdym przypadku.
Kara przewidziana za brak kasy fiskalnej
Kara przewidziana za brak kasy fiskalnej jest formą grzywny, której minimalna wartość wynosi 10 stawek dziennych, a maksymalna 240 stawek dziennych. Kara może zostać nałożona na podatnika nie tylko za brak kasy fiskalnej, ale również w sytuacji, kiedy ewidencja sprzedaży prowadzona jest niezbyt dokładnie, nierzetelnie oraz w sposób wadliwy.
Kiedy przestępstwo skarbowe ulega przedawnieniu?
Przestępstwo skarbowe ulega przedawnieniu:
po upływie 5 lat – popełniony czyn został uznany za przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat
po upływie 10 lat – czyn został uznany za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.
Jeżeli przestępstwo skarbowe dotyczy uszczuplenia lub naraża na uszczuplenie należność publicznoprawną, to jego karalność ustępuje w chwili przedawnienia należności.
Podsumowanie
Przedsiębiorcy sprzedający towary i usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych mają obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży oraz ewidencjonować taką sprzedaż na kasie fiskalnej. Po zakończonej sprzedaży zobowiązani są wydrukować paragon z kasy rejestrującej i przekazać go nabywcy. Paragon może mieć formę papierową lub elektroniczną. Niektórzy podatnicy po spełnieniu określonych warunków mogą zostać zwolnieni z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Jeżeli podatnik będzie uchylał się od obowiązku posiadania kasy fiskalnej lub będzie unikał ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących to za taki czyn grozi mu kara grzywny.
