Zmiana towaru na fakturze

Faktura VAT jest dokumentem, który powinien zawierać dane określone prawem. Jednym z ważnych elementów jest nazwa (rodzaj) towaru/usługi, które powinny być określone w sposób szczegółowy i wyczerpujący. Faktura wystawiona wadliwie może mieć przykre konsekwencje zarówno dla sprzedawcy, jak i nabywcy, dlatego należy dołożyć wszelkich starań, aby była sporządzona prawidłowo. Sprzedawca ryzykuje otrzymanie grzywny za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, a nabywca może utracić prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Nazwa towaru/usługi – jeden z obowiązkowych elementów na fakturze

Lista obowiązkowych elementów jakie powinna zawierać faktura VAT znajduje się w art. 106e ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Ust. 1 pkt 7 tejże ustawy wskazuje, że w treści faktury obowiązkowo musi znaleźć się nazwa (rodzaj) towaru/usługi. Co prawda przepis nie określa jak bardzo szczegółowo ma być ona podana, ale należy przypuszczać, że określenie danych winno być na tyle wyczerpujące, aby bezspornie można było wskazać przedmiot opodatkowania, wysokość stawki podatku, a strony transakcji muszą mieć możliwość identyfikacji towaru lub usługi będących przedmiotem obrotu gospodarczego. 
W przepisach nie występuje pojęcie „nazwa towaru/usługi”, dlatego aby prawidłowo zrozumieć co ono oznacza należy skorzystać z definicji znajdującej się w Słowniku języka polskiego wydawnictwa PWN, w którym można przeczytać, że „nazwa” to „wyraz albo połączenie wyrazowe oznaczające kogoś lub coś”. Zgodnie ze słownikiem nazwą jednostkową jest: „nazwa mająca tylko jeden desygnat”, a nazwą ogólną jest: „nazwa dotycząca pojedynczych przedmiotów danego rodzaju lub poszczególnych cech danego przedmiotu”. Przez „desygnat” należy rozumieć: „przedmiot, osobę lub zjawisko, do których odnosi się dana nazwa”. A tak nazwę towaru/usługi określił Dyrektor KIS w interpretacji z 22 maja 2017 roku, nr 2461-IBPP3.4512.200.2017.2.AW

sprzedawca jest obowiązany opisać na fakturze każdy towar (usługę) i podać jego nazwę. Umieszczona na fakturze nazwa towaru (usługi) winna być zgodna z będącym przedmiotem sprzedaży towarem (usługą), a nadto powiązanie tej nazwy z ceną ma pozwolić na indywidualne określenie sprzedawanego towaru (usługi). (…) Im większy jest zakres towarów i usług w danej grupie, tym bardziej wymaga on szczegółowego określenia nazwy towaru lub usługi w celu jego prawidłowej identyfikacji. (…) usługodawca, dokumentując wyświadczoną usługę, powinien podać taką nazwę usługi, by użyta nazwa była, co do istoty zgodna z będącym przedmiotem sprzedaży świadczeniem. Nazwa usługi na fakturze powinna być tak skonstruowana, aby nabywca na tej podstawie w połączeniu z ceną mógł dokładnie określić, jakiego rodzaju usługę zakupił.

Przedmiot umowy sprzedaży na fakturze

Podatnicy wystawiający fakturę VAT w treści faktury nie powinni podawać żadnych ogólnikowych określeń o bardzo szerokim zakresie, które nie wskazują wystarczająco na charakter usług lub rodzaj towarów, ani też powoływać się na treści innych dokumentów. Potwierdzeniem tego jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 września 2016 roku w sprawie C-516/14, w którym można przeczytać:

art. 226 pkt 6 dyrektywy 2006/112 wymaga, aby faktura zawierała wzmiankę o zakresie i charakterze wykonanych usług. Brzmienie tego przepisu wskazuje zatem, że należy obligatoryjnie określić zakres i charakter wykonanych usług. (…) Artykuł 226 dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że faktury zawierające tylko wzmiankę „usługi prawne wykonane od [określonej daty] do dnia dzisiejszego”, nie są zgodne z wymogami, o których mowa w pkt 6 tego artykułu.

Podobna opinia znajduje się w publikacji „Faktura VAT w pytaniach i odpowiedziach (LEX 2014):

bezpośrednio z samej faktury winno wynikać, co jest/było przedmiotem łączącej sprzedawcę i nabywcę umowy sprzedaży. Sformułowania o treści „usługa wg umowy” lub „dostawa wg umowy par. ...” nie wypełniają zaś tego obowiązku. Nie wskazują, bowiem, co jest przedmiotem wykonanego świadczenia (odwołują się jedynie do dokumentu, z którego taka informacja wynika, tego zaś za nazwę towaru/usługi uznać nie można; nazwa/rodzaj towaru czy usługi winna wynikać z samej faktury).

Innym przykładem może być: usługa zgodnie ze zleceniem, sprzedaż usług zgodnie z zamówieniem, usługi remontowo-budowlane, usługi reklamowe…

Odliczenia VAT

Odwołując się do w/w wyroku C-516/14 Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, że:

artykuł 178 lit. a dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby krajowe organy podatkowe mogły odmówić prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej tylko ze względu na to, że podatnik posiada fakturę, która nie spełnia wymogów art. 226 pkt 6 tej dyrektywy, podczas gdy organy te dysponują wszystkimi informacjami koniecznymi do zbadania, że spełnione zostały materialne przesłanki wykonania tego prawa.

Podobną opinię wyraził również w wyroku z 13 grudnia 2018 roku w sprawie C-491/8

artykuł 168 lit. a, art. 178 lit. a oraz art. 226 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, aby krajowe organy podatkowe odmówiły podatnikowi prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej należnego lub zapłaconego wyłącznie z tego powodu, że wystawione faktury zawierają błąd dotyczący oznaczenia towarów będących przedmiotem odnośnych transakcji, także w sytuacji gdy podatnik przed wydaniem przez organy podatkowe dotyczącej go decyzji przedstawił im dokumenty oraz wyjaśnienia niezbędne do ustalenia prawdziwego przedmiotu tych transakcji i potwierdzające, że zostały one rzeczywiście dokonane.

Zdaniem TSUE prawo do odliczenia naliczonego VAT zostaje przyznane jeżeli zostaną spełnione podstawowe wymagania, nawet wtedy kiedy podatnicy nie spełnili niektórych wymagań formalnych. Tego wymaga podstawowa zasada neutralności. 
Pomimo tego, że Trybunał Sprawiedliwości UE wydał takie wyroki w sprawie, to jednak nie ma gwarancji, że każdy nabywca dysponujący wadliwą fakturą będzie miał prawo do odliczenia VAT. 

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 października 2015 roku, sygn.: IFSK 1131/14 wskazał, że: 

faktura, która nie została skorygowana, a jej wadliwość formalna jest na tyle poważna, że uniemożliwia ustalenie, jaki jest faktyczny (podmiotowy lub przedmiotowy) zakres transakcji wykazanych na fakturze, a tym samym, czy są one rzeczywistymi świadczeniami, co rodzi ryzyko oszustwa lub nadużycia oraz uniemożliwia kontrolę prawidłowego poboru podatku przez administrację podatkową – nie daje podatnikowi na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury.

Podsumowując, na podstawie wymienionych wyroków można stwierdzić, że jeżeli nabywca posiada fakturę, która nie określa szczegółowo przedmiotu opodatkowania i do tego nie dysponuje on żadnymi dodatkowymi dokumentami odnoszącymi się w sposób wyraźny i jednoznaczny do faktury, jak np.: umowa, zamówienie, protokół lub inne, które szczegółowo określają brakujące elementy, to może liczyć się z tym, że zostanie pozbawiony prawa do odliczenia.

Zmiana nazwy towaru/usługi na fakturze – błędy mniejszej wagi

Art. 106e ust. 1 pkt 8 – 15 ustawy o VAT wskazuje, że za pomocą faktury korygującej można zmienić:

• miarę i ilość
• cenę jednostkową
• kwoty rabatu
• wartość
• stawkę podatku
• sumę netto
• kwotę podatku
• kwotę brutto. 

Powyższe błędy określa się błędami mniejszej wagi, które uważane są jedynie za błędy techniczne. Jeżeli na fakturze znalazł się błąd tego rodzaju i dokument w dalszym ciągu oddaje prawdziwe zdarzenie gospodarcze, a błąd nie ma znaczenia przy ustalaniu wysokości zobowiązania podatkowego, to nabywca na podstawie otrzymanych faktur może odliczyć podatek naliczony. Potwierdza to interpretacja wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 czerwca 2017 roku, nr 0114-KDIP1-1.4012.149.2017.1.KBR

jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego (korekty), wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Podobnego zdania jest też Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, który w interpretacji z 27 października 2015 roku, nr IPTPP3/4512-330/15-4/BM stwierdził, że:

faktury dokumentujące nabycie towarów bądź usług opodatkowanych według właściwych stawek podatku, zawierające błędy inne niż dotyczące pozycji faktury określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15 ustawy, w sytuacji gdy odzwierciedlają prawdziwe zdarzenia gospodarcze i jednocześnie błędy te pozostają bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego, to faktury takie nie pozbawiają podatnika prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z nich wynikającej.

Do innych pomyłek mniejszej wagi zalicza się też np: data wystawienia, numer faktury, data lub termin zapłaty, niektóre dane sprzedawcy lub nabywcy (imiona i nazwiska lub nazwa podatnika i nabywcy, ich adresy, numery NIP) oraz nazwa towaru bądź usługi. Wymagają one wystawienia noty korygującej. Zaksięgowana faktura oraz wysłany plik JPK z błędem wymusza ponowne złożenie poprawnie wypełnionych dokumentów z wyjaśnieniem zaistniałej sytuacji. Korekta dotycząca nazwy nie może być istotna dla rozliczenia podatkowego. Nie jest dozwolona zmiana nazwy, z której wynikałoby, że jest to zupełnie inny przedmiot lub inna usługa. Dopuszczalne jest jedynie doprecyzowanie nazwy towaru bądź usługi.

Z kolei zgodnie z art. 106e ust. 2 pkt 3 lit . b ustawy o VAT faktura korygująca powinna zawierać nazwę towaru/usługi objętych korektą. W ramach faktury korygującej nie ma możliwości zmiany nazwy towaru lub usługi na inną. 
W sytuacji kiedy została wpisana nieprawidłowa nazwa, która nie odpowiada rodzajowi sprzedanego towaru lub wykonanej usługi, to wtedy mówi się, że została wystawiona tzw. pusta faktura, co nie powinno mieć miejsca, a podatnik w ten sposób naraża się na odpowiedzialność karno-skarbową. Zgodnie z prawem taka faktura w ogóle nie powinna być wprowadzona do obrotu gospodarczego. Jeżeli została zaksięgowana, to powinna być jak najszybciej wycofana, a księgowanie winno być anulowane.

Data publikacji: 2021-02-27, autor: FakturaXL