Zmiana nabywcy na fakturze z firmy na osobę prywatną

Czasami z różnych powodów przedsiębiorca chce, aby dane firmy na wystawionej fakturze zostały zmienione na dane osoby prywatnej. Czy możliwa jest zmiana nabywcy na fakturze?

Art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT

wskazuje, że w przypadku stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejś innej pozycji na fakturze, w tym również w przypadku błędnie wskazanego nabywcy, podatnik ma obowiązek sporządzenia faktury korygującej.  

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS

z 28 września 2018 r. o nr. 0112-KDIL2-3.4012.330.2018.2.WB zawiera wskazanie 2 sytuacji dotyczących zmiany nabywcy na fakturze, które wymagają wystawienia faktury korygującej. 

• na fakturze wystawionej przez uprawniony podmiot został błędnie wskazany nabywca (nazwa nabywcy), ale dokument został dostarczony do właściwego podmiotu, który zakupił towar/usługę. W tym przypadku wystarczy wystawić jedynie fakturę korygującą dane nabywcy.
• fakturę otrzymał inny podmiot, który nie był stroną transakcji, czyli w rzeczywistości nie był nabywcą towaru/usługi. Wtedy należy wystawić fakturę korygującą „zerującą” i nową fakturę z poprawnymi danymi właściwego odbiorcy towaru/usługi.

PRZYKŁAD 1 
Pracownik dokonał dla siebie zakupu okularów. Podał sprzedawcy NIP firmy, w której pracuje. Na podstawie paragonu z NIP-em firmy, została wystawiona faktura VAT. W międzyczasie przedsiębiorca zmienił zdanie i stwierdził, że faktura ma być wystawiona na osobę prywatną, która rzeczywiście będzie właścicielem okularów. Firma zobowiązała się zwrócić pracownikowi koszt zakupu okularów, a więc jest faktycznym płatnikiem faktury.  Czy w tej sytuacji możliwa jest zmiana nabywcy na fakturze?

Odpowiedź:
Tak jest możliwa. Należy sporządzić fakturę korygującą dane nabywcy z firmy na osobę prywatną. 
Powyższy przykład opisuje sytuację kiedy faktura została wydana osobie fizycznej będącej nabywcą okularów. W tym przypadku właściwym będzie wystawienie faktury korygującej dane nabywcy (z danych firmy na dane osoby fizycznej). Należy także zastanowić się czy nie trzeba poprawić błędu na wystawionym paragonie (podany NIP firmy). Korekta powinna polegać na dokonaniu zapisu w ewidencji korekt dotyczących sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej. W ten sposób oba dokumenty (paragon i faktura) będą posiadały zgodną treść. 

PRZYKŁAD 2 
Podatnik jest pośrednikiem w wynajmie jachtów. Jeżeli umowy zawierane z właścicielami jachtów nie narzucają na podatnika prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu własnej kasy, czy też za pomocą przekazanej mu do tego celu kasy, to czy ma on obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży w imieniu właścicieli jachtów za pomocą kasy rejestrującej?

Odpowiedź:  
Podatnik nie ma takiego obowiązku jeżeli nie została zawarta umowa w formie pisemnej. 
Art.. 111 ust. 3b ustawy o VAT wskazuje, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży, której podstawę opodatkowania stanowi kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia pośrednictwa lub każdej innej umowy o podobnym charakterze bądź marży, ma obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na potrzeby obliczenia wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego całej wartości sprzedaży własnej i tej prowadzonej na rzecz lub w imieniu innego podatnika. 
Dokładniej powyższy obowiązek został przedstawiony w par. 5 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. Czytamy w nim, że:

• podatnik mający obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży, który zleca wykonywanie sprzedaży innemu podmiotowi i przekazuje mu kasę rejestrującą lub zobowiązuje go do prowadzenia ewidencji sprzedaży na swoją rzecz lub w swoim imieniu przy użyciu własnej kasy (par. 5 ust. 1 rozporządzenia)
• jeżeli inny podmiot zobowiązany jest także do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, to podmiot ten ewidencjonuje przy użyciu własnej kasy sprzedaż na potrzeby obliczenia osiąganej przez siebie wartości sprzedaży i wysokości podatku, całą wartość sprzedaży własnej oraz tej prowadzonej na rzecz lub w imieniu innego podatnika (par. 5 ust. 2 rozporządzenia)
• kasa zostaje powierzona innemu podmiotowi w celu prowadzenia ewidencji lub zostaje on zobowiązany do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu nabytej przez siebie kasy na podstawie umowy pisemnej (par. 5 ust. rozporządzenia). 

Na podstawie pkt. 3 należy wnioskować, że warunkiem obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży jest przekazanie innemu podmiotowi, jak np.: pośrednikowi kasy powierzonej w celu prowadzenia ewidencji lub zobowiązanie innego podmiotu do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu nabytej przez ten podmiot własnej kasy na podstawie zawarcia pisemnej umowy. Brak takiej umowy sprawia, że inny podmiot nie ma obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników. 
Podobnego zdania są organy podatkowe, które swoje stanowisko potwierdzają w wydawanych interpretacjach. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 19 października 2016 r. o nr. 1061IPTPP3.4512.471.-2016.1.MK, w której można przeczytać: 

Wnioskodawca, jako agent, nie będzie zobowiązany do ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących kwot pobranych przez Aplikacje i przekazanych usługodawcy w związku z zawieranymi za pośrednictwem Aplikacji umowami przez klientów z usługodawcami, ponieważ Wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży usług i towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych oraz nie jest zobowiązany przez usługodawców do prowadzenia ewidencji za pomocą własnej lub powierzonej kasy rejestrującej w drodze umowy pisemnej.

Z reguły umowy pomiędzy podmiotami w formie pisemnej raczej nie są zawierane, co sprawia, że podatnik nie ma obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży w imieniu właścicieli jachtów. 

PRZYKŁAD 3
Podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Czasami musi wystawić faktury korygujące w związku z przyznawaniem rabatów potransakcyjnych. W niektórych przypadkach są one wystawiane do pojedynczych faktur. Najczęściej jednak sporządzane są zbiorcze faktury korygujące. Jakie kursy przeliczeniowe dla celów VAT powinny być stosowane do przeliczania takich faktur?

Zasady przeliczania kwot dla celów VAT z faktur wyrażonych w walutach obcych zostały określone w art. 31 a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem kwoty w walutach obcych wykazywane na fakturach korygujących należy przeliczać wg kursu właściwego dla korygowanej faktury pierwotnej (zgodne z wyrokiem NSA z 22 lutego 2007 r. sygn. akt I FSK 47/06). Na podstawie tego stanowiska zostało uznane, że faktury korygujące nie są samodzielnym dokumentem, a jedynie dokumentem korygującym treść faktur pierwotnych. Jeżeli zostałoby przyjęte inne stanowisko, to wtedy w przypadku faktur korygujących „zerujących” kwota z faktury korygującej najczęściej byłaby inna niż ta na fakturze pierwotnej.  

W przepisach nie mowy o sposobach mówiących jak należy przeliczać zbiorcze faktury korygujące wystawione w walutach obcych. W zasadzie powinno być tak, że przy rozliczaniu faktur korygujących należy stosować odrębne kursy walut, które są właściwe dla poszczególnych korygowanych transakcji. Jednak stanowisko organów podatkowych w tej sprawie jest inne, bardziej korzystne dla podatników. Dopuszcza się, aby w takich przypadkach stosować jeden kurs przeliczeniowy (kurs waluty obcej – średni kurs ogłoszony przez NBP lub kurs wymiany ogłoszony przez Europejski Bank Centralny z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia zbiorczej faktury korygującej lub innego dokumentu korygującego). Do takiego stanowiska nawiązują wydane interpretacje indywidualne (Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 lutego 2017 r. nr. 461-IBPP4.4512.145.2016.2.LG oraz Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 maja 2017 r. nr. 0112-KDIL1-3.4012.113.-2017.1.KM). 

Wnioski końcowe

W przypadku pojedynczych faktur korygujących, które dokumentują przyznane rabaty wystawianych do pojedynczych dokumentów podatnik ma obowiązek zastosować kurs historyczny, czyli kurs właściwy dla korygowanej faktury pierwotnej. 
W przypadku zbiorczych faktur korygujących, które dokumentują przyznane rabaty podatnik może zastosować kurs waluty obcej z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia zbiorczej faktury korygującej.

Data publikacji: 2021-05-04, autor: FakturaXL