Lekarze w Polsce często zakładają działalność gospodarczą w ramach, której zaczynają prowadzić indywidualną praktykę lekarską i otwierają własne gabinety. Przy działalności istotną sprawą jest wybór formy opodatkowania. Która z dostępnych form będzie najlepsza dla lekarza?
Formy opodatkowania dostępne w Polsce – czy wszystkie korzystne są dla lekarza?
Założenie gabinetu lekarskiego wymaga spełnienia kilku warunków, między innymi wybrania odpowiedniej, najbardziej korzystnej formy opodatkowania.
Przyszły przedsiębiorca ma do wyboru następujące formy:
zasady ogólne - skala podatkowa
zasady ogólne - podatek liniowy
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Każda z tych form kieruje się własnymi zasadami związanymi ze sposobem rozliczania podatku. Poniżej krótka charakterystyka dostępnych form opodatkowania.
Zasady ogólne – skala podatkowa
Skala podatkowa jest podstawową i najczęściej wybieraną formą opodatkowania w Polsce. Jeżeli podczas zakładania działalności podatnik nie wybierze w jaki sposób chce rozliczać podatek, to z automatu zostaną mu przypisane zasady ogólne wg skali podatkowej. Podatek płacony jest od uzyskanego dochodu. Dochód natomiast powstaje po zmniejszeniu przychodu o koszty uzyskania przychodu z działalności w danym roku podatkowym.
Przy tej formie opodatkowania dostępne są dwie stawki podatku:
12% - dochody do 120 000 zł
32% - nadwyżka od dochodu powyżej 120 000 zł.
Skala podatkowa jest korzystną formą opodatkowania i szczególnie polecana jest tym przedsiębiorcom, którzy ponoszą w miesiącu wysokie koszty. Przy skali podatkowej obowiązuje kwota wolna od podatku. Dodatkowo przedsiębiorca ma możliwość skorzystania z ulg podatkowych, jak przykładowo: z ulgi na dzieci czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Na skali podatkowej składka zdrowotna wynosi 9% liczona od dochodu. Opłaconej składki zdrowotnej nie można odliczyć od podatku. Zaliczki na podatek dochodowy płacone są co miesiąc w terminie do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeżeli podatnik wybierze rozliczenie kwartalne, wtedy rozlicza podatek co kwartał w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po danym kwartale.
Zasady ogólne – podatek liniowy
W przypadku podatku liniowego obowiązuje jedna stała stawka podatku w wysokości 19% niezależnie od uzyskanego dochodu. Jest to dość atrakcyjna forma opodatkowania polecana głównie tym przedsiębiorcom, którzy uzyskują wysoki dochód przekraczający pułap 120 000 zł w skali roku. Składka zdrowotna płacona jest wg stawki 4,9% od dochodu. Przedsiębiorca może odliczyć ją od podatku do określonego limitu. Przy podatku liniowym brak jest kwoty wolnej od podatku i nie ma możliwości skorzystania z ulg podatkowych. Za pomocą podatku liniowego nie rozliczy się przedsiębiorca świadczący usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Z tego powodu podatek liniowy nie jest dostępny np. dla lekarzy pracujących w szpitalu i zatrudnionych na umowę o pracę, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej świadczą takie same usługi jakie wykonywali lub wykonują na umowę o pracę na rzecz szpitala. Przy podatku liniowym, zaliczki na podatek dochodowy opłaca się w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który rozliczany jest podatek.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatek zryczałtowany jest kolejną formą opodatkowania, którą może wybrać lekarz po założeniu działalności gospodarczej. Przy ryczałcie podatek naliczany jest od przychodu wg stawki 14%. Wydatki poniesione w działalności gospodarczej nie mogą zostać odliczone od przychodu. Jeżeli lekarz przewiduje, że w związku z prowadzeniem gabinetu lekarskiego będzie ponosił duże wydatki, to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może okazać się dla niego niezbyt korzystny. Przy ryczałcie składka zdrowotna wynosi 9% i jest naliczana od podstawy wymiaru składki.
W 2024 roku zależnie od osiągniętego rocznego przychodu wysokość składki zdrowotnej kształtuje się następująco:
przychód do 60 000 zł – 419,46 zł
przychód od 60 000 zł do 300 000 zł – 699,11 zł
przychód ponad 300 000 zł – 1 258,39 zł.
Z ryczałtu ewidencjonowanego nie skorzysta przedsiębiorca, który świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy o ile zakres czynności świadczonych w działalności będzie taki sam jak przy umowie o pracę.
Odliczenia od podatku
Lekarz rozliczający podatek wg skali podatkowej lub podatkiem liniowym może odliczyć od podatku poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Będą to między innymi kwoty wydatkowane na:
zapłatę czynszu za lokal wynajmowany na gabinet lekarski
sprzęt medyczny i wyposażenie
odzież medyczną i obuwie specjalistyczne
udział w kursach, szkoleniach, seminariach
usługi księgowe, reklamowe itp.
koszty zatrudnienia pracowników.
Która z powyższych form będzie najlepsza dla lekarza?
Osoba, która zakłada działalność gospodarczą w zakresie usług medycznych może wybrać jedną dowolną formę opodatkowania z tych wymienionych powyżej. Lekarz po wzięciu pod uwagę kilku czynników musi sam rozważyć która z nich będzie dla niego najbardziej korzystna. W przypadku zmiany formy opodatkowania, przedsiębiorca musi o swojej decyzji powiadomić urząd skarbowy. W tym celu powinien złożyć do naczelnika urzędu skarbowego stosowne oświadczenie o wyborze formy opodatkowania. Termin na złożenie oświadczenia przypada na 20 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyskał pierwszy przychód w danym roku podatkowym.
