Przedsiębiorcy zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT mogą obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, co przekłada się na zmniejszenie zobowiązania podatkowego, które przedsiębiorca zobowiązany jest wpłacić na konto urzędu skarbowego. W zależności od rodzaju otrzymanej faktury zależy termin odliczenia podatku VAT. Jakie terminy obowiązują w 2024 roku?
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje czynnemu podatnikowi VAT, ale tylko w sytuacji, kiedy poniesiony wydatek jest ściśle powiązany z czynnościami wykonywanymi przez podatnika, które opodatkowane są podatkiem VAT. Poza tym przedsiębiorca musi posiadać odpowiedni dokument, który będzie uprawniał go do odliczenia podatku i będzie potwierdzał nabycie towarów lub usług.
Termin do odliczenia podatku VAT w 2024 roku – podstawowa zasada
Zgodnie z przepisami podatek naliczony może zostać odliczony tylko w obowiązującym, ustawowym terminie. Jak wskazuje art. 86 ust. 10 ustawy o VAT przedsiębiorca ma prawo odliczyć podatek VAT najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w stosunku do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług. Obowiązek podatkowy jest to okres, w którym podatnik ma obowiązek rozliczyć VAT należny. Dodatkowo, zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie może powstać wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik był w posiadaniu faktury lub dokumentu celnego. Jeżeli podatnik nie odliczy podatku VAT w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy wynikający z danej transakcji, to nadal przysługuje mu prawo do odliczenia w jednym z dwóch lub trzech kolejnych okresów rozliczeniowych, czyli w zależności od wybranego okresu rozliczeniowego przedsiębiorcy przysługują:
trzy kolejne miesiące na odliczenie podatku – okres rozliczeniowy miesięczny
dwa kolejne kwartały na odliczenie podatku – okres rozliczeniowy kwartalny.
Okresy rozliczeniowe, w których przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT liczą się od okresu rozliczeniowego następującego po danym miesiącu lub kwartale powstania obowiązku podatkowego lub otrzymania faktury, jeżeli otrzymanie faktury miało miejsce w późniejszym terminie. Jeżeli na fakturze widnieje data wystawienia z jednego miesiąca, a dokument dotarł do podatnika w kolejnym miesiącu, to w takiej sytuacji, VAT może zostać rozliczony dopiero w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał on fakturę.
Mali podatnicy VAT rozliczający podatek na podstawie metody kasowej mogą odliczyć podatek od towarów i usług w rozliczeniu za okres, w którym zapłacili za zakupione towary i usługi oraz potrafią udokumentować taki zakup za pomocą faktury.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca niebędący małym podatnikiem VAT dokonał zakupu towarów. Sprzedawca wystawił mu fakturę VAT z datą 30 czerwca. Nabywca otrzymał dokument 2 lipca. Przedsiębiorca rozlicza podatek w miesięcznym okresie rozliczeniowym, dlatego w tej sytuacji ma prawo odliczyć VAT w deklaracji za miesiąc lipiec lub za trzy kolejne miesiące. Jeżeli nie dokona odliczenia w wymienionych terminach będzie mógł sporządzić korektę pliku JPK_V7 za okres otrzymania faktury. Korektę może wystawić w okresie 5 lat.
Czy można odliczyć VAT od zagubionej i odnalezionej później faktury?
Teoretycznie istnieje możliwość odliczenia podatku VAT od zagubionych faktur, które zostały odnalezione już po terminie przewidzianym do odliczenia. W tej sytuacji jedynym sposobem na obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest korekta pliku JPK_V7 złożona za okres, w którym przedsiębiorca był uprawniony do obniżenia podatku VAT. Czas na złożenie korekty wynosi 5 lat licząc od początku roku, w którym podatnik nabył prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Jeżeli podatnik będzie posiadał nadwyżkę w podatku naliczonym nad należnym, to w takiej sytuacji zazwyczaj przenoszona jest ona na kolejne okresy rozliczeniowe. Wtedy sporządzona korekta pliku JPK_V7 za dany miesiąc lub kwartał wymaga skorygowania wszystkich następnych plików JPK_V7 w części deklaracyjnej.
Odliczenie VAT – faktury po terminie
Zgodnie z podstawową zasadą przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy i kiedy jest on w posiadaniu faktury VAT. Są to dwa warunki, które muszą zostać spełnione jednocześnie. A co, jeżeli podatnik otrzyma fakturę w późniejszym okresie? Czy nadal przysługuje mu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług?
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będący czynnym podatnikiem VAT, rozliczający się miesięcznie zakupił w kwietniu towary do firmy. Za dokonany zakup otrzymał fakturę VAT, ale dopiero w sierpniu. Kiedy przedsiębiorca będzie miał prawo odliczyć podatek VAT?
Przepisy dają przedsiębiorcy prawo do odliczenia VAT w momencie powstania obowiązku podatkowego i otrzymania faktury. Są to warunki, które koniecznie muszą zostać spełnione jednocześnie. Jednak w tym przypadku przedsiębiorca otrzymał fakturę w późniejszym terminie niż miała miejsce sprzedaż. W związku z tym prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje mu dopiero w dacie otrzymania dokumentu. Nie może tego zrobić we wcześniejszych miesiącach, ponieważ nie jest w posiadaniu dokumentu potwierdzającego dokonany zakup. Odliczenie będzie możliwe dopiero w sierpniu lub w trzech kolejnych okresach rozliczeniowych.
Powyższy sposób postępowania zgodny jest ze stanowiskiem organu podatkowego (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 września 2013 roku nr IPPP3/443-538/13-2/LK).
Odliczenie VAT – duplikaty faktur
Na termin odliczenia podatku VAT w przypadku wystawienia duplikatu faktury istotne znaczenie ma moment otrzymania pierwotnej faktury VAT przez podatnika. Chodzi o to czy faktura najpierw dotarła do podatnika, a dopiero później zaginęła lub została zniszczona, czy też o to, że przedsiębiorca w ogóle jej nie otrzymał. Jeżeli:
przedsiębiorca otrzymał oryginał faktury i odliczył VAT – wystawiony duplikat jest potwierdzeniem prawa do odliczenia podatku VAT. Data wystawienia duplikatu jest w tym przypadku bez znaczenia
przedsiębiorca otrzymał fakturę, która zaginęła lub uległa zniszczeniu jeszcze przed ujęciem w rejestrze zakupów – przedsiębiorca może odliczyć VAT w dacie otrzymania oryginału faktury lub w trzech bądź w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. W tej sytuacji przedsiębiorca zobowiązany jest o poproszenie do wystawienia duplikatu faktury. W przypadku, gdyby duplikat dotarł do niego po ustawowym terminie, to pozostaje jedynie możliwość odliczenia podatku naliczonego poprzez korektę pliku JPK_V7.
W przypadku duplikatu faktury znaczenie ma data jego wystawienia, zwłaszcza jeżeli faktura pierwotna nie dotarła do nabywcy. W takiej sytuacji duplikat traktowany jest na równi z oryginałem faktury co oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie duplikatu w rozliczeniu za okres, w którym go otrzymał lub w kolejnych okresach rozliczeniowych. W takiej sytuacji przedsiębiorca zobowiązany jest do udowodnienia, że nie otrzymał oryginału faktury. Jeżeli nie będzie potrafił tego zrobić, to najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest korekta właściwego pliku JPK_V7.
Termin na odliczenie podatku VAT przy imporcie usług i WNT
W przypadku importu usług oraz WNT przedsiębiorca może odliczyć podatek VAT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, jeżeli kwota podatku należnego wynikająca z transakcji zostanie uwzględniona w deklaracji podatkowej, w której powinien zostać rozliczony podatek. W sytuacji, kiedy minął już termin na odliczenie podatku VAT przedsiębiorca może dokonać korekty pliku JPK_V7 za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Powinien wykazać w niej podatek VAT należny i naliczony. Taka transakcja będzie neutralna podatkowo. Należy zaznaczyć, że sposób rozliczenia importu usług i WNT od faktur korygujących zależy od przyczyny wystawienia dokumentu korygującego.
