Odliczenie VAT od faktury z adnotacją „na użytek osobisty”
Faktura VAT jest jednym z najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych dokumentów. W obrocie gospodarczym występuje kilka rodzajów faktur. Niektóre z nich zawierają różne adnotacje, jak np. „Zakup został dokonany wyłącznie do użytku osobistego”. Czy możliwe jest odliczenie podatku VAT od takiej faktury?
Prawo do odliczenia podatku VAT przez czynnego podatnika VAT
Jednym z praw czynnego podatnika VAT jest prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów lub usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Dzięki temu prawu zostaje zachowana zasada neutralności podatku. Jeżeli zostaną spełnione określone warunki to podatnik ma prawo obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przede wszystkim:
odliczenia musi dokonać czynny podatnik VAT
towary i usługi, do których przy nabyciu został doliczony podatek od towarów i usług muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Jednocześnie należy nadmienić, że okoliczności formalne nie mogą być przeszkodą, która odmawiałaby prawa do odliczenia VAT wtedy, kiedy zostaje spełniona przesłanka materialna. Chodzi o sytuację, w której wydatek ponoszony jest w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT. Takie stanowisko potwierdzają liczne orzeczenia zarówno krajowe, jak i unijne, np. wyrok C-123/87.
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT widać, że prawo do odliczenia podatku VAT nie zależy od tego, czy istnieje związek pomiędzy zakupem, a obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Z okoliczności, które towarzyszą nabyciu towarów lub usług po uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej powinno wynikać, że zakupy zostały dokonane w celu wykorzystania ich w prowadzonej działalności gospodarczej.
Faktura z adnotacją na użytek osobisty, a odliczenie podatku od towarów i usług
Przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w oparciu o posiadaną fakturę VAT dokumentującą określone zdarzenia gospodarcze pod warunkiem, że przedstawia ona sytuacje, które rzeczywiście miały miejsce. Oznacza to, że faktura musi potwierdzać faktyczną dostawę towarów lub świadczenie usług pomiędzy dwoma podmiotami w zakresie określonego towaru/usługi, a także w zakresie ilości danego towaru/usługi. Dodatkowo faktura VAT jako dokument określony ustawą powinna zawierać wszystkie elementy wymagane przepisami. Mówi o tym art. 106e ustawy o VAT. Jednocześnie żadne obowiązujące przepisy nie określają jednolitego wzoru faktury. Trudno też gdziekolwiek znaleźć zapis, który zabraniałby umieszczania na fakturze dodatkowych informacji. Tak więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby w jej treści znalazła się informacja rodzaju, że: „Zakup został dokonany wyłącznie do użytku osobistego”. Taka adnotacja powinna bezpośrednio wynikać z punktu regulaminu sporządzanego na potrzeby sklepu, w którym dany asortyment sprzedawany jest osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej. W związku z powyższym nie uważa się za błąd umieszczenia na fakturze dodatkowej informacji lub dopisku.
Czy można dokonać odliczenia podatku VAT od faktur posiadających adnotację na użytek osobisty?
Obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wskazują na zależność prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od umieszczania na fakturach różnych adnotacji. Jeżeli więc nabywca nie jest osobą prywatną, a zakup związany jest z działalnością gospodarczą opodatkowaną to chociaż, że na fakturze została umieszczona informacja o treści, „zakup został dokonany wyłącznie do użytku osobistego”, to podatnik nadal posiada prawo do odliczenia VAT.
Podobnego zdania jest Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w wydanej interpretacji z dnia 25 października 2022 roku, nr 0111-KDIB3-1.4012.613.2022.1.IK napisał między innymi, że prawo do odliczenia podatku naliczonego nie może być ograniczane pod względem czasowym jak również pod względem przedmiotowości. Prawo do odliczania nie stanowi przywileju podatnika, a jest jego podstawowym prawem, dlatego możliwość jego wykonania powinna być natychmiast zapewniona w stosunku do wszystkich kwot podatku pobranych/naliczonych od transakcji związanych z zakupami.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT zakupił towar za pośrednictwem strony internetowej polskiego kontrahenta. Podatnik składając zamówienie podał dane firmy. Sprzedaż została udokumentowana fakturą, na której znalazła się informacja, że towar ma być używany wyłącznie na potrzeby osobiste. Jednak nabywca zaczął wykorzystywać zakupiony wyrób w prowadzonej działalności gospodarczej, co oznacza, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Przepisy mówią, że jeżeli faktura została wystawiona w sposób prawidłowy i posiada wszystkie elementy wskazane w art. 106e ustawy o VAT oraz dokumentuje faktyczną czynność prawną, to podatnik ma prawo dokonać odliczenia VAT od zakupów w takim stopniu w jakim dane produkty wykorzystywane są do czynności opodatkowanych. Podatnik może więc obniżyć podatek należny o podatek naliczony od towarów nabytych od dostawcy o ile faktura została wystawiona prawidłowo.
Podsumowanie
Aby podatnik mógł dokonać odliczenia podatku od towarów i usług od zakupów musi istnieć związek pomiędzy dokonanym nabyciem towaru, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że faktura dokumentująca dane zdarzenie gospodarcze musi być wystawiona w sposób prawidłowy. O prawidłowości wystawionej i otrzymanej faktury VAT decyduje przede wszystkim fakt czy faktura odzwierciedla rzeczywistą transakcję handlową. Jakiekolwiek braki formalne nie mogą stanowić przeszkody do przysługującego materialnego prawa do odliczenia.
