Program „Aktywny Rodzic” zacznie obowiązywać 1 października 2024 roku. Będą mogli z niego skorzystać również rodzice będący przedsiębiorcami. Prezydent podpisał ustawę 7 czerwca 2024 roku, a 12 czerwca 2024 roku została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jako ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka „Aktywny Rodzic”.
Program „Aktywny Rodzic” jest to wsparcie dla rodziców dzieci do 3 roku życia. Został wprowadzony w celu pomocy rodzicom i opiekunom w pogodzeniu czynności zawodowych z tymi związanymi z bycia rodzicem. Program zawiera trzy rodzaje świadczeń, z których będą mogli skorzystać również przedsiębiorcy. Są to:
„Aktywni rodzice w pracy”, zwane też „babciowym” – nowy rodzaj świadczenia polegający na dofinansowaniu opieki nad dzieckiem w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Kwota dofinansowania to 1 500 zł miesięcznie wypłacana przez okres 24 miesięcy. Dla niepełnosprawnego dziecka ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby z powodu znacznie ograniczonej możliwości do samodzielnej egzystencji i konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka przy wykonywaniu codziennych czynności związanych z leczeniem, rehabilitacją oraz edukacją kwota została ustalona na 1 900 zł miesięcznie
„Aktywnie w żłobku” – dofinansowanie do żłobka w wysokości do 1 500 zł miesięcznie na dziecko. Kwota ma pokryć koszt pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym, a także u opiekuna dziennego. Dla niepełnosprawnego dziecka kwota została ustalona na 1 900 zł. Kwota świadczenia nie może być wyższa niż wysokość faktycznie poniesionych kosztów opieki. Świadczenie zastępuje obowiązujące do tej pory dofinansowanie do żłobka
„Aktywnie w domu” – dofinansowanie na dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Kwota przeznaczona dla rodziców wychowujących dziecko w domu o wysokości 500 zł miesięcznie wypłacane przez okres 24 miesięcy. Świadczenie zastępuje rodzinny kapitał opiekuńczy, który był mniej korzystnym świadczeniem. Swoim zakresem nie obejmował pierwszego dziecka. Program skierowany do rodziców, którzy nie są uprawnieni lub z własnej woli nie decydują się na świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” lub „Aktywnie w żłobku” i nie będą aktywni zawodowo lub dziecko nie będzie znajdowało się w placówce opieki.
Programem zostały objęte różne formy zatrudnienia. Mogą z niego skorzystać także rodzice prowadzący działalność gospodarczą. Warunkiem, który daje możliwość uczestnictwa w programie jest konieczność zgłoszenia do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w wymaganej wysokości. Składki powinny być odprowadzane od wynagrodzenia przez oboje rodziców łącznie, które powinno wynosić przynajmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli nie może być mniejsze niż 50% przypadające na osobę. Powyższe nie dotyczy osób opłacających ZUS na warunkach preferencyjnych, Mały ZUS lub korzystających z ulgi na start.
W programie obowiązuje zasada, że w danym miesiącu na dane dziecko może zostać wypłacone tylko jedno ze świadczeń, ale dozwolona jest kilkukrotna zmiana rodzaju świadczenia. Oznacza to, że rodzic może zrezygnować z wybranej formy wsparcia i zamienić ją na inną, ale pobierać może tylko jedno ze świadczeń.
Dla kogo Program „Aktywny Rodzic”?
O świadczenie „Aktywny Rodzic” może ubiegać się rodzic, który spełni określone warunki, czyli:
jest rodzicem lub opiekunem dziecka do 3 roku życia
jest obywatelem polskim
jest obywatelem UE/EFTA lub Wielkiej Brytanii
mieszka w Polsce
jest obywatelem innego kraju i spełnia warunek legalnego pobytu w Polsce na podstawie karty pobytu z dostępem do rynku pracy lub na podstawie innego dokumentu potwierdzającego legalny pobyt i dostęp do rynku pracy.
Warunki uprawniające przedsiębiorców do skorzystania z programu "Aktywny rodzic"
aktywne prowadzenie działalności gospodarczej, która nie może być zawieszona
konieczność zgłoszenia przedsiębiorcy do ubezpieczeń społecznych: emerytalnego i rentowego, dla których podstawa naliczania składki dla obojga rodziców nie jest niższa niż 100% wynagrodzenia minimalnego
podstawa składek ZUS dla jednego rodzica nie jest niższa niż 50%.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i opłaca składki ubezpieczeniowe ZUS w pełnej wysokości naliczane od wynagrodzenia w kwocie 5 000 zł, czyli od kwoty wynagrodzenia przekraczającego 100% minimalnego wynagrodzenia o pracę. Drugi z rodziców zatrudniony jest na ½ etatu na podstawie umowy o pracę. Jego wynagrodzenie wynosi co najmniej 50% wynagrodzenia minimalnego. W tym przypadku rodzice będą mogli skorzystać ze świadczenia, jeżeli będą odprowadzali dziecko do żłobka lub kiedy zatrudnią nianię.
Opłacanie preferencyjnego ZUS-u, a możliwość skorzystania z programu
Jeżeli rodzic prowadzi działalność gospodarczą i jednocześnie korzysta z ulgi w postaci preferencji w ZUS nie musi spełniać warunku 50% podstawy składek ZUS. Chodzi o tzw. Mały ZUS lub Mały ZUS Plus. Program „Aktywny Rodzic” obejmuje również przedsiębiorców korzystających z ulgi na start, pomimo tego, że nie opłacają oni składek na ubezpieczenia społeczne ZUS.
Jak należy ubiegać się o świadczenie?
Osoby, które są zainteresowane programem „Aktywny rodzic” i będą chciały z niego skorzystać muszą złożyć wniosek do ZUS-u ze wskazaniem, z którego dokładnie programu chcą otrzymywać świadczenie. Wniosek będzie można złożyć począwszy od miesiąca, w którym dziecko ukończy 12 miesiąc życia. Po złożeniu, ZUS dokona weryfikacji, czy rodzic spełnia warunki, a przede wszystkim czy jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i jaka jest podstawa wynagrodzenia, od którego odprowadzane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pierwsze wnioski będą mogły być składane od 1 października 2024 roku.
Artykuł błędnie wprowadza w błąd - aktywność zawodowa jest sprawdzana tylko w przypadku programu aktywnie w pracy, taka informacja jest na stronach rządowych.
