W przypadku, kiedy przychody firmy są niższe niż koszty przez nią ponoszone, to przedsiębiorstwo ponosi stratę. Taką stratę przedsiębiorca może odliczyć od dochodu. Dzięki temu strata podatkowa przyczynia się do obniżenia podatku dochodowego w następnych latach podatkowych zgodnie z zasadami wskazanymi w ustawie. jak skorygowac podatek dochodowy w przypadku straty

Kiedy występuje strata podatkowa? 

Pojęcie straty podatkowej dotyczy podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą określoną w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według przepisu działalność gospodarcza jest działalnością zarobkową o charakterze wytwórczym, budowlanym, handlowym i usługowym. Polega na:
  • poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż
  • wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Działalność ta musi być:
  • prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat
  • w sposób zorganizowany i ciągły.
Przychodów uzyskanych z działalności nie zalicza się do przychodów z innych źródeł. 

Strata podatkowa w działalności gospodarczej może powstać za niżej wymienione okresy: 
  • miesiąc
  • 2 miesiące
  • kwartał
  • półrocze
  • rok
  • inny okres.
Jeżeli strata podatkowa powstanie w trakcie roku i zostanie odliczona od dochodu na koniec roku lub w jego trakcie, to nie jest uważana za stratę roczną i w ciągu roku może zostać obniżona do zera. Natomiast strata podatkowa, która powstanie już po rozliczeniu roku podatkowego jest stratą, którą wykazuje się w zeznaniu rocznym. Taką stratę za rok podatkowy podatnik może odliczać w kolejnych latach podatkowych. 
Strata podatkowa do odliczenia od dochodu występuje tylko w przypadku wybrania formy opodatkowania na zasadach ogólnych (skala podatkowa i podatek liniowy). W przypadku opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową z uwagi na brak możliwości ujmowania w rozliczeniu kosztów uzyskania przychodów, strata podatkowa nie występuje. 

Strata podatkowa – kiedy można ją odliczyć?

Strata podatkowa może być odliczana na dwa sposoby:
  • na bieżąco w trakcie roku podatkowego
  • w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym podatnik odlicza stratę.
Zgodnie z powyższym podatnik ma prawo odliczyć stratę podatkową od dochodu uzyskanego w przyszłości. Dzięki odliczeniu zmniejsza się podatek do zapłaty. Strata może zostać odliczona od dochodu w ciągu 5 kolejnych lat następujących po roku, w którym podatnik poniósł stratę. Należy jednak pamiętać, że strata z lat ubiegłych może pomniejszać jedynie dochody uzyskane z tego samego źródła. Jeżeli stratę odlicza podatnik podatku CIT to pod uwagę brane są tylko dwa źródła przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT). Będą to zyski kapitałowe oraz pozostałe. 
W przypadku podatników podatku PIT dopuszczalne są przychody uzyskiwane z różnych źródeł. Katalog tych źródeł zawiera art. 10 ustawy o PIT. Między innymi zostały w nim wymienione przychody z działalności wykonywanej osobiście. Uzyskiwane przychody klasyfikowane są do poszczególnych źródeł przychodów, co oznacza, że przychód ustala się wg danego źródła przychodów. Przykładowo, jeżeli źródłem przychodów jest działalność gospodarcza, to podatnik rozlicza przychody i koszty w ramach prowadzonej działalności, a także ustala w niej powstały dochód lub stratę. 

Możliwość odliczenia straty podatkowej w zeznaniu PIT

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną skalą podatkową lub podatkiem liniowym może odliczyć od dochodu stratę podatkową poniesioną w poprzednich latach, najdalej z ostatnich 5 lat. W tym celu może skorzystać z jednej z niżej wymienionych metod:
  • 50% - możliwość obniżenia dochodu z działalności w okresie najbliższych następujących kolejno po sobie 5 latach podatkowych z zastrzeżeniem, że kwota obniżenia w żadnym z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty
  • jednorazowo, a później 50% - możliwość jednorazowego obniżenia dochodu z działalności w jednym z najbliższych następujących kolejno po sobie 5 latach podatkowych o kwotę, która nie będzie przekraczała wartości 5 000 000 zł. Kwota, która nie zostanie odliczona, czyli powyżej 5 000 000 zł będzie mogła być rozliczona w pozostałych latach przypadających na wymieniony okres 5 lat z zastrzeżeniem, że kwota obniżenia w żadnym roku przypadających na te 5 lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty. 
Jeżeli podatnik w danym roku podatkowym nie uzyska żadnego dochodu, to nie będzie mógł w tym roku odliczyć poniesionej straty. Może też zdarzyć się tak, że przedsiębiorca w ciągu 5 kolejnych lat podatkowych następujących po roku, w którym poniósł stratę nie osiągnie żadnego dochodu. Wtedy w ogóle nie będzie mógł odliczyć strat. 

Strata podatkowa – odliczenie w przypadku ryczałtu

U podatnika nie powstanie strata podatkowa, jeżeli rozlicza on podatek na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego, ponieważ w prowadzonej przez niego działalności nie występują koszty uzyskania przychodu. Pomimo tego podatnicy będący na ryczałcie mają prawo do odliczenia strat podatkowych za ostatnie 5 lat na takich samych zasadach, co przedsiębiorcy stosujący opodatkowanie wg skali podatkowej lub podatku liniowego. W ich przypadku odliczenia dokonuje się od przychodu. 

Odliczona strata podatkowa z ubiegłych lat – czy podlega korekcie? 

Czasami ze względu na popełniony błąd lub zapomnienie ujęcia w rozliczeniach transakcji sprzedaży odliczona strata z ubiegłych lat może przyczynić się do powstania nieopodatkowanego wcześniej dochodu lub przychodu. Czy w zaistniałej sytuacji podatnik może dokonać korekty wysokości już odliczonej straty z ubiegłych lat w bieżącym roku podatkowym?   

Na podstawie art. 9 ustawy o PIT oraz innych przepisów, jak np. art. 26, 27, 29, 30 ustawy o PIT nie ma nakazu dokonywania zmian w kwocie wcześniej odliczonej straty podatkowej. W związku z tym należy przyjąć, że podatnik, który: 
  • odliczył już stratę podatkową w zeznaniu rocznym z ubiegłych lat w danej wysokości może dokonać zmiany wysokości odliczenia lub może wcale nie odliczyć straty
  • odliczył już stratę podatkową w bieżącym roku w danej wysokości może dokonać zmiany wysokości odliczenia lub wcale nie odliczyć straty.

Strata podatkowa – kiedy nie można jej odliczyć?

W niektórych przypadkach podatnicy podatku PIT nie mogą dokonać odliczenia poniesionej straty podatkowej. Dotyczy to sytuacji, kiedy: 
  • dojdzie do odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i doszło do niego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie
  • dojdzie do odpłatnego zbycia walut wirtualnych
  • będą miały miejsce niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da ustawy o PIT
  • źródła przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego z wyłączeniem strat z odpłatnego zbycia akcji nabytych w ramach pierwszej oferty publicznej oraz strat związanych z przychodami uzyskiwanymi przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, które korzystają z ulgi na powrót, ulgi dla rodzin posiadających przynajmniej 4 dzieci oraz osób korzystających z ulgi dla pracujących seniorów.
W przypadku podatników podatku CIT strata podatkowa nie może zostać odliczona, jeżeli dotyczy ona sprzedaży walut wirtualnych. 

Przykłady

PRZYKŁAD 1
Pani Anna w 2018 roku poniosła stratę w wysokości 5 000 zł, którą postanowiła rozliczyć w dwóch wybranych przez siebie latach podatkowych pochodzących z okresu 5 kolejnych lat podatkowych w wysokości 50% straty za każdy rok podatkowy, czyli w kwocie po 2 500 zł. Decyzja podjęta przez panią Annę jest prawidłowa i zgodna z przepisami.


PRZYKŁAD 2
Podatnik jako formę opodatkowania w działalności gospodarczej wybrał podatek liniowy. W marcu 2024 roku wykazał dochód na kwotę 30 000 zł naliczony od początku roku. W ciągu ostatnich 5 lat prowadzenia działalności podatnik poniósł 2 straty:
  • za 2019 rok – 15 000 zł
  • za 2022 rok – 11 000 zł.
W ciągu tych 5 lat podatnik stosował opodatkowanie wg skali podatkowej. W jaki sposób będzie mógł dokonać odliczenia poniesionych strat podatkowych?

Odpowiedź:
Podatnik może dokonać odliczenia na dwa sposoby. Może odliczyć na bieżąco obie straty do wysokości kwoty dochodu 30 000 zł. Może też dokonać odliczenia obydwu strat w zeznaniu rocznym do wysokości uzyskanego dochodu. Zgodnie z przepisami nie musi odliczać pełnych strat. Może dokonać odliczenia tylko pewnej części. Podatnik może zastosować oba sposoby razem. 


PRZYKŁAD 3
Podatnik w 2024 roku wybrał ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania w działalności gospodarczej. Wcześniej od 2021 roku do 2023 roku rozliczał się na podstawie podatku liniowego. Natomiast jeszcze przed 2021 rokiem stosował ryczałt ewidencjonowany. W latach od 2021 do 2023 poniósł 2 straty, odpowiednio:
  • za 2021 rok – 4 000 zł
  • za 2023 rok – 10 000 zł. 
W jaki sposób podatnik będzie mógł dokonać odliczenia poniesionych strat podatkowych? 

Odpowiedź: 
Podatnik od przychodów osiągniętych w 2024 roku będzie mógł odliczyć obie poniesione straty podatkowe wynikające z rozliczenia podatkowego:
  • na bieżąco w trakcie roku
  • w zeznaniu rocznym składanym za 2024 rok.
Podatnik może odliczyć tylko część strat. 


PRZYKŁAD 4
Podatnik od 2017 roku stosuje skalę podatkową jako formę opodatkowania dochodów w prowadzonej działalności gospodarczej. Przez ostatnie 5 lat aż 4 razy poniósł stratę podatkową. Kolejno:
  • za 2019 rok – 24 000 zł
  • za 2021 rok – 19 000 zł
  • za 2022 rok –   5 000 zł
  • za 2023 rok –   2 000 zł.
W rocznych zeznaniach podatkowych za kolejne lata podatnik odliczył:
  • za 2019 rok – część straty w wysokości 5 000 zł
  • za 2021 rok – pozostałą część pierwszej straty oraz część drugiej straty w wysokości 24 000 zł
  • za 2022 rok – część drugiej straty w wysokości 10 000 zł
  • za 2023 rok – w ogóle nie odliczył straty podatkowej.
Podatnik podczas archiwizacji dokumentów zauważył, że w 2020 roku nie ujął jednej faktury VAT na kwotę 15 000 zł netto. W tej sytuacji postanowił, że dokona korekty rocznych zeznań podatkowych za ubiegłe lata w następujący sposób:
  • za 2019 rok – odliczył całą pierwszą stratę w wysokości 20 000 zł
  • za 2021 rok – odliczył całą drugą stratę w wysokości 24 000 zł, co po odliczeniu dało dochód do opodatkowania w wysokości 5 000 zł. Od tej kwoty podatnik musiał dopłacić podatek dochodowy + odsetki
  • za 2022 rok – odliczył stratę w wysokości 5 000 zł, co po odliczeniu dało kwotę dochodu do opodatkowania w wysokości 5 000 zł, od której podatnik musiał dopłacić podatek dochodowy + odsetki
  • za 2023 rok – w ogóle nie odliczył straty podatkowej.
Odpowiedź: 
W opisanym przykładzie podatnik dokonał zmiany wysokości odliczanych strat podatkowych z lat ubiegłych. W latach 2021 oraz 2022 wystąpił dochód do opodatkowania i podatnik powinien dopłacić podatek dochodowy razem z odsetkami. Jednak po sporządzeniu korekty odliczenia straty podatnik nie musi dopłacać podatku razem z odsetkami za 2020 rok. Tym samym uniknie zapłaty najwyższych odsetek wynikających z najstarszego zobowiązania podatkowego. Odsetki od niezapłaconej zaliczki należy wyliczyć do dnia terminu złożenia zeznania rocznego aż do momentu rocznego podatku dochodowego od dnia złożenia zeznania aż do dnia dopłaty. 


PRZYKŁAD 5
Przedsiębiorca poniósł w 2020 roku stratę w wysokości 7 000 000 zł. Zgodnie z przepisami stratę może odliczyć w kolejnych latach. Z uwagi na wysokość uzyskanych dochodów zdecydował się, że dokona odliczenia w latach 2021 do 2023, czyli w 3 kolejnych. W pierwszym roku odliczył maksymalną możliwą kwotę 5 000 000 zł, a w kolejnych dwóch latach po 1 000 000 zł.


Data publikacji: 2024-11-07, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU