Jedną z decyzji jaką musi podjąć przyszły przedsiębiorca w momencie zakładania działalności gospodarczej jest wybór sposobu opodatkowania. Dostępnych jest kilka form. Najbardziej popularną jest podatek dochodowy progresywny.
Podatek progresywny znany też pod nazwą skali podatkowej lub podatku rozliczanego zgodnie z zasadami ogólnymi. W jego przypadku stawka podatku zależy od wysokości dochodu. Uzyskany przychód do wartości 85 528 zł (I próg podatkowy) opodatkowany jest stawką 17%. Powyżej tej kwoty stawka wynosi 32%. Obliczając podatek należy uwzględnić kwotę wolną od podatku. Po jej przekroczeniu podatnik zobowiązany jest do zapłaty zaliczek na podatek dochodowy.
Zaliczki miesięczne i kwartalne
Podatnik, który jako formę opodatkowania wybrał zasady ogólne ma obowiązek samodzielnego wyliczenia wysokości miesięcznej lub kwartalnej zaliczki na podatek dochodowy (w zależności od wyboru okresu rozliczeniowego). W przypadku rozliczania miesięcznego, zaliczkę należy wpłacić w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Przy rozliczeniu kwartalnym wpłaty należy dokonać w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który jest wpłacana. Zaliczki za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku wpłaca się do 20 stycznia roku następnego.
Okres rozliczenia kwartalnego mogą wybrać tylko tzw. mali podatnicy, czyli przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli przychodów ze sprzedaży razem z podatkiem VAT przekraczających równowartości 2 000 000 euro w przeliczeniu na złotówki lub dopiero rozpoczynający działalność gospodarczą, czyli w pierwszym roku jej prowadzenia. Przeliczenia dokonuje się wg średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego. W roku 2021 kwota wynosi 9 031 000 zł.
Za podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą uważa się podatnika, który w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej i w okresie 2 lat licząc od końca roku podatkowego poprzedzającego rok jej rozpoczęcia nie prowadził działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej. Takiej działalności nie mógł prowadzić też współmałżonek o ile w tym czasie pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa. Wybór kwartalnego sposobu rozliczania z urzędem skarbowym (wpłaty zaliczek) wymaga poinformowania o tym fakcie urzędu. Można to zrobić w zeznaniu rocznym PIT-36, PIT-36L lub PIT-28 składanym za rok podatkowy, w którym podatnik wybrał kwartalny sposób rozliczania podatku. Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, obowiązek wpłaty zaliczki na podatek dochodowy powstaje w miesiącu, w którym dochód z działalności przekroczył kwotę wolną od podatku, a wartość podatku jest wyższa od kwoty odliczeń.
Obowiązujące stawki podatku dochodowego od osób fizycznych
W przypadku osób fizycznych opodatkowanych skalą, zaliczki na podatek wylicza się w następujący sposób:
do 85 528 zł – 17% minus kwota zmniejszająca podatek 525,12 zł
ponad 85 528 zł – 14 539,76 zł + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł.
W obliczeniach zaliczek przyjmowany jest uproszczony sposób ujęcia kwoty zmniejszającej podatek. Wyrównanie dokonywane jest w zeznaniu rocznym.
dochód = przychód od początku roku - koszty uzyskania przychodu
dochód do opodatkowania = dochód – strata z lat ubiegłych (jeżeli wystąpiła) – suma zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (jeżeli nie zostały ujęte w KPiR)
podstawa opodatkowania (dochód zaokrąglony do pełnych złotych)
podatek od początku roku = podstawa opodatkowania x 17% - kwota zmniejszająca 525,12 zł
podatek od początku roku = podatek – suma zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% od podstawy)
zaliczka za dany miesiąc lub kwartał = podatek od początku roku – zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach
kwota należna do wpłaty do urzędu skarbowego (zaliczka za dany miesiąc lub kwartał zaokrąglona do pełnych złotych).
II próg podatkowy (przekroczenie 85 528 zł)
dochód = przychód od początku roku – koszty od początku roku
podstawa obliczenia podatku = dochód – strata z lat ubiegłych – suma zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (jeżeli nie zostały ujęte w KPiR)
podstawa opodatkowania (dochód zaokrąglony do pełnych złotych)
podatek od początku roku = podstawa: 85 528 zł x 17% nadwyżka ponad 85 528 zł x 32%
podatek od początku roku = podatek – suma odliczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% od podstawy)
zaliczka za dany miesiąc lub kwartał = podatek od początku roku – zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach
kwota należna do urzędu skarbowego (zaliczka za dany miesiąc lub kwartał zaokrąglona do pełnych złotych).
Kwota wolna od podatku – 2021 rok
Każdy podatnik po zakończeniu roku podatkowego ma obowiązek do złożenia zeznania podatkowego, w którym informuje o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty. W tym celu musi wypełnić i złożyć w urzędzie w terminie do 30 kwietnia roku następnego, formularz PIT-36. Na druku muszą zostać ujęte wszystkie osiągnięte dochody (za dany rok, za który składane jest zeznanie) opodatkowane wg skali, również te otrzymane z emerytury lub ze stosunku pracy. Zeznanie roczne służy również do dokonania korekty kwoty zmniejszającej podatek przy uwzględnieniu rzeczywistego poziomu osiągniętego dochodu.
Podstawa opodatkowania (dochód)
Kwota zmniejszająca podatek w 2021 roku
Nieprzekraczająca kwoty 8 000 zł
1 360 zł
Od 8 000 zł i nieprzekraczająca kwoty 13 000 zł
1 360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną wg wzoru: 834,88 zł x (podstawa obliczenia podatku – 8 000 zł) / 5 000 zł
Wyższa od 13 000 zł i nieprzekraczająca kwoty 85 528 zł
525,12 zł
Wyższa od 85 528 zł i nieprzekraczająca kwoty 127 000 zł
525,12 zł pomniejszone o kwotę obliczoną wg wzoru: 525,12 zł x (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) / 41 472 zł
Wyższa od 127 000 zł
Nie występuje
Forma opodatkowania wg skali podatkowej pozwala rozliczać się razem z małżonkiem, a także na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Możliwe jest też skorzystanie z różnego rodzaju ulg, jak np.: ulga na dzieci, rehabilitacyjna, dla osób osiągających dochody zagraniczne.
