Zakup i amortyzacja pawilonu handlowego typu kontener
Zmiana przepisów dotyczących stosowania amortyzacji w budynkach mieszkalnych wprowadziła zakaz amortyzacji tego rodzaju budowli. W związku z tym niektórzy podatnicy zastanawiają się w jaki sposób należy traktować różne inne budynki, jak np. domki letniskowe, czy pawilony handlowe typu kontener wykorzystywane w działalności gospodarczej. Czy takie budowle podlegają amortyzacji?
Czym są budynki mieszkalne i czy mogą być amortyzowane?
Zgodnie z art. 22c pkt 2 ustawy o PIT nie można amortyzować nieruchomości mieszkalnych, czyli budynków mieszkalnych razem ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokali mieszkalnych będących odrębną nieruchomością, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, a także prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, które służą w prowadzonej działalności gospodarczej lub są wydzierżawiane bądź wynajmowane na podstawie umowy.
W objaśnieniach do Klasyfikacji Środków Trwałych można znaleźć wyjaśnienie pojęcia „budynek mieszkalny”. Zgodnie z nim za taki budynek uważa się budowle mające zadaszenie, które na trwale zostały połączone z gruntem razem z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi wykorzystywane dla stałych potrzeb, które zostały przystosowane do przebywania w nich ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów. Budynkiem może też być samodzielny, podziemny obiekt budowlany, jak np. centrum handlowe, warsztat, garaż podziemny. Budynek mieszkalny jest obiektem budowlanym, w którym przynajmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej przeznaczona jest na cele mieszkalne. W odwrotnym przypadku, kiedy na cele mieszkaniowe wykorzystywana jest mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej, to taki obiekt budowlany uznawany jest za budynek niemieszkalny zgodnie z jego przeznaczeniem.
Według ustawy Prawo budowlane budynkiem jest obiekt budowlany, który na trwale połączony jest z gruntem i wydzielony jest z przestrzeni z użyciem przegród budowlanych, który posiada fundamenty oraz dach. Zarówno domek letniskowy, jak i pawilon handlowy typu kontener są budowlami, które nie są na trwałe połączone z gruntem i nie zostały wybudowane na fundamencie. Są umocowane do podłoża w inny sposób, np. za pomocą podpór lub słupów. Dzięki temu można je łatwo zdemontować i przenieść w inne miejsce. Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie nr I SA/Sz 402/14 z dnia 10 grudnia 2014 roku.
Nie można przyjąć, iż przez sam fakt posadowienia kontenera technicznego na fundamencie staje się on tym samym budynkiem. Kontener przymocowany do fundamentu jest bowiem związany tylko z nim, natomiast nie jest na trwałe związany z gruntem.
Pawilon handlowy typu kontener – amortyzacja
Pawilon handlowy typu kontener, który nie jest trwale związany z gruntem zaliczany jest do środków trwałych sklasyfikowanych pod pozycją 806 w Katalogu Środków Trwałych. Do grupy tej przynależą kioski, budki, domki kempingowe, zadaszenia ochronne oraz inne podobne obiekty wolnostojące, które nie są trwale związane z podłożem. W przypadku wymienionych budowli roczna stawka amortyzacji zgodnie z wykazem KŚT wynosi 10% w stosunku rocznym. Należy przyjąć, że pawilony handlowe amortyzowane są zgodnie z zasadami ogólnymi wg stawki jaka właściwa jest dla tych środków trwałych określona w Wykazie Rocznych Stawek Amortyzacyjnych. Oznacza to, że pawilon handlowy, który nie jest trwale połączony z gruntem podobnie jak inne środki trwałe z grupy 806 amortyzowany jest wg stawki w wysokości 10%.
Amortyzacja środka trwałego polega na obniżaniu kosztów podatkowych przez określony czas o wartość przedmiotów używanych w prowadzonej działalności gospodarczej zużywających się w czasie dłuższym niż 1 rok. Z zasady odpisy amortyzacyjne dokonywane są od wartości początkowej środka trwałego zaczynając od miesiąca jaki następuje po miesiącu, w którym środek trwały został przyjęty do używania i został ujęty w ewidencji środków trwałych i trwa aż do końca miesiąca, w którym dojdzie do zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka lub wtedy, kiedy zostaną one postawione w stan likwidacji, zostaną zbyte lub zostanie stwierdzony ich niedobór. Przeważnie okres amortyzacji zbliżony jest do okresu użytkowania danego przedmiotu w firmie. Wysokość stawek amortyzacyjnych znajduje się w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych zawartych w załączniku nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do środków trwałych zaliczają się składniki majątku będące własnością lub współwłasnością podatnika.
Domki letniskowe oraz inne podobne obiekty są budowlami mającymi charakter sezonowy. Z tego powodu mogą one być wynajmowane jedynie przez niewielką część roku. W ich przypadku zastosowanie ma art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych używanych tylko sezonowo można dokonywać jedynie przez określoną część roku w czasie ich wykorzystywania.
Czym są środki trwałe używane sezonowo?
Za środki trwałe używane sezonowo uważa się składniki majątku, które z uwagi na specyfikę działalności przedsiębiorcy mogą być przez niego wykorzystywane tylko w danym okresie roku. Poza określonym sezonem składniki majątku nie są używane w prowadzonej działalności gospodarczej, co jednak nie oznacza, że są niepotrzebne. W przypadku środków trwałych wykorzystywanych sezonowo wysokość odpisu amortyzacyjnego ustalana jest w następujący sposób: roczna kwota odpisów amortyzacyjnych dzielona jest przez liczbę miesięcy w sezonie lub przez 12 miesięcy w roku.
Obowiązujące przepisy pozwalają ustalić odpisy amortyzacyjne dla sezonowych środków trwałych w niższej lub wyższej wysokości poprzez:
dokonanie odpisów w okresie ich wykorzystania, wysokość odpisu miesięcznego ustalana jest przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie
dokonanie odpisów w okresie ich wykorzystania, wysokość odpisu miesięcznego ustalana jest przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku.
Według Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej domki letniskowe, pawilony handlowe typu kontener i inne podobne im budowle zaliczane są do środków trwałych wykorzystywanych sezonowo, które podlegają amortyzacji zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (treść interpretacji nr 0112-KDIL3-3.4011.215.2019.1.MM z dnia 9 sierpnia 2019 roku).
W związku z powyższym podatnik powinien ustalić wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy sezonowych, w których dany środek trwały jest wykorzystywany w działalności. Należy dodać, że w miesiącach używania składniki majątku podlegają pod przyspieszoną amortyzację. Suma odpisów amortyzacyjnych w tych miesiącach jest równa odpisowi rocznemu.
PRZYKŁAD Pawilon handlowy typu kontener wykorzystywany jest na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej tylko przez 6 miesięcy w roku. Ustalona dla niego roczna kwota odpisu amortyzacyjnego wg stawki 10% wyniosła 4 500 zł. W tej sytuacji podatnik może zaliczyć do kosztów podatkowych odpis w wysokości: 4 500 zł : 12 x 5 = 1 875 zł.
Podsumowanie
Pawilon handlowy typu kontener nie jest trwale związany z gruntem. Zgodnie z przepisami nie zalicza się go do budynku mieszkalnego co oznacza, że może być amortyzowany. Jeżeli będzie wykorzystywany w działalności jedynie sezonowo w okresie letnim, to podatnik ma prawo dokonywać od niego odpisów amortyzacyjnych poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy używania tego środka trwałego w sezonie letnim.
