Rozliczenie rocznej składki zdrowotnej, a zawieszona działalność

Od 2022 roku przedsiębiorcy rozliczają składkę na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z nowymi zasadami. Obecnie jej wysokość uzależniona jest od wielkości osiągniętego przychodu lub dochodu. Dodatkowo oprócz miesięcznych wyliczeń mają obowiązek rozliczyć składkę zdrowotną w stosunku rocznym. Co w sytuacji, kiedy podatnik na jakiś czas zawiesi działalność gospodarczą?

Zawieszenie działalności gospodarczej, a składka zdrowotna – przykład

Przedsiębiorca z dniem 1 czerwca zawiesił prowadzenie firmy. Działalność nie została wznowiona do końca roku. Przedsiębiorca rozlicza podatki wg skali podatkowej. Zastanawia się, czy w związku z zawieszeniem działalności ma obowiązek wysyłania formularzy ZUS DRA i opłacania składki zdrowotnej. Co w przypadku, kiedy wznowi działalność w I kwartale roku następnego? W jaki sposób powinien wyliczyć roczną składkę zdrowotną z zawieszonej działalności?

Zgodnie z przepisami przedsiębiorca nie ma obowiązku przekazywania do ZUS-u deklaracji ani formularzy rozliczeniowych za pełne miesiące zawieszenia działalności gospodarczej. Ostatnie rozliczenie powinno zostać dokonane za czas przypadający przed zawieszeniem działalności. 

Zawieszenie działalności gospodarczej, a rozliczenie rocznej składki zdrowotnej 

W zależności od wybranej formy opodatkowania podstawa składki zdrowotnej może być naliczana od dochodu uzyskanego przez przedsiębiorcę w poprzednim miesiącu. Jeżeli więc zawieszenie działalności gospodarczej miało miejsce w miesiącu marcu, to ostatnia składka zdrowotna, którą przedsiębiorca powinien zapłacić będzie dotyczyć miesiąca lutego i jest wyliczana na podstawie dochodu uzyskanego w miesiącu styczniu. Roczna składka zdrowotna powinna zostać rozliczona w deklaracji ZUS DRA w miesiącu kwietniu na podstawie przychodów i kosztów uzyskanych w roku poprzednim. Jeżeli więc podatnik nie wznowi działalności przed końcem okresu składkowego, to w takiej sytuacji wystąpi u niego niedopłata w składce zdrowotnej spowodowana brakiem comiesięcznych wyliczeń dokonywanych na podstawie dochodu uzyskanego w miesiącu przed zawieszeniem działalności. W tym miejscu należy odwołać się do art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który wskazuje, że dla podatników opodatkowanych wg skali podatkowej lub podatku liniowego okres składkowy rozpoczyna się 1 lutego, a kończy 31 stycznia roku następnego. W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych okres składkowy rozpoczyna się 1 stycznia i kończy 31 grudnia. Przy zawieszeniu działalności gospodarczej przy pełnym okresie składkowym przedsiębiorca nie musi składać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Jeżeli działalność będzie aktywna w miesiącu kwietniu, to podatnik powinien złożyć za ten miesiąc rozliczenie ZUS na druku DRA/RCA. 

Zawieszenie działalności i wznowienie w styczniu – jak rozliczyć składkę zdrowotną? 

W przypadku, kiedy podatnik wznowi wykonywanie zawieszonej działalności gospodarczej jeszcze przed końcem stycznia kolejnego roku, czyli przed zakończeniem roku składkowego, to należy przyjąć, że podstawą do wyliczenia składki zdrowotnej będzie:  

• dochód z miesiąca przed zawieszeniem działalności – działalność zawieszona pierwszego dnia miesiąca
• dochód z miesiąca, w którym nastąpiło zawieszenie działalności – działalność zawieszona w trakcie miesiąca.

Jeżeli podatnik wybierze ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i nadal będzie go stosował po wznowieniu działalności gospodarczej w miesiącu styczniu, to nie ma obowiązku rozliczania składki zdrowotnej za rok, w którym zawiesił działalność gospodarczą pod warunkiem, że zawieszenie trwało pełny rok. 

Zmiana formy opodatkowania, a wznowienie działalności gospodarczej w styczniu

Zgodnie z przepisami każdy przedsiębiorca ma prawo raz w roku podatkowym zmienić formę opodatkowania. Decyzję o zmianie musi podjąć w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca otrzymał pierwszy przychód w nowym roku podatkowym. Zmiana formy opodatkowania obejmuje cały rok kalendarzowy od 1 stycznia do 31 grudnia. 

Rozliczanie składki zdrowotnej, a wznowienie działalności w lutym

Jeżeli zawieszona działalność gospodarcza zostanie wznowiona w pierwszym miesiącu roku składkowego, to za podstawę wyliczenia składki zdrowotnej należy przyjąć tylko dochód ze stycznia. Wskazuje na to art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Przedsiębiorca zobowiązany jest do opłacania składki zdrowotnej naliczanej od miesięcznej podstawy wymiaru składki za każdy miesiąc, w którym podlegał pod ubezpieczenie. Składka za pierwszy miesiąc w danym roku składkowym stanowi różnicę pomiędzy osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów. W związku z tym, jeżeli przedsiębiorca wznowi działalność gospodarczą w lutym kolejnego roku, to w rocznym wyliczeniu składki zdrowotnej może wyjść niedopłata w składce, ponieważ przedsiębiorca nie dokonał wpłaty składki, która została ustalona na podstawie dochodu uzyskanego w ostatnim okresie przed zawieszeniem działalności.  

Minimalna składka zdrowotna w 2024 roku

Minimalna składka zdrowotna w 2024 roku została wyliczona na kwotę w wysokości 381,78 zł. Za podstawę wyliczenia składki za styczeń 2024 r przyjmuje się dochody osiągnięte przez podatnika w 2023 roku. Jeżeli przedsiębiorca musi opłacić minimalną składkę zdrowotną, to pod uwagę należy wziąć kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującą w 2023 roku, co daje nam wartość 314,10 zł. 

PRZYKŁAD 1 
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą. Wybrał formę opodatkowania wg skali podatkowej. W 2023 roku zawiesił działalność i ma zamiar wznowić ją dopiero w połowie 2024 roku. Czy w tej sytuacji przedsiębiorca musi rozliczyć roczną składkę zdrowotną za 2023 rok? 

Odpowiedź:
Podatnik nie musi wysyłać zerowej deklaracji ZUS DRA w kwietniu 2024 roku, jeżeli działalność przez niego prowadzona była zawieszona przez cały 2023 rok. 

PRZYKŁAD 2 
Przedsiębiorca wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania w prowadzonej działalności gospodarczej. W 2023 roku zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na cały rok. Ponownie rozpoczął jej prowadzenie w styczniu 2024 roku. Czy w tym przypadku przedsiębiorca musi sporządzić roczne rozliczenie składki zdrowotnej? 

Odpowiedź:
W opisanym przypadku przedsiębiorca nie ma obowiązku sporządzenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, ponieważ przez cały okres składkowy 2023 nie wykonywał czynności w działalności gospodarczej. W tej sytuacji musi jedynie sporządzić miesięczne rozliczenie składki zdrowotnej na druku ZUS DRA za kwiecień 2024. 

PRZYKŁAD 3
Przedsiębiorca stosuje w prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanie wg skali podatkowej. Od 1 sierpnia 2023 roku zawiesił prowadzenie działalności. Wznowił ją 1 stycznia 2024 roku. Dodatkowo postanowił zmienić formę opodatkowania. W związku z tym w lutym złożył zawiadomienie o zmianie formy opodatkowania za pomocą formularza CEIDG-1. Podatnik zamienił skalę podatkową na podatek liniowy. W jaki sposób przedsiębiorca powinien ustalić podstawę do wyliczenia składki zdrowotnej za styczeń 2024 roku? 

Odpowiedź: 
W tym przypadku podstawą do wyliczenia składki zdrowotnej będzie dochód osiągnięty w ostatnim miesiącu przed zawieszeniem działalności opodatkowanej wg podatku liniowego. W sytuacji, w której przedsiębiorca w 2023 roku uzyskał dochody opodatkowane wyłącznie wg skali podatkowej, to będzie zobowiązany opłacić minimalną składkę zdrowotną za styczeń 2024 roku, ponieważ w 2023 roku z powodu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej jego dochód był zerowy. Natomiast składka zdrowotna w miesiącu styczniu 2024 roku wyniesie 314,10 zł, co wynika z wyliczenia: 3 490 zł x 9%. 

Podsumowanie

Podatnik ma obowiązek wyliczyć składkę zdrowotną podczas zawieszenia działalności gospodarczej niezależnie od tego czy działalność ta została wznowiona czy też nie.

Data publikacji: 2024-05-26, autor: FakturaXL