Co wolno przedsiębiorcy podczas zawieszenia działalności?

Jeżeli firma nie przynosi przychodów, a nawet osiągane są straty, przedsiębiorca dysponuje odpowiednim narzędziem – może zawiesić działalność. Jedynym warunkiem jest brak zatrudnionych pracowników. Jak wygląda proces zawieszenia działalności gospodarczej, a także jakie prawa i obowiązki ma przedsiębiorca w tym czasie? Odpowiadamy.

Przychody a zawieszona działalność gospodarcza

Podstawowym warunkiem zawieszenia działalności jest zakaz prowadzenia czynności odpowiadających jej zakresowi. Oznacza to, że osiąganie przychodów jest całkowicie zabronione, jednak mowa o bieżących przychodach.

Na przykład przedsiębiorca nie może uzyskiwać przychodów z zawartej umowy najmu. Alternatywą jest wycofanie składnika z majątku i oferowanie go w formie najmu prywatnego.

Przedsiębiorca może generować przychody ze:

• zbycia majątku służbowego,
• przychody finansowe:
  • dywidendy,
  • odsetki

będące efektem czynności podjętych przed zawieszeniem działalności.

Podczas zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma możliwość sprzedawać majątek służbowy. Wymogiem ustawodawcy jest rozliczenie transakcji na gruncie podatku dochodowego z tego tytułu. Przychody ze sprzedaży majątku służbowego nie wpływają na wartość regulowanej składki zdrowotnej.

Jedyne przychody, jakie może otrzymywać podczas zawieszenia przedsiębiorstwa, powstały jeszcze przed zawieszeniem firmy.

Z kolei obowiązkiem przedsiębiorcy jest regulowanie zobowiązań, zarówno tych, które powstają w okresie zawieszenia, jak i przed tym okresem.

Zatrudnienie przedsiębiorcy a zawieszona działalność gospodarcza

Aby zachować stabilną sytuację finansową, podczas zawieszenia działalności, wielu przedsiębiorców podejmuje zatrudnienie w innej firmie. Najkorzystniejsze jest zawarcie umowy o pracę. Nie ma przeciwwskazań, aby podpisać umowę zlecenie oraz umowę o dzieło, jednak warunkiem jest świadczenie usług innych niż zakres prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to uwarunkowane zasadą, iż każda umowa cywilnoprawna wystawiona na udokumentowanie jednakowej albo podobnej działalności stanowi dla firmy przychód. W niniejszej sytuacji pojawia się obowiązek wznowienia działalności – w przeciwnym wypadku przedsiębiorca nie wystawiając faktury sprzedaży, postępuje sprzecznie z obowiązującymi przepisami.

Obowiązek prowadzenia dokumentacji księgowej w firmie

Zawieszenie działalności gospodarczej nie zwalnia przedsiębiorcy z bieżącego prowadzenia dokumentacji księgowej.

Księga Przychodów i Rozchodów jest prowadzona przez przedsiębiorców rozliczających się skalą podatkową i podatkiem liniowym.
W księgowości muszą znaleźć się koszty stałe, jednak ich księgowanie może odbywać się na jeden z dostępnych sposobów:

• bieżące księgowanie w ewidencji,
• księgowanie zbiorcze po wznowieniu działalności gospodarczej.

Dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zasady są inne, a mianowicie obowiązek ewidencyjny występuje w momencie osiągnięcia przychodów podczas zawieszenia działalności.

Koszty w zawieszonej działalności gospodarczej

Przedsiębiorca, który zawiesił działalność gospodarczą, ponosi określone koszty, które mają na celu podtrzymanie prowadzenia firmy, jej rozwój i wznowienie, co dla przedsiębiorcy będzie wiązało się z poprawą sytuacji materialnej w przyszłości.

Do kosztów akceptowanych podczas zawieszenia działalności gospodarczej można zaliczyć:

• wydatki ponoszone na nagłe awarie,
• wydatki na polisę ubezpieczeniową,
• podatek od nieruchomości,
• wydatki na ochronę mienia,
• opłaty za najem,
• rachunki za telefon, Internet,
• opłaty za media,
• raty,
• inne.

Przedsiębiorca nie może zaliczyć do kosztów wydatków na zakup paliwa, opłat ponoszonych na delegację, zabrania się wprowadzania do ksiąg odpisów amortyzacyjnych.

Podstawowym celem wydatków ponoszonych podczas zawieszenia firmy jest jej przetrwanie w momencie, gdy przedsiębiorstwo nie generuje przychodów i nie prowadzi aktywnie działalności.

Trzeba mieć na uwadze, że firma może przejść kontrolę organów podatkowych podczas jej zawieszenia – wtedy każdy wydatek zakwalifikowany jako koszt musi być nie tylko udokumentowany, ale i zasadny.

VAT a zawieszona działalność gospodarcza

Czynni podatnicy VAT są zobligowani do składania kompletnej deklaracji JPK_VAT. Ten obowiązek zostaje zniesiony w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Obowiązek złożenia deklaracji powstaje na skutek wykonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i usług, dokonania korekty proporcji VAT, wykonania korekty wcześniejszej deklaracji, a także sprzedaży składnika tworzącego majątek służbowy.

Przedsiębiorcy decydują się na przygotowanie deklaracji, gdy zamierzają odliczyć podatek VAT od kosztów opłaconych podczas zawieszenia firmy. Ta zasada dotyczy kosztów wynikających z umów podpisanych przed zawieszeniem firmy, a także kosztów niezbędnych do jej wznowienia po okresie przejściowym.

Uwaga – nadwyżka VAT zostaje rozliczona, pod warunkiem że działalność zostanie wznowiona.

Można wymienić jeden przypadek, kiedy czynny podatnik VAT zostanie wykreślony z rejestru podatników VAT, a mianowicie działalność gospodarcza jest zawieszona przez minimum 6 miesięcy. Po wznowieniu działalności, cała procedura także zostaje wznowiona automatycznie, a podatnik nie jest zobowiązany do złożenia deklaracji VAT-R.

Gdy podatnik mimo zawieszenia działalności, pragnie składać deklarację, stosowna informacja musi zostać dostarczona do naczelnika urzędu skarbowego.

Podatek dochodowy a zawieszenie działalności gospodarczej

Jednym z praw przedsiębiorcy, który zawiesił działalność gospodarczą, jest zwolnienie z obowiązku ustalania oraz regulowania zaliczek na podatek dochodowy.

Gdy składnik majątku został przez niego sprzedany, przedsiębiorca wprowadza kwotę przychodu do KPiR po wznowieniu działalności. Jeżeli przychód nie zostanie wprowadzony do księgi w ciągu roku, należy go uwzględnić w zeznaniu rocznym.

Trzeba jeszcze zaznaczyć, że każdy podatnik jest zobowiązany do złożenia zeznania rocznego, a czas zawieszenia działalności gospodarczej nie odgrywa większego znaczenia.

ZUS a zawieszona działalność gospodarcza

Zawieszając działalność gospodarczą, przedsiębiorca nie reguluje składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Jest to równoznaczne z brakiem prawa do świadczenia zdrowotnego, liczonego 30 dni od zawieszenia działalności. W praktyce oznacza to obowiązek skorzystania z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego albo rozliczania się ze współmałżonkiem.

Jeżeli działalność jest zawieszona, postępowania administracyjne toczą się tak, jakby przedsiębiorstwo normalnie funkcjonowało, co oznacza, że ZUS może przeprowadzić postępowanie kontrolne. Nie ma też przeciwwskazań, aby być stroną w postępowaniach sądowych.

Data publikacji: 2024-01-10, autor: FakturaXL