Przychody z różnych źródeł, jak rozliczać podatek?
Przedsiębiorca może osiągać przychody z różnych źródeł, również z tych niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Przepisy pozwalają na rozliczenie ich w zeznaniu podatkowym razem z osiągniętymi przychodami z działalności gospodarczej lub w oddzielnej deklaracji.
Przychody niezaliczane do przychodów z działalności gospodarczej
Przedsiębiorca do przychodów z działalności gospodarczej nie może zaliczyć wszystkich wpływów jakie otrzymuje. Nie zaliczy do nich między innymi dochodów otrzymanych:
ze środków otrzymanych za najem, podnajem, dzierżawę, najem prywatny
ze sprzedaży papierów wartościowych (akcji lub udziałów spółek), pochodnych instrumentów finansowych
z walut wirtualnych
z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części bądź innych rzeczy – zbycie nie następuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Powyższe przychody zaliczane są do odrębnych źródeł przychodu niepochodzących z działalności gospodarczej. W związku z tym podlegają one oddzielnemu rozliczeniu w zeznaniu podatkowym.
Przychodami zaliczanymi do odrębnych źródeł przychodów są:
z umowy o pracę, emerytury lub renty - stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta
z umowy zlecenia i umowy o dzieło – działalność wykonywana osobiście
z najmu, podnajmu, dzierżawy, najmu prywatnego – odrębne źródło przychodów pod warunkiem, że wynajmowane składniki majątku nie są związane z działalnością gospodarczą
ze sprzedaży papierów wartościowych akcji lub udziałów spółek, pochodnych instrumentów finansowych, walut wirtualnych – kapitały pieniężne i prawa majątkowe
z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części bądź innych rzeczy - odrębne źródło przychodów pod warunkiem, że zbycie to nie następuje w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej i do sprzedaży nieruchomości doszło przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W przypadku innych rzeczy zbycie nastąpiło przed upływem 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie.
Przychody z innych źródeł – sposób rozliczania
Przychody z innych źródeł niż działalność gospodarcza rozlicza się w sposób, który zależy głównie od wybranej formy opodatkowania oraz od tego, czy dostępny jest formularz dla danego źródła przychodów, na którym można dokonać rozliczenia.
Poszczególne przychody z danego źródła rozlicza się na poniższych drukach:
zeznanie podatkowe PIT-36 lub PIT-37 – przychody z umowy o pracę, z emerytury lub renty opodatkowane na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub podatek liniowy)
zeznanie podatkowe PIT-36 lub PIT-37 – przychody z umów zlecenia lub umów o dzieło opodatkowane na zasadach ogólnych wg skali podatkowej
zeznanie podatkowe PIT-36 lub PIT-28 - przychody z najmu, podnajmu oraz dzierżawy uzyskiwane w ramach najmu prywatnego podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
zeznanie podatkowe PIT-38 – przychody ze sprzedaży papierów wartościowych, takich jak: akcje lub udziały spółek, przychody pochodnych instrumentów finansowych, walut wirtualnych opodatkowane wg stawki 19%
zeznanie podatkowe PIT-39 – przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części bądź innych rzeczy. Jeżeli zbycie nie ma miejsca w działalności gospodarczej, to podlega ono pod opodatkowanie wg stawki 19% z wyłączeniem zbycia innych rzeczy ruchomych, które rozliczane są w zeznaniu podatkowym PIT-36 i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej.
Od 1 stycznia 2023 roku najem prywatny podlega pod opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i rozlicza się go na formularzu PI-28.
Jak rozliczyć działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych wg skali podatkowej?
Przedsiębiorca, który rozlicza działalność gospodarczą, dla której wybrał formę opodatkowania w postaci zasad ogólnych wg skali podatkowej, który jednocześnie osiąga przychody z innych źródeł, jak np. z umowy o pracę, z emerytury lub renty, z umowy zlecenia lub o dzieło czy najmu prywatnego powinien rozliczyć osiągane przychody z działalności i innego źródła przychodu opodatkowane wg skali podatkowej na jednym formularzu podatkowym PIT-36. Przychody z najmu prywatnego podlegają pod opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Należy je rozliczyć na druku zeznania podatkowego PIT-28.
Zgodnie z przepisami zeznanie roczne PIT-36 należy złożyć w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego za rok poprzedni, w którym podatnik osiągnął przychody. Na formularzu podatnik musi wykazać wszystkie przychody uzyskane w danym roku podatkowym, które były opodatkowane na zasadach ogólnych. Przy działalności gospodarczej do PIT-36 należy dołączyć załącznik PIT/B. Służy on do wykazywania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, a także dochodu lub straty z działalności gospodarczej.
Jak rozliczyć działalność opodatkowaną podatkiem liniowym?
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym wg stawki 19% i dodatkowo osiągania przychodów z innych źródeł, takich jak przykładowo: z umowy o pracę, umów zlecenia i o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanych w oparciu o zasady ogólne bądź osiąganych ze sprzedaży innych rzeczy należy oddzielić przychody z działalności od dochodów osiąganych z innych źródeł. W tym przypadku dochody z działalności gospodarczej nie mogą być łączone z dochodami z innych źródeł przychodu, dlatego muszą zostać złożone dwa osobne zeznania podatkowe:
PIT-36 – należy wykazać w nim dochód uzyskany z umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych, a także z tytułu sprzedaży innych rzeczy
PIT-36L – należy wykazać w nim przychody, koszty uzyskania przychodów oraz dochód osiągnięty w ramach wykonywanej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym
PIT-37 – należy wykazać w nim dochód osiągnięty z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia i o dzieło oraz emerytury.
Rok 2023 był ostatnim rokiem, w którym można było rozliczyć najem prywatny zgodnie z zasadami ogólnymi na druku PIT-36.
Jeżeli przedsiębiorca oprócz przychodów osiąganych z działalności gospodarczej uzyskuje również przychody z innych źródeł, jak np. z umowy o pracę, najmu prywatnego opodatkowanego wg skali podatkowej lub przychody pochodzące ze sprzedaży innych rzeczy przed upływem 6 miesięcy liczonych od końca miesiąca, w którym je nabył, to rozliczenia rocznego zeznania podatkowego powinien dokonać na formularzu PIT-36. W przypadku osiągania jedynie przychodów z umowy o pracę lub umowy zlecenia bez przychodów z najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych lub przychodów z innych rzeczy, to formularzem właściwym do złożenia zeznania rocznego jest druk PIT-37.
Jak rozliczyć działalność opodatkowaną ryczałtem?
Przedsiębiorca, który uzyskuje przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i jednocześnie osiąga przychody z innych źródeł, jak np. z umowy o pracę, umów zlecenia i o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanego na podstawie zasad ogólnych bądź z tytułu sprzedaży innych rzeczy musi opodatkować je oddzielnie i odrębnie rozliczyć dochód z działalności gospodarczej oraz dochody z innych źródeł. W związku z powyższym podatnik musi złożyć dwa oddzielne roczne zeznania podatkowe:
PIT-28 – dotyczy rozliczeń przychodów opodatkowanych ryczałtem
PIT-36 – dotyczy rozliczeń dochodu osiągniętego z umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych oraz z tytułu sprzedaży innych rzeczy
PIT-37 – dotyczy rozliczeń dochodów osiągniętych z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, emerytury.
Od 2023 roku termin na złożenie zeznania PIT-28 upływa z dniem 30 kwietnia.
Jak rozliczyć działalność opodatkowaną kartą podatkową?
Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową i jednocześnie osiąga przychody z innych źródeł, jak przykładowo z umowy o pracę czy umowy zlecenia, umowy o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych bądź z tytułu sprzedaży innych rzeczy, to powinien złożyć zeznanie podatkowe:
PIT-36 – zeznanie służy do rozliczenia dodatkowych przychodów z najmu prywatnego opodatkowanego na podstawie zasad ogólnych wg skali podatkowej lub pochodzące ze sprzedaży innych rzeczy
PIT-37 – zeznanie służy do rozliczania dochodu osiągniętego z umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
Podatnik, który chce rozliczyć podatek z działalności opodatkowanej kartą podatkową nie musi składać w tym celu zeznania, ponieważ każdego miesiąca wysokość podatku do zapłaty jest podawana w stałej wysokości. Od 2022 roku forma opodatkowania za pomocą karty podatkowej nie jest dostępna dla nowo zakładanych działalności oraz nie można zmienić innej formy opodatkowania na kartę podatkową. Karta podatkowa dostępna jest jedynie dla podatników, którzy już wcześniej korzystali z takiego opodatkowania.
Dochody uzyskane ze sprzedaży papierów wartościowych oraz odpłatnego zbycia nieruchomości – jak należy rozliczyć?
Przychody uzyskane ze sprzedaży papierów wartościowych oraz odpłatnego zbycia nieruchomości muszą być rozliczane oddzielnie. Bez znaczenia są przychody uzyskane w działalności gospodarczej oraz wybrana forma opodatkowania. Do grupy tej należą między innymi przychody wymienione poniżej:
przychody uzyskane z kapitałów pieniężnych oraz praw majątkowych – dotyczy sprzedaży papierów wartościowych, jak akcje lub udziały spółek, a także pochodnych instrumentów finansowych, walut wirtualnych
przychody z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz uzyskane ze zbycia innych rzeczy – dotyczy zbycia niezwiązanego z działalnością gospodarczą.
W PIT-38 i w PIT-39 niezależnie od przychodów uzyskanych w działalności gospodarczej oraz z innych tytułów rozliczanych w PIT-36, PIT-36L, PIT-37 rozlicza się odrębnie przychody:
z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych – PIT-38
z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat liczone od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości - PIT-39.
PRZYKŁAD 1 Pani Dorota prowadzi własną działalność gospodarczą, dla której wybrała formę opodatkowania podatkiem liniowym. Jest też zatrudniona w zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia. Dodatkowo otrzymuje przychody z najmu prywatnego mieszkania opodatkowanego na zasadach ogólnych skalą podatkową. Pani Dorota w 2023 roku uzyskała przychody z każdego z wymienionych źródeł w wysokości 60 000 zł. Z umowy o pracę, umowy zlecenia i najmu prywatnego musi rozliczyć łącznie 180 000 zł dochodu w zeznaniu rocznym PIT-36 opodatkowanego na zasadach ogólnych skalą podatkową. W zeznaniu PIT-36L będzie musiała rozliczyć 60 000 zł z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Zgodnie z przepisami, dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym nie można łączyć z dochodami z innych źródeł: umowy o pracę i umowy zlecenia wskazanych w tym przykładzie. Dochody wynikające z umowy o pracę opodatkowane są stawką w wysokości 12% i 32% liczone od nadwyżki ponad 120 000 zł. Natomiast dochody z działalności gospodarczej podlegają pod opodatkowanie stawką 19%.
