Inwestycje w waluty wirtualne wzbudzają coraz większe zainteresowanie wśród przedsiębiorców, jak i osób prywatnych, którzy dokonując zakupu liczą na szybki i znaczny zysk. W jaki sposób powinny być rozliczane koszty nabycia walut wirtualnych w firmie?
Waluta wirtualna, to termin prawny, pod którym kryją się kryptowaluty oraz inne umowne jednostki, które można wymienić na zwykłe pieniądze. Definicja waluty wirtualnej została zawarta w ustawie o PIT z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Odwołują się do niej również przepisy podatkowe.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie, waluta wirtualna jest cyfrowym odwzorowaniem wartości, które nie jest:
prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej
pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych
instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi
wekslem lub czekiem
międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące.
Waluta wirtualna, czyli cyfrowe odwzorowanie wartości może być:
wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany
elektronicznie przechowywane lub przeniesione
przedmiotem handlu elektronicznego.
Wśród rodziny walut wirtualnych najbardziej popularne są kryptowaluty, jak np. bitcoin. Zgodnie z definicją mogą to też być np. waluty w grach komputerowych jeżeli stanowią odwzorowanie wartości.
Czym są koszty podatkowe?
Za koszty uzyskania przychodów uważa się wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów z wyłączeniem kosztów wskazanych w art. 23 ustawy. Podatnik ma prawo do odliczenia wszelkich kosztów niewymienionych w art. 23, które mają bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętego przychodu, na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.
Dany wydatek zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów jeżeli pomiędzy nim, a przychodem będzie istniał związek przyczynowo – skutkowy. Oznacza to, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z przychodem uważane są koszty, których poniesienie ma bezpośredni wpływ na uzyskanie przychodu z danego źródła, czyli koszty, których poniesienie jest konieczne, aby możliwe było uzyskanie określonych przychodów. Z kolei za koszty pośrednie uważa się koszty poniesione w sposób racjonalny w celu uzyskania przychodów nawet w sytuacji kiedy z rożnych powodów przychód nie został osiągnięty.
Kiedy występuje przychód z waluty wirtualnej?
Przychód z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT jest przychodem z kapitałów pieniężnych. Odpłatne zbycie waluty wirtualnej, to wymiana waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar oraz usługę, czy też prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna bądź regulowanie innych zobowiązań za pomocą waluty wirtualnej. Wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi obojętna jest pod względem podatkowym, co oznacza, że można dowolnie zamieniać jedną kryptowalutę na inną bez konieczności opodatkowywania jej podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dochód z odpłatnego zbycia walut wirtualnych
O dochodzie z odpłatnego zbycia walut wirtualnych mówimy wtedy kiedy w danym roku podatkowym powstanie różnica pomiędzy sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych, a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14 do 16. Zasada jest taka, że dochodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi (art. 30b ust. 5d ustawy o PIT). Obowiązkiem podatnika jest po zakończeniu roku podatkowego wykazanie w zeznaniu rocznym, dochodów uzyskanych w danym roku podatkowym z odpłatnego zbycia walut wirtualnych i obliczenia należnego podatku dochodowego.
Zgodnie z art. 30 ust. 1a ustawy o PIT od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych należy zapłacić podatek dochodowy w wysokości 19% od uzyskanego dochodu.
Nabycie walut wirtualnych – rozliczanie kosztów
Waluty nabywane są przeważnie z myślą o długim terminie inwestowania. Kosztem uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej są udokumentowane wydatki poniesione bezpośrednio na nabycie waluty wirtualnej, a także koszty związane ze zbyciem tej waluty, również te poniesione na rzecz podmiotów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmowi. Koszty, zgodnie z art. 22 ust. 15 ustawy o PIT potrącane są w tym samym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.
W przypadku kiedy wystąpi nadwyżka kosztów uzyskania przychodów wskazanych powyżej nad przychodami uzyskanymi z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej w danym roku podatkowym, to podatnik ma prawo powiększyć o uzyskaną nadwyżkę, koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w kolejnym roku podatkowym. Do kosztów firmowych nie zalicza się wydatków poniesionych na zamianę jednej waluty wirtualnej na inną.
Podsumowując, udokumentowane wydatki, które podatnik poniósł bezpośrednio na zakup waluty wirtualnej oraz koszty związane z jej zbyciem, potrącane są w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Jeżeli wystąpi nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej jakie zostały pozyskane w danym roku podatkowym, podatnik może powiększyć je o wartość kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej, które zostaną poniesione w kolejnym roku podatkowym.
Uzasadnienie do ustawy z dnia 23 października 2018 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw
wprowadzającej regulacje dotyczące kryptowalut zawiera wyjaśnienie, że opodatkowaniem zostanie objęty dochód podatnika, co oznacza, że podatnik będzie mógł uwzględnić wydatki w związku z obrotem walutą wirtualną. Podana metoda nie będzie wymagała identyfikowania konkretnych wydatków z konkretnymi przychodami. Wszystkie koszty poniesione przez podatnika w danym roku podatkowym będą musiały być wykazane w zeznaniu rocznym niezależnie od tego, czy podatnik uzyska w tym samym roku przychód, czy go nie uzyska. Jeżeli koszty z danego roku podatkowego przewyższą przychody uzyskane w tym roku, to spowodują one zwiększenie kosztów podatkowych w następnym roku.
Podatnik, który w danym roku poniesie wydatki na nabycie waluty wirtualnej i dodatkowo w rozliczeniu rocznym, koszty te przewyższą przychód uzyskany ze zbycia waluty wirtualnej lub podatnik w danym roku nie uzyska w ogóle przychodu z tego tytułu, to wykazana nadwyżka kosztów uzyskania przychodów zwiększy koszty z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku. Oznacza to, że w następnym roku nadwyżka będzie traktowana tak samo jak koszty ponoszone na bieżąco. W sytuacji kiedy w następnym roku koszty uzyskania przychodów (koszty bieżące i koszty przeniesione z poprzedniego roku) w dalszym ciągu będą przewyższały przychód ze zbycia waluty wirtualnej, to nadwyżka znowu powiększy koszty z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w roku następnym. Zgodnie z powyższym podatnik ma prawo rozliczać koszty związane z zakupem waluty wirtualnej bez ograniczeń.
