Obowiązkiem każdego czynnego podatnika VAT jest wpłata podatku należnego do urzędu skarbowego. Podatek należny może być pomniejszony o kwotę podatku naliczonego. Często podatnicy mylą te dwa pojęcia. Czym zatem jest podatek naliczony, a czym należny?
Podatek należny, czyli należący się Państwu. Jest wartością podatku jaka wynika ze sprzedaży towarów lub usług. Jego wysokość zależy od ceny netto i stawki podatku VAT.
Zasada ogólna wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jeżeli przed dostawą towaru, sprzedawca otrzymał zaliczkę za całość zamówienia lub jego część, to obowiązek podatkowy powstanie w dniu otrzymania środków, proporcjonalnie do otrzymanej kwoty.
Czym jest podatek naliczony?
Zgodnie z przepisami podatkowymi, przedsiębiorca ma prawo zmniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W świetle art. 86 ust. 2 ustawy o VAT kwotą podatku naliczonego jest:
wysokość podatku, który przedsiębiorca zapłacił za zakup towarów, materiałów lub usług, które wiążą się z prowadzoną działalnością gospodarczą (podatek wynikający z faktury)
suma podatku jaka wynika z dokumentu celnego i deklaracji importowej (przy imporcie towarów)
zryczałtowany zwrot podatku wynikający z nabycia produktów rolnych przy dostawie opodatkowanej
kwota podatku należnego wynikająca z wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca oraz świadczenia usług, dla których podatnikiem jest ich usługobiorca. Podatek należny może być uwzględniony w rejestrze VAT sprzedaży i zakupu.
Prawo do odliczenia podatku VAT
nie dotyczy wszystkich. Taką możliwość mają jedynie czynni podatnicy podatku VAT. Odliczenia nie mogą dokonać osoby nieprowadzące działalności gospodarczej oraz podmioty zwolnione z VAT. Dodatkowo nie wszystkie transakcje objęte są prawem do odliczenia. Podatku nie można odliczyć od wydatków poniesionych na zakupy niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także przy nabyciu usług noclegowych oraz gastronomicznych.
Terminy do odliczenia
Termin do odliczenia podatku ma miejsce w okresie otrzymania faktury (nie mylić z datą wystawienia). Z możliwości odliczenia można skorzystać w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych (rozliczenie VAT miesięczne) lub dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych (rozliczenie VAT kwartalne).
PRZYKŁAD 1 Czynny podatnik VAT, rozliczający się w okresie miesięcznym otrzymał we wrześniu fakturę. Prawo do odliczenia podatku VAT z tej faktury przysługuje mu za miesiąc wrzesień lub w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych (miesięcy): w październiku, listopadzie lub grudniu.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT składa kwartalne pliki JPK_V7. We wrześniu otrzymał fakturę VAT. Prawo do odliczenia podatku VAT z tej faktury przysługuje mu we wrześniu (III kwartał), IV kwartale roku lub w I kwartale następnego roku podatkowego.
Jeżeli podatnik przekroczy wskazane okresy, to tym samym pozbawia się prawa do odliczenia podatku VAT w bieżącym okresie. Wartość transakcji powinien zaksięgować w KPiR w kwocie netto. Inną możliwością jest zaksięgowanie faktury w miesiącu, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT. W następnej kolejności powinien dokonać korekty złożonego pliku JPK_V7.
Sposób postępowania podatnika rozliczającego się ryczałtem może być podobny do tego stosowanego przy zasadach ogólnych, czyli księgowanie faktury w miesiącu, w którym przysługuje prawo do odliczenia VAT, a w następnej kolejności dokonanie korekty w pliku JPK_V7 lub zaniechanie księgowania danej transakcji.
Podsumowanie
Stosując się do ogólnie obowiązującej zasady, prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy wynikający z nabytych lub importowanych przez podatnika towarów bądź usług. Jednak nie może to być czas wcześniejszy niż rozliczenie za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
