Kiedy faktura powinna zostać opłacona za pomocą mechanizmu podzielonej płatności?
W przypadku, kiedy faktura zaliczkowa została wystawiona na kwotę równą lub przekraczającą 15 000 zł o równowartości wyrażonej w walucie obcej, która dotyczy dostawy towarów lub świadczenia usług wyszczególnionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, to nabywca ma obowiązek opłacić ją za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. W tej sytuacji w komunikacie przelewu powinien w miejscu przeznaczonym na numer faktury wpisać słowo „zaliczka”. Powyższe zgodne jest z treścią art. 108a ust. 1c ustawy o VAT. Dodatkowo należy wskazać, że podatnik musi potrafić udokumentować, że zapłacona zaliczka za pomocą mechanizmu podzielonej płatności dotyczy danej faktury otrzymanej po jej zapłacie. W przypadku, gdyby podatnik nie potrafił wykazać związku pomiędzy zapłaconą zaliczką, a konkretną fakturą, to urzędnicy mogą mieć wątpliwości czy podatnik, pomimo że miał taki obowiązek dokonał zapłaty za pomocą podzielonej płatności.Co w przypadku faktury proforma?
Zgodnie z przepisami za fakturę uważany jest dokument wystawiony w formie papierowej lub elektronicznej dokumentujący określone zdarzenie gospodarcze zawierający dane określone i wymagane w ustawie o VAT. W obowiązujących przepisach brak jest konkretnych informacji dotyczących wystawiania faktur proforma, chociaż jest ona dość często stosowana przez sprzedawców i stanowi dowód przyjęcia zamówienia do realizacji. Jest rodzajem faktury, którą wystawia się głównie w celu przedstawienia oferty handlowej lub stanowi formę dokumentu określającego kwotę do zapłaty za przyszłą dostawę towarów lub usług. Czasami informuje o kwocie zaliczki. Na podstawie proformy nabywca może dokonać płatności za zakupione towary/usługi. Jednak po otrzymaniu płatności sprzedawca obowiązkowo powinien wystawić właściwą fakturę VAT, ponieważ faktura proforma nie jest dokumentem ani dowodem księgowym.Wyjaśnienia znaczenia słowa „proforma” podjął się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w interpretacji indywidualnej nr 0111-KDIB3-1.4012.67.2022.1.KO z dnia 4 maja 2022 roku napisał między innymi, że „proforma” oznacza, iż dokument, na którym umieszczono takie oznaczenie nie jest fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Podmiot wystawiający proformę poprzez jej sporządzenie wskazuje, że nie jest to faktura, co oznacza, że samo jej wystawienie nie wywołuje żadnych skutków w podatku VAT, czyli nie występuje obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług w wysokości wykazanej na tym dokumencie. Wystawienie faktury proforma nie zwalnia sprzedawcy z obowiązku wystawienia zwykłej faktury VAT dokumentującej dokonaną sprzedaż lub otrzymanie całości bądź części zapłaty jeszcze przed dostawą lub wykonaniem usługi. Nabywca nie ma obowiązku opłacenia faktury proforma za pomocą mechanizmu podzielonej płatności pod warunkiem, że kwota wpłaty nie jest wyższa niż 15 000 zł i nie dotyczy towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W komunikacie przelewu zamiast numeru faktury musi znaleźć się słowo „zaliczka”.
Podatnik powinien wystawić fakturę jeszcze przed dokonaniem czynności, na które wskazuje art. 106b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT z wyłączeniem przypadków, kiedy zapłata dotyczy:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
- dostaw towarów, jak np. przeniesienie prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie wynikające z przepisów prawa
- czynności związanych z mediami, jak przykładowo: dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, dystrybucji energii elektrycznej, świadczenie usług telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy.
Faktura zaliczkowa, a obowiązek zastosowania MPP
Wartość niektórych transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami gospodarczymi może przekraczać kwotę 15 000 zł. Jak należy postąpić, jeżeli nabywca jeszcze przed dostarczeniem towaru otrzyma fakturę zaliczkową na kwotę niższą niż 15 000 zł? Czy w tej sytuacji powinien w ewidencji oznaczyć ją symbolem MPP? Wyjaśnieniem tego zagadnienia zajął się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej nr 0114-KDIP1-1.4012.659.2020.1.RR z dnia 14 grudnia 2020 roku, w której napisał między innymi:W myśl art. 108a ust. 1a ustawy przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.
Według art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292, z późn. zm.) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Stosownie do treści art. 108a ust. 1c ustawy przepisy ust. 1-1b stosuje się odpowiednio do płatności, o których mowa w art. 19a ust. 8. W takim przypadku w komunikacie przelewu, o którym mowa w ust. 3, podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 3, wpisuje wyraz „zaliczka”.
Dlatego też stwierdzić należy, że przy fakturach zaliczkowych wyznacznikiem stosowania lub nie mechanizmu podzielonej płatności jest wartość wystawionej faktury.
W konsekwencji, mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy prawa podatkowego oraz uwzględniając opis analizowanej sprawy należy stwierdzić, że obowiązek stosowania kodu „MPP”, o którym mowa w § 11 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia nie dotyczy podatników dokonujących zapłaty za faktury na kwotę nieprzekraczającą 15 000 zł.
Oznaczenie MPP dotyczy wyłącznie transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności, zarówno po stronie sprzedaży, jak i zakupu. Jednakże w ewidencji kod „MPP” powinien zostać wpisany w przypadku transakcji z obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielnej płatności, w przypadku dokonywania transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Niewypełnienie obowiązku MPP - kary
Jeżeli podatnik, który miał obowiązek zapłaty za fakturę za pomocą mechanizmu podzielonej płatności nie wywiązał się z niego musi liczyć się z tym, że naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego nałoży na niego sankcję w wysokości jaka będzie odpowiadać wartości 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, a które zostały wykazane na fakturze, której dotyczy dana płatność.Sankcja nie jest ustalana w stosunku do osób fizycznych, które za taki sam czyn ponoszą odpowiedzialność jak za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe.
Podatnik może uniknąć nałożenia na niego sankcji, jeżeli sprzedawca rozliczy w całości kwotę VAT wynikającą z faktury opłaconej niezgodnie z przepisami.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca kupił do firmy towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Sprzedawca wystawił mu zaliczkową fakturę proforma na kwotę 18 000 zł i wyznaczył termin płatności. Zaliczka wpłacana jest na poczet przyszłej dostawy towarów. W tej sytuacji przedsiębiorca będący nabywcą towarów zobowiązany jest dokonać płatności za pomocą MPP. W komunikacie przelewu powinien napisać „zaliczka”.
Podsumowanie
Podatnicy mają obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do faktur dokumentujących sprzedaż towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT wystawionych na kwotę wyższą niż 15 000 zł. W przypadku otrzymania faktury zaliczkowej o wartości nieprzekraczającej 15 000 zł nie mają obowiązku opłacania ich za pomocą MPP, nawet jeżeli całość transakcji przekracza 15 000 zł. W związku z tym nie muszą w ewidencji oznaczać tych faktur jako „MPP”.
Data publikacji: 2023-12-18, autor: FakturaXL
