Obowiązek zapewnienia obuwia roboczego pracownikom

Ustawa Kodeksu Pracy z dnia 26 czerwca 1974 roku (Dz. U. 1974 Nr 24 poz.141) przekazuje szczegółowe informacje dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz pracodawcy. Jednym z nich jest zapewnienie zatrudnionej osobie środków ochrony indywidualnej, które służą do zabezpieczenia przed wpływem niebezpiecznych oraz szkodliwych dla zdrowia czynników. Zgodnie z ustawą Kodeksu pracy, zatrudniona osoba otrzymuje od pracodawcy odzież oraz obuwie robocze, które musi być zgodne z wymaganiami wyznaczonymi w Polskich Normach. Aktualne przepisy wskazują, iż obuwie, któremu nie można przyznać cech ochronnych, a używane tylko w miejscu pracy ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne, higieniczne są określane mianem obuwia zawodowego (może to być prywatne obuwie pracownika). W praktyce używana jest także nazwa obuwie robocze.

Rodzaje i klasyfikacja bezpiecznego obuwia ochronnego — zgodnie z EN ISO 20345

Kryteriów używanych do klasyfikacji obuwia noszonego w pracy jest wiele. W podziale bierze się pod uwagę model, sposób wykorzystania albo poziom zagrożeń.

Uwzględniając poziom zagrożeń, przed którym buty mają zabezpieczać użytkownika, można wskazać:

• obuwie bezpieczne (S)- EN ISO 20345 – podnosek buta nie ulega zniszczeniu przy uderzeniach z energią 200 J oraz zgnieceniach do 15 kN,
• obuwie zawodowe (O) – EN ISO 20347 – dedykowane do codziennego użytku w miejscach, w których zabezpieczenie palców stopy z wykorzystaniem podnosków nie jest obowiązkowe. Buty nazywane są także obuwiem roboczym.

Pracodawca ma prawo skorzystać z aktów wewnętrznych zakładowych (za przykład można podać regulamin) stanowiska pracy, na których obowiązkowe jest korzystanie z butów o konkretnych parametrach. Dodatkowo pracodawca może wyznaczyć stanowiska, gdzie nie ma przeciwwskazań do użytkowania butów pracownika, zamiast obuwia roboczego. W tym przypadku wymagane jest uzyskanie zgody zatrudnionej osoby, buty muszą także spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

W przypadku, kiedy pracownik wykonuje powierzone obowiązki we własnych butach, pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu za zniszczone mienie — w praktyce stosuje się wypłaty pieniężne. Zabrania się noszenia prywatnego obuwia pracowników przy bezpośredniej obsłudze maszyn i innych urządzeń technicznych. Nie mogą być noszone także w miejscach, w których następuje intensywny brudzenie albo skażenie butów przy pomocy środków chemicznych, promieniotwórczych albo z wykorzystaniem materiałów biologicznych.

Aktualne przepisy wskazują, iż zatrudniona osoba musi otrzymać obuwie robocze za darmo, za zakup butów odpowiada pracodawca. Na drodze porozumienia pracownik i pracodawca wyznaczają, jak długo należy korzystać z jednej pary butów. Trzeba zwrócić uwagę, iż obuwie jest cały czas własnością pracodawcy, na którego nałożony jest obowiązek koniecznej konserwacji i odkażania, a gdy zaistnieje taka możliwość, obuwie ma być także prane. Obuwie wymagające czyszczenia może zostać powierzone pracownikowi, ale w omawianej sytuacji zatrudniona osoba otrzymuje ekwiwalent pieniężny, odpowiadający kosztom, jakie poniosła.

Po przekazaniu pracownikowi obuwia roboczego albo gdy korzysta on ze swoich butów, wiąże się to dla zatrudnionej osoby z obowiązkiem ich używania. Zabrania się, aby zatrudniona osoba wykonywała powierzone obowiązki na zajmowanym stanowisku pracy bez wymaganych i dostosowanych do występujących zagrożeń środków ochrony indywidualnej.

Data publikacji: 2023-09-11, autor: FakturaXL