Działalność gospodarcza prowadzona przez rolnika
Rolnik może wykonywać dodatkową działalność gospodarczą, która nie jest związana z rolnictwem. Jednak w tej sytuacji trzeba dokładnie zapoznać się z przepisami dotyczącymi ubezpieczenia społecznego rolników.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazuje sytuacje, kiedy rolnik widniejący w KRUS ma prawo wykonywać inną działalność gospodarczą i jednocześnie nie traci prawa do KRUS-u. W tym miejscu należy podkreślić, że po założeniu działalności gospodarczej przedsiębiorca musi regulować ubezpieczenia do ZUS, które w hierarchii znajdują się przed KRUS.
Trzeba zaznaczyć, że ustawodawca umożliwia rejestrację działalności gospodarczej z zachowaniem KRUS-u zamiast obowiązku rejestracji w ZUS-ie, co wiąże się dla rolnika z obowiązkiem regulowania niższego ubezpieczenia.
Art. 5a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazuje, że rolnik albo domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy bez przerwy przed okres minimum 3 lat, zacznie prowadzić własną nierolniczą działalność gospodarczą albo rozpocznie współpracę przy jej stworzeniu, reguluje to samo ubezpieczenie, jak przy prowadzeniu rolniczej działalności albo współpracy przy jej prowadzeniu.Warunki, które wprowadził ustawodawca:
- rolnik ma obowiązek dostarczyć do Kasy oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia. Dokument musi trafić do Kasy w terminie 14 dni liczonych od momentu rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej albo współpracy przy niej,
- rolnik w tym samym czasie kieruje działalnością rolniczą albo stale pracuje w gospodarstwie rolnym, gdzie obszar użytków rolnych przekracza 1 ha przeliczeniowego albo w dziale specjalnym,
- rolnik nie może być pracownikiem, zabrania się także stosunków służbowych,
- zabrania się korzystania w tym samym czasie z prawa do emerytury albo renty i innych świadczeń pochodzących z ubezpieczenia społecznego,
- kwota należnego podatku dochodowego za wcześniejszy rok podatkowy od przychodów uzyskiwanych z pozarolniczej działalności gospodarczej nie może być większa od 4088 zł.
Działalność pozarolnicza
Co to jest pozarolnicza działalność gospodarcza? Każda działalność prowadzona na obszarze Polski przez osobę fizyczną. Firma funkcjonuje i przestrzega przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.Przepisy wprowadzają jednak szereg wyjątków, a wśród nich wspólnicy spółek prawa handlowego i osoby zajmujące się prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach wolnego zawodu:
- z uwagi na przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym od wybranych przychodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne,
- jeżeli przychody są zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej opisanych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Omawiając niniejsze zagadnienie, szczególnie ważna jest kwota należnego podatku dochodowego obliczana od przychodów uzyskiwanych w pozarolniczej działalności gospodarczej.
Kwota podatku, którą w dalszej części nazywamy „roczna kwota graniczna”, jest podstawą do waloryzacji i wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem obliczanych każdego roku. Informacje na ten temat zostały wprowadzone do ustawy budżetowej za rok zgodny z wyszczególnioną kwotą, ustawy o prowizorium budżetów albo ich projektach, pod warunkiem, że nie doszło do uchwalenia innych ustaw.
W Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” można znaleźć informację o rocznej kwocie granicznej. W 2023 roku wskazano, że kwota graniczna jest równa 4088 zł.
Reasumując, rolnik ma prawo założyć i prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą, od której opłaca podatek PIT i w tym samym czasie cały czas korzysta z ubezpieczenia KRUS, pod warunkiem że roczna kwota należnego podatku jest mniejsza od 4088 zł.
Określenie rocznej kwoty granicznej
Omawiane przepisy rozważają kwestię rocznej kwoty podatku. Oblicza się go po przemnożeniu wymaganej stawki podatku przez podstawę opodatkowania.
Oznacza to, że niezwykle ważne jest określenie podstawy opodatkowania z tytułu prowadzonej firmy.
Forma opodatkowania, jaką wybrano dla pozarolniczej działalności gospodarczej, nie odgrywa większej roli. Kluczowe znaczenie odgrywa wartość rocznego podatku należnego, która nie może być większa od 4088 zł. Limit musi być przestrzegany przed przedsiębiorców wybierających podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany oraz zasady ogólne.
Do obliczania podstawy opodatkowania stosuje się nieskomplikowane metody. Rolnik ma prawo korzystać ze wszystkich przysługujących mu ulg oraz zwolnień. Do ulg zalicza się także kwotę wolną od podatku. Od 2022 roku wynosi ona 30 000 zł. Ze zwolnienia mogą skorzystać podatnicy, którzy wybrali rozliczanie na zasadach ogólnych.
Kwota wolna od podatku nie może zostać zastosowana przez rolnika, który zdecydował się na podatek liniowy albo ryczałt ewidencjonowany.
PRZYKŁAD 1Rolnik, który korzysta ze swojego prawa i jest ubezpieczony w KRUS-ie, zdecydował się otworzyć własną działalność gospodarczą. Wybrał rozliczanie na podstawie zasad ogólnych. Roczny przychód z jego działalności gospodarczej wyniósł 29 000 zł. Ta kwota nie odbiera mu prawa do wyrejestrowania z KRUS-u, nie ma też obowiązku uregulowania podatku PIT, gdyż uzyskany dochód nie przekroczył kwoty wolnej od podatku wprowadzonej przez Polski Ład (30 000 zł).
PRZYKŁAD 2
Rolnik, który ubezpiecza się w KRUS, otworzył działalność pozarolniczą. Zdecydował się opodatkować ją ryczałtem ewidencjonowanym. Zgodnie ze swoim wyborem nie może korzystać z kwoty wolnej od podatku, a więc musi regulować podatek od momentu rozpoczęcia działalności, czyli pierwszej sprzedaży. Dopiero po przekroczeniu kwoty granicznej traci możliwość ubezpieczania w KRUS.
Podsumowując, rolnik, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, musi wybrać podstawę opodatkowania, tak samo jak inni przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy PIT, kiedy rolnik rozlicza się na zasadach ogólnych, ma prawo skorzystać z kwoty wolnej od podatku.
Ostatnia aktualizacja: 2023-06-22
Data publikacji: 2023-01-05, autor: FakturaXL
