W ostatnich latach sprzedaż przez portale aukcyjne, również zagraniczne staje się coraz bardziej popularna. Transakcje mogą obejmować dostawę na terenie Unii Europejskiej oraz na terytorium krajów trzecich. Jak wygląda sprzedaż za pośrednictwem portali aukcyjnych na obszarze państw trzecich oraz w jaki sposób taka transakcja powinna zostać rozliczona na podstawie przepisów ustawy o VAT?
Sprzedaż poprzez zagraniczny portal aukcyjny – miejsce opodatkowania VAT
Z podatkiem VAT związana jest zasada terytorialności. Oznacza to, że dana czynność powiązana jest z miejscem świadczenia. Aby prawidłowo opodatkować daną transakcję należy przede wszystkim ustalić miejsce dostawy lub miejsce świadczenia, czyli miejsce opodatkowania danej czynności. Chodzi przede wszystkim o ustalenie państwa, w którym powstanie obowiązek opodatkowania danej czynności. Uregulowania dotyczące zasad określania miejsca świadczenia przy dostawie towarów zawiera art. 22 ustawy o VAT. Jak wskazuje ust. 1 pkt 1 wymienionego wyżej przepisu:
Miejscem dostawy towarów jest w przypadku: 1) towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
Z kolei pkt 3 wymienionego przepisu ustawy o VAT mówi, że:
Miejscem dostawy towarów jest w przypadku: 3) towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.
W związku z tym w kraju opodatkowane są tylko te czynności, które zostały wykonane w danym państwie, a dokładniej w danym miejscu. Oznacza to, że miejsce opodatkowania uwarunkowane jest miejscem świadczenia, które jednocześnie wskazuje na państwo, w którym wykonana czynność powinna zostać opodatkowana. Idąc dalej należy wskazać, że ze względu na terytorialny charakter podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają jedynie te czynności, dla których terytorium Polski było miejscem świadczenia. Jeżeli miejsce świadczenia czynności opodatkowanej będzie znajdowało się poza obszarem Polski, to taka czynność nie będzie podlegała pod zapłatę podatku w kraju.
Sprzedaż przez zagraniczny portal aukcyjny – miejsce sprzedaży kraj trzeci
W sytuacji, w której polski przedsiębiorca dokonuje sprzedaży towarów w kraju trzecim, czyli spoza terytorium Unii Europejskiej za pośrednictwem działających tam portali aukcyjnych, to pod uwagę bierze się fakt, gdzie dane towary znajdowały się w chwili rozpoczęcia wysyłki. Jeżeli towar w żadnym momencie nie znajdował się na terytorium Polski, to podatek VAT nie będzie musiał być rozliczany w kraju. W świetle przepisów prawa obowiązującego w Polsce taka transakcja nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Potwierdzeniem takiego stanu jest: interpretacja wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 sierpnia 2019 roku, nr 0115-KDIT1-2.4012.360.2019.1.RS. O jej wydanie zawnioskował przedsiębiorca z Polski będący czynnym podatnikiem VAT w Polsce oraz w Unii Europejskiej. Wnioskodawca kupuje w ilościach hurtowych towar z kraju spoza UE, konkretnie z Chin. Towar drogą morską trafia do portu w Ukrainie. Następnie przedsiębiorca sprzedaje towar również hurtowo firmie mającej siedzibę we Włoszech, która nie jest czynnym podatnikiem VAT. Zarówno przy zakupie jak i sprzedaży towar nie przekracza granicy Polski i Unii Europejskiej.
Czy w takiej sytuacji sprzedaż towaru zakupionego w kraju spoza obszaru Unii Europejskiej, który zostaje sprowadzony do państwa trzeciego i następnie zostaje sprzedany w kraju trzecim powinna być opodatkowana podatkiem VAT na terytorium Polski?
W opisanym przypadku, gdzie miejscem dostawy towarów sprzedawanych przez wnioskodawcę innemu odbiorcy, którym jest spółka z siedzibą we Włoszech i spółka z siedzibą w Polsce, na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, za miejsce świadczenia uważa się miejsce, w którym towary znajdowały się w momencie rozpoczęcia transportu. W tym przypadku będzie to terytorium Ukrainy. W opisanym przykładzie dostawy towarów dokonywane przez wnioskującego przedsiębiorcę poza obszar kraju, czyli na Ukrainę nie będą objęte opodatkowaniem podatkiem VAT na terytorium Polski.
Dostawa towaru zakupionego wcześniej na obszarze kraju trzeciego nie jest uważana za:
import towaru, na który wskazuje art. 2 pkt 7 ustawy
dostawę towarów dokonaną na terytorium kraju, o której mówi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Taka transakcja nie podlega pod opodatkowanie podatkiem od towarów i usług na terenie kraju.
PRZYKŁAD 1 Polski przedsiębiorca sprzedaje towary na rzecz konsumentów ze Stanów Zjednoczonych za pośrednictwem portalu aukcyjnego eBay. Towar nie opuszcza terytorium Ameryki. Transakcje przebiegają następująco. Najpierw przedsiębiorca z Polski kupuje towar znajdujący się w magazynie w USA, który następnie otrzymują klienci mieszkający na terytorium tego kraju, co oznacza, że towar nie opuszcza obszaru Stanów Zjednoczonych. Wskazana transakcja nie podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem od towarów i usług. W opisanym przypadku towar cały czas znajduje się na terytorium jednego, tego samego kraju trzeciego.
Pod względem terytorialności podatku VAT zasady związane z opodatkowaniem opisanej transakcji zawsze podlegają pod przepisy kraju, w którym znajduje się miejsce świadczenia związane z dostawą towarów. W opisanym przykładzie będzie to miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu do nabywcy. W związku z tym obowiązujące są przepisy kraju trzeciego i to zgodnie z nimi musi zostać opodatkowana dostawa towarów. Sprzedaż za pośrednictwem zagranicznych portali aukcyjnych towarów, które nie są w ogóle przemieszczane na terytorium kraju nie jest opodatkowana podatkiem VAT w Polsce.
Wydatki związane ze sprzedażą zagraniczną, a prawo do odliczenia VAT
Prawo do odliczenia podatku VAT mają jedynie czynni podatnicy VAT o ile transakcje przez nich dokonywane mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczeniu podlega podatek VAT naliczony od transakcji, których uczestnikiem jest podatnik. W ten sposób zostaje określony podatek należny do zapłaty. Przepisy nie pozwalają na dokonywanie odliczeń podatku naliczonego dotyczącego towarów i usług niewykorzystywanych do czynności opodatkowanych, a więc czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających opodatkowaniu. Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku VAT, podatnik może dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, na którą wskazuje ust. 2 wymienionego przepisu pod warunkiem, że importowane lub nabyte towary oraz usługi związane są z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza granicami kraju i mogłyby być odliczone w przypadku, gdyby były wykonywane na terytorium kraju. Dodatkowo podatnik powinien posiadać dokumenty, z których wynika, że występuje związek pomiędzy odliczonym podatkiem, a tymi czynnościami.
Art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą: 1) dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
PRZYKŁAD 2 Polski podatnik sprzedaje towar na terenie Stanów Zjednoczonych za pośrednictwem portalu eBay. Transakcje nie podlegają pod rozliczenie podatku VAT w kraju. W Polsce przedsiębiorca musi ponieść koszt związany z wynajmem lokalu oraz opłacić usługi księgowe, a także biuro tłumaczeń. Jak wskazuje art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT możliwe jest odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych w kraju, które udokumentowane zostały fakturą VAT.
Podsumowanie
Sprzedaż towarów za pośrednictwem zagranicznych portali aukcyjnych nie jest opodatkowana podatkiem VAT w Polsce. Jednak, jeżeli wydatki ponoszone są na terytorium kraju, to przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
