Od 2023 roku podatnicy mieli zostać objęci obowiązkiem składania co miesiąc plików JPK PIT, czyli JPK PKPiR (osoby rozliczające się za pomocą PKPiR) lub JPK EWP (osoby rozliczające się za pomocą Ewidencji Przychodów). Dodatkowo miał być na nich nałożony obowiązek przekazywania do urzędu informacji dotyczących ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W związku z poprawkami naniesionymi do Polskiego Ładu, termin został przesunięty.
JPK PIT jest nową strukturą Jednolitego Pliku Kontrolnego. Ma służyć organowi podatkowemu do ustalania podstawy opodatkowania dla celów podatku dochodowego. Urzędnicy na podstawie przekazywanych informacji będą mogli zweryfikować, czy dokonywane wpłaty są prawidłowe, a w przyszłości na tej podstawie możliwa będzie również ich egzekucja. Póki co plik JPK PIT nie będzie obowiązywał jeszcze w 2022 roku. Obecnie podatnicy mają obowiązek samodzielnego wyliczania podatku dochodowego i jego zapłaty w terminie przewidzianym ustawą. JPK PIT pozwoli urzędom na szybszą reakcję w przypadku, kiedy podatnik nie będzie wywiązywał się z zobowiązania podatkowego w terminie. Teraz mogą to zrobić po złożeniu zeznania rocznego.
Obecnie pliki JPK wymienione powyżej składane są wyłącznie na żądanie organów podatkowych w przypadku:
czynności sprawdzających
postępowania podatkowego
kontroli podatkowej
kontroli celno-skarbowej.
Nie każdy przedsiębiorca ma obowiązek ich składania. W przypadku ewidencji, które nie są prowadzone z użyciem programów komputerowych, to podatnik nie musi przekazywać plików: JPK_PKPiR, JPK_EWP, JPK_FA oraz JPK_FA_RR. W przypadku braku rachunku bankowego firmowego nie trzeba składać pliku JPK_WB, czy też przy nieprowadzeniu magazynu nie składa się pliku JPK_MAG. Tak samo nieprowadzenie ksiąg rachunkowych z użyciem programów komputerowych nie obliguje do składania JPK_KR.
JPK PIT – podmioty objęte obowiązkiem przesyłania (pierwotna wersja Polskiego Ładu) od 1 stycznia 2023 roku
Art. 24a ust. 1e ustawy o PIT wprowadzony pierwszą wersją Polskiego Ładu wskazuje podmioty, które zostały objęte obowiązkiem prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, czyli „księgi” lub ksiąg rachunkowych w taki sposób, aby można było ustalić dochód (stratę), podstawę opodatkowania i wysokość podatku należnego za rok podatkowy, w tym także za okres sprawozdawczy oraz powinny uwzględniać w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, informacje potrzebne do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych.
Do podmiotów objętym obowiązkiem przesyłania JPK PIT należą:
osoby fizyczne
przedsiębiorstwa w spadku
spółki cywilne osób fizycznych
spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku
spółki jawne osób fizycznych
spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą.
W grupie tej znajdują się też podmioty prowadzące działy specjalne produkcji rolnej, pod warunkiem, że wyraziły one chęć prowadzenia wymienionych ksiąg. Zgodnie z art. 15 ust. 12 i 13 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, obowiązkiem przekazywania JPK PIT zostaną objęci również podatnicy oraz spółki, których wspólnicy wybrali jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Wszystkie te wymienione podmioty miały obowiązkowo od 1 stycznia 2023 roku prowadzić księgi i ewidencję z użyciem programów komputerowych oraz przesyłania ich do urzędu skarbowego:
na ostatni dzień miesiąca – będące podstawą przy ustalaniu zaliczek za okres miesięczny
na ostatni dzień kwartału – będące podstawą przy ustalaniu zaliczek za kwartał w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po upływie miesiąca lub kwartału
po zakończeniu roku podatkowego w terminie do dnia upływu terminu określonego dla złożenia zeznania
z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w postaci elektronicznej jaka odpowiada strukturze logicznej.
W Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego ds. finansów publicznych dostępna jest struktura logiczna postaci elektronicznej ksiąg podatkowych i dowodów księgowych uwzględniająca możliwości wytworzenia jej z programów informatycznych jakie używane są powszechnie przez przedsiębiorców oraz automatycznej analizy danych.
Minister właściwy ds. finansów publicznych ma określić poprzez wydanie rozporządzenia, sposób przesyłania części ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz ma podać wymagania techniczne przewidziane dla informatycznych nośników danych, na których księgi te lub ich części, a także dowody księgowe mają zostać zapisane i mają być przekazywane z zapewnieniem bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych, które zostały zawarte w księgach oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem.
JPK PIT – od kiedy?
Zgodnie z art. 66 ustawy wdrożeniowej Polski Ład zostało wskazane, że przepisy dotyczące JPK PIT zaczną obowiązywać w terminie od 1 stycznia 2023 roku. Z kolei poprawka wprowadzona do Polskiego Ładu 2.0 wskazuje nowy termin, który został znacznie wydłużony. Wymieniony art. 66 otrzymał nowe brzmienie. Zgodnie z nim JPK PIT ma być przesłany pierwszy raz za okres rozliczeniowy miesięczny lub kwartalny rozpoczynający się po dnu:
31 grudnia 2024 r. – podmioty, które mają obowiązek prowadzić Książkę Przychodów i Rozchodów, księgi rachunkowe lub Ewidencję Przychodów w formie elektronicznej
31 grudnia 2025 r. – podmioty prowadzące działy specjalne produkcji rolnej o ile osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia ksiąg.
Zmiana terminu spowodowana była tym, żeby podatnicy zyskali więcej czasu na przygotowanie się do zelektronizowania ewidencji księgowych. Wprowadzenie obowiązkowego JPK PIT jest powodem wydania nowego wzoru KPiR/Ewidencji Przychodów, ewidencji środków trwałych i WNIP oraz struktury JPK_PKPiR , czy JPK_EWP. Muszą one zostać dostosowane do nowych przepisów w związku z tym, że w ramach regulacji Polskiego Ładu możliwe będzie:
określanie zakresu dodatkowych danych, o które będą musiały być uzupełnione księgi oraz ewidencja podlegająca przekazaniu na podstawie powyższych przepisów
określanie sposobu ich wykazywania w księgach i ewidencji
określania podmiotów zwolnionych z obowiązku przesyłania ksiąg i ewidencji co miesiąc lub kwartał.
