Nowy próg podatkowy i kwota wolna, jak obliczyć podatek dochodowy?
W Polsce najczęściej stosowaną formą opodatkowania są zasady ogólne, inaczej skala podatkowa. Przepisy Polskiego Ładu wprowadziły kilka zmian w tym zakresie. Między innymi zmieniona została kwota w stosunku, do której obowiązuje I próg podatkowy oraz podwyższona została kwota wolna od podatku. Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2022 roku oraz od 1 lipca 2022 roku.
Skala podatkowa charakteryzuje się występowaniem progów podatkowych, które obowiązują do danej wysokości. Od 1 stycznia 2022 roku w ramach Polskiego Ładu 2.0 kwota graniczna progów podatkowych została podwyższona do 120 000 zł. Natomiast zmianie nie uległy stawki podatkowe. W I progu podatkowym, stawka podatku nadal wynosiła 17%, a w II – 32% W takiej wysokości były stosowane w zaliczkach od stycznia do maja 2022 roku lub za I kwartał 2022 r. Obecnie, od 1 lipca 2022 roku na skutek zmian wprowadzonych Polskim Ładem 2.0, podatek za czerwiec lub II kwartał 2022 roku wyliczany jest w I progu podatkowym zgodnie ze stawką 12%.
Stawka podatku Limit progu podatkowego do końca 2021 roku Limit progu
Stawka podatku
Limit progu podatkowego do końca 2021 roku
Limit progu
17% /12%
Dochód do 85 528 zł
Dochód do 120 000 zł
32%
Dochód ponad 85 528 zł
Dochód ponad 120 000 zł
Najbogatsi podatnicy osiągający dochody powyżej 1 000 000 zł nadal zobowiązani są oprócz wyliczonej zaliczki w wysokości 32% od dochodu zapłacić tzw. daninę solidarnościową w wysokości 4% (trzeci próg podatkowy). Polski Ład nie zmienił również limitu progu dla młodych, który w dalszym ciągu nie może przekroczyć wartości 85 528 zł.
Wyższa kwota wolna od podatku
Zgodnie z nowelizacją ustawy o PIT od stycznia 2022 roku obowiązuje nowa wartość kwoty wolnej od podatku, która została zwiększona do 30 000 zł. Do końca 2021 roku wynosiła 8 000 zł. Wzrost kwoty wolnej od podatku spowodował, że zmianie uległa także wysokość kwoty zmniejszającej podatek, która od początku 2022 roku wynosi 5 100 zł i wynika z wyliczenia: 30 000 zł x 17% = 5 100 zł. Wraz z obniżeniem od 1 lipca 2022 roku stawki podatku do 12% zmniejszona została też kwota zmniejszająca podatek do wysokości 3 600 zł.
Do końca 2021 roku
Od stycznia 2022 roku
Kwota wolna od podatku
8 000 zł
30 000 zł
Kwota zmniejszająca podatek
1 360 zł
5 100 zł / 3 600 zł
Do 31 grudnia 2021 roku wartość kwoty zmniejszającej podatek ujmowana była w stałej, zryczałtowanej wysokości 512,12 zł. Kwota ostatecznie weryfikowana była dopiero w zeznaniu rocznym. Razem ze wzrostem dochodów wartość przysługującej kwoty zmniejszającej podatek malała. Od 1 stycznia 2022 roku kwota zmniejszająca podatek jest stała i nie ma znaczenia, czy dotyczy zaliczki na podatek dochodowy, czy też rozliczenia rocznego na druku PIT-36.
Wyliczanie podatku dochodowego od stycznia 2022 roku
Jednym z obowiązków podatnika prowadzącego działalność gospodarczą jest wpłata zaliczki na podatek dochodowy. Rozliczenia i wpłat dokonuje się począwszy od miesiąca lub kwartału, w zależności od wybranego okresu rozliczania podatku, od którego dochody przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatkowej skali podatkowej, które przekroczyły wartość 30 000 zł (5 100 zł / 17%). Sposób wyliczania podatku dochodowego został przedstawiony w nowym brzmieniu art. 27 ust. 1 ustawy o PIT
Podstawa obliczenia podatku w złotówkach
Wysokość podatku
ponad
do
0 zł
30 000 zł
0 zł
30 001 zł
120 000 zł
12% daje 3 600 zł
120 001 zł
10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca uzyskał w lutym 2022 roku dochód w wysokości 20 000 zł, a w styczniu jego dochody wyniosły 22 000 zł. Czy przedsiębiorca powinien wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy za luty 2022 rok?
Odpowiedź: Tak, powinien. Przedsiębiorca ma obowiązek zapłaty zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 2 890 zł. Łączna kwota dochodów od początku roku wyniosła 47 000 zł. Podatek należy wyliczyć następująco:
dochód od początku roku: 26 000 zł + 21 000 zł = 47 000 zł
kwota zmniejszająca podatek 5 100 zł
zaliczki należne od początku roku 0 zł
wysokość podatku: 47 000 zł x 17% - 5 100 zł = 2 890 zł.
Stawkę podatku 17% stosuje się w I progu podatkowym do zaliczek za okres od stycznia do maja 2022 roku lub za i kwartał 2022 roku oraz kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 5 100 zł.
Skala podatkowa – wysokość podatku przed i po Polskim Ładzie
Do 31 grudnia 2021 roku wartość kwoty zmniejszającej podatek była ujmowana w zaliczkach na podatek dochodowy w wysokości 525,12 zł. Podatnicy nie uwzględniali jej w pełnej wysokości przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Po przekroczeniu I progu podatkowego (85 528 zł), kwota zmniejszająca podatek nie była w ogóle brana pod uwagę przy obliczaniu zaliczki na podatek.
Zmiany jakie nastąpiły od stycznia 2022 roku, czyli nowa wysokość kwoty granicznej progów podatkowych i nowa wysokość kwoty wolnej od podatku wprowadzona przez Polski Ład sprawiły, że zaliczka na podatek dochodowy jest niższa w porównaniu z ubiegłym rokiem. Innym czynnikiem mającym wpływ na wysokość podatku dochodowego jest składka zdrowotna, która do końca 2021 roku powodowała obniżenie kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego, pod warunkiem, że składka została opłacona. Od 2022 roku składka zdrowotna nie zmniejsza już kwoty podatku. W związku z powyższym wysokość różnicy w wysokości zaliczki w 2021 roku i w 2022 roku zmniejszyła się. Jednak należy pamiętać, że od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej nie jest stała, tak jak było to w latach poprzednich, a zależy od wysokości dochodu.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wybrał opodatkowanie skalą podatkową i rozlicza podatek dochodowy w okresie kwartalnym. W I kwartale 2022 roku uzyskał dochód w wysokości 140 000 zł. W II kwartale 2022 roku uzyskał dochód w wysokości 100 000 zł. W jakiej wysokości powinien zapłacić zaliczki na podatek dochodowy za I oraz II kwartał roku?
Odpowiedź: Przedsiębiorca powinien zapłacić zaliczkę w wysokości 21 700 zł za I kwartał roku. Natomiast za II kwartał roku zaliczka wyniesie 27 500 zł.
Wyliczenia I kwartał
dochód od początku roku 140 000 zł
kwota zmniejszająca podatek 5 100 zł
zaliczki należne od początku roku 0 zł
wysokość podatku w I progu podatkowym: 120 000 zł x 17% - 5 100 zł = 15 300 zł
wysokość podatku w II progu podatkowym: 20 000 zł x 32% = 6 400 zł
wysokość podatku: 15 300 zł + 6 400 zł = 21 700 zł.
Wyliczenia II kwartał
dochód od początku roku: 140 000 zł + 100 000 zł = 240 000 zł
kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł
zaliczki należne od początku roku 21 700 zł
wysokość podatku w I progu podatkowym: 120 000 zł x 12% - 3 600 zł = 10 800 zł
wysokość podatku w II progu podatkowym (240 000 zł – 120 000 zł) x 32% = 38 400 zł
