Wiele osób zastanawia się nad założeniem własnej firmy. Dzisiaj nie jest to trudne zadanie. Jednak już na samym początku wśród wielu przyszłych przedsiębiorców pojawiają się pytania i wątpliwości dotyczące między innymi formy prawnej i opodatkowania. Co wybrać, jaki profil itd.? Poniżej kilka podstawowych i przydatnych informacji związanych z otwarciem działalności gospodarczej.
Przyszli przedsiębiorcy mają do wyboru klika form prawnych działalności. Najbardziej popularna jest jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna lub spółka z o. o.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Jest najprostszą formą działalności. Łatwo jest ją otworzyć. Wystarczy wypełnić wniosek CEIDG-1.
4 sposoby na wypełnienie wniosku CEIDG-1:
1. osobiście w urzędzie gminy/miasta w formie papierowej. Urzędnik przyjmujący wniosek przetworzy go na wniosek elektroniczny
2. wysyłając wniosek listem poleconym do urzędu gminy/miasta z podpisem potwierdzonym notarialnie
3. wniosek wypełniony online za pośrednictwem strony internetowej CEIDG i wysłany elektronicznie. Po otrzymaniu kodu należy udać się z nim do urzędu w terminie 7 dni od dnia dokonania rejestracji online w celu podpisania i uwierzytelnienia wniosku
4. wypełnić wniosek w CEIDG i podpisać go profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz wysłać do urzędu drogą elektroniczną.
Jest drugą po jednoosobowej działalności gospodarczej najczęściej wybieraną formą prawną prowadzenia działalności przez początkujących przedsiębiorców. Spółka musi liczyć przynajmniej dwóch wspólników, którzy odpowiadają solidarnie za długi. Wszelkie zobowiązania finansowe są spłacane z łącznego majątku spółki. Jeżeli to nie wystarczy to długi są ściągane w równych częściach z majątku osobistego wspólników. Wierzyciel chcąc wyegzekwować dług może zwrócić się o spłatę zaległości do jednego ze wspólników, którzy zdecydują w jaki sposób rozliczą się ze sobą.
Spółka cywilna działa na zasadzie umowy pomiędzy wspólnikami. Nie ma obowiązku, aby umowa została podpisana u notariusza. Brak jest minimalnego kapitału założycielskiego. Wkład może być wniesiony w dowolnej formie (środki pieniężne, wiedza, usługi itp.).
odpowiedzialność majątkową za zobowiązania spółki ponoszą jej wspólnicy
wspólnicy są podatnikami (płacą podatek od osób fizycznych)
spółka może nabywać na własność nieruchomości, prawa rzeczowe oraz inne prawa, może pozywać i być pozywana, może zaciągać zobowiązania.
Spółka kapitałowa
posiada osobowość prawną, kapitał zakładowy, odrębny majątek, do którego nie wchodzą majątki osobiste wspólników/akcjonariuszy
występuje podwójne opodatkowanie (opodatkowany jest dochód spółki podatkiem dochodowym dla osób prawnych, CIT, stawką 19% lub 9%, a następnie zysk wspólników stawką 19%)
może być założona przez jedną (jeden wspólnik, jednoosobowa spółka z o. o.) lub więcej osób.
podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)rozliczany na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (RPE), uproszczona forma opodatkowania lub karta podatkowa (dla osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub wspólników w spółce cywilnej)
podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
PIT
zasady ogólne Podatek jest odprowadzany do Urzędu Skarbowego w postaci wyliczonych miesięcznie lub kwartalnie zaliczek, które należy wpłacić do 20 dnia następnego miesiąca lub kwartału. Obowiązuje stawka 12% (od 1 stycznia 2022 r.) lub 32% (II próg podatkowy po przekroczeniu 120 000 zł dochodu rocznego). W przypadku osiągniętego dochodu rocznego niższego od 30 000 zł podatku się nie płaci. Podatnik, który osiągnie w danym roku jakikolwiek dochód ma również obowiązek do złożenia rocznego zeznania podatkowego. Może się zdarzyć, że w pierwszym roku prowadzenia działalności przedsiębiorca poniesie stratę i nie zapłaci podatku. W kolejnych latach będzie mógł odliczyć poniesioną stratę od dochodu i tym samym zmniejszy wysokość podatku.
podatek liniowy Zawsze obowiązuje jedna stawka (19%) niezależnie od osiągniętych dochodów. Dobre rozwiązanie w przypadku podatników, których roczny zarobek przekracza kwotę 85 528 zł. Wadą jest utrata ulg podatkowych i możliwości wspólnego rozliczania się z małżonkiem lub jako samotny rodzic.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Procent podatku jest ustalany na podstawie rodzaju prowadzonej działalności. Ryczałt przeznaczony jest dla osób fizycznych. Mogą z niego skorzystać podmioty wymienione w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zaletą tego rozwiązania jest niski podatek. Podatnik może rozliczać się kwartalnie i prowadzić księgowość uproszczoną. Podstawę opodatkowania stanowi przychód, a nie dochód tak jak to ma miejsce w przypadku PIT.
Karta podatkowa
Wysokość podatku nie zależy od uzyskiwanych dochodów. Podatek jest niski. Nie jest wymagane prowadzenie księgowości, nie trzeba składać zeznań podatkowych i wpłacać zaliczek. Jedyne co trzeba zrobić, to wystawiać rachunki lub faktury klientom. Stawka podatku jest ustalana na dany rok przez Urząd Skarbowy i zależy od zakresu prowadzonej działalności, miejscowości oraz zatrudnienia pracowników. Minusem tego rozwiązania jest niemożność korzystania z pracy osób zatrudnionych na umowę o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw. Przy wyborze karty podatkowej nie można także prowadzić innej formy pozarolniczej działalności gospodarczej. Małżonek podatnika nie może prowadzić takiej samej działalności.
Wybór kodów PKD
Spis Kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej (PKD) jest dostępny na stronie GUS. Lista liczy ok. 400 kodów. Przy każdym znajduje się dokładny opis wszystkich działalności obowiązujących w Polsce. Kody PKD wpisuje się na druku CEIDG-1. Na formularzu jest miejsce na wpisanie 10 kodów. Przy większej ilości należy dołączyć druk CEIDG-RD.
W pierwszej kolejności wpisujemy kod PKD najbardziej zgodny z działalnością, którą zamierzamy prowadzić i która będzie dominująca. Następnie kolejno należy wpisać kod bezpośrednio związany z efektem końcowym (wyroby i usługi świadczone przez firmę). W przypadku niemożności znalezienia odpowiedniego kodu należy wpisać ten najbardziej zbliżony do prowadzonej działalności.
Konto bankowe i pieczątka firmowa
Zwykle środki zarobione z działalności trafiają na rachunek bankowy. Do podatnika należy wybór banku, dlatego przed podjęciem decyzji powinien zapoznać się z ofertami różnych instytucji i przeanalizować wszystkie za i przeciw, aby wybrać najbardziej korzystną ofertę.
Obecnie posiadanie pieczątki firmowej nie jest wymagane, ale czasami warto ją mieć. Dzięki niej łatwiej jest załatwić niektóre formalności np.: na poczcie, czy przy współpracy z kontrahentami. Wzór pieczątki i jej wygląd powinien być dopasowany do rodzaju prowadzonej działalności. Na pieczątce powinny znaleźć się podstawowe dane identyfikujące firmę, jak: nazwa firmy, NIP, REGON, dane adresowe, adres e-mailowy, nr tel.
Wniosek CEIDG-1
Wniosek CEIDG-1 jest dokumentem przeznaczonym do zarejestrowania jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki cywilnej. Na podstawie wypełnionego wniosku następuje wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Rejestracja jest darmowa. Podatnik jednym wnioskiem załatwia sprawę rejestracji REGON oraz zgłoszenia NIP, wyboru formy opodatkowania, zgłoszenia płatnika składek do ZUS. Druk CEIDG-1 trzeba obowiązkowo wypełnić podczas zakładania nowej firmy, ale także przy innych zmianach dotyczących wpisu do ewidencji, zawieszenia, wznowienia, czy likwidacji działalności.
Podatnik może powierzyć rozliczanie podatków księgowej lub zlecić tę czynność do biura rachunkowego. Może też sam prowadzić księgowość korzystając z dostępnych w Internecie programów księgowych online. Wybranie pierwszej opcji oznacza wyższe koszty. W przypadku małych firm z niskim dochodem najtańszym rozwiązaniem jest samodzielne prowadzenie księgowości, a najlepszym skorzystanie z biura rachunkowego.
