Najczęściej wybieraną formą finansowania zakupu składnika majątku jest leasing operacyjny. W tym przypadku zakupiony środek trwały przez cały okres trwania umowy leasingowej pozostaje u leasingodawcy, który dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Przedsiębiorca jako leasingobiorca zalicza raty leasingowe razem z opłatą wstępną do kosztów uzyskania przychodów. W jaki sposób prawidłowo zaksięgować faktury za leasing operacyjny oraz rozliczyć podatek VAT naliczony?
Leasing operacyjny jako koszt w działalności gospodarczej
Leasing operacyjny jest dla przedsiębiorcy pośrednim kosztem działalności gospodarczej. Wydatki z nim związane ujmuje się w PKPiR na podstawie wybranej metody rozliczania kosztów (kasowa lub memoriałowa).
Leasing operacyjny w świetle podatku dochodowego
Zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o PIT, momentem poniesienia kosztu jest dzień wystawienia faktury lub innego dowodu będącego podstawą do zaksięgowania kosztu.
W art. 22 ust. 4 napisane jest, że potrącenia kosztów uzyskania przychodów dokonuje się zgodnie z wybraną metodą rozliczenia kosztów.
metoda kasowa – wydatki ujmuje się tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione
metoda memoriałowa – jeżeli dany wydatek obejmuje przykładowo 2 lata podatkowe, to należy go przyporządkować do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy. W metodzie memoriałowej koszty dzielą się na:
koszty bezpośrednie – koszty bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu
koszty pośrednie – wszystkie pozostałe poniesione koszty.
Zgodnie z przepisami, fakturę za leasing wystawioną przez leasingodawcę należy zaksięgować w PKPiR w dacie wystawienia dokumentu. Jeżeli chodzi o opłatę wstępną to ujmuje się ją tak samo jak raty leasingowe. Opłata wstępna wiąże się z momentem zawarcia umowy, dlatego powinna zostać ujęta bezpośrednio w kosztach podatkowych w dacie wystawienia faktury niezależnie czy przedsiębiorca rozlicza koszty za pomocą metody kasowej, czy memoriałowej. Podobne zdanie ma Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w interpretacji indywidualnej z dnia 23 czerwca 2017 roku, sygn. 0112-KDIL5.4010.57.2017.2.KS wskazał, że:
Wstępna opłata leasingowa warunkuje zawarcie umowy, czyli należy ją powiązać nie tyle z całą umową rozumianą w wymiarze czasowym, co z momentem jej zawarcia. Dotyczy ona nie tyle samego trwania usługi leasingu, lecz w ogóle prawa do skorzystania z niego. Zatem nie jest opłatą dotyczącą całego okresu trwania umowy leasingu. Stąd opłata ta jest wydatkiem jednorazowym, związanym z zawarciem umowy leasingu. Nie ma obowiązku rozliczania jej proporcjonalnie do okresu trwania umowy. Tym samym wstępną opłatę należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w dacie jej poniesienia.
Leasing operacyjny – czynny podatnik VAT
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT czynny podatnik VAT ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego o ile dany przedmiot/usługa wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. W tym wypadku prawo do odliczenia VAT powstaje w dacie otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych następujących po sobie okresach rozliczeniowych, jednak nie wcześniej niż w dniu powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy. W przypadku usługi leasingu, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury, dlatego usługa leasingu może być ujęta w rejestrze zakupów VAT w dacie otrzymania dokumentu za usługę leasingową (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT).
Podsumowując, czynny podatnik VAT ujmuje fakturę za leasing operacyjny w KPiR po stronie kosztów w dacie wystawienia dokumentu, a w rejestrze VAT w dacie otrzymania faktury. Jeżeli faktura za leasing dotyczy pojazdu, to podatnik może dokonać odliczenia podatku VAT od poniesionego kosztu w sposób zależny od użytkowania pojazdu w prowadzonej działalności gospodarczej. Wykorzystywanie samochodu w sposób mieszany (służbowo i prywatnie) daje prawo do odliczenia podatku w wysokości 50% podatku od rat leasingowych i opłaty wstępnej.
Wykorzystywanie samochodu jedynie w działalności gospodarczej daje podatnikowi prawo do odliczenia VAT w pełnej wysokości. Ten sposób użytkowania nakłada na przedsiębiorcę obowiązek:
zgłoszenia do urzędu skarbowego pojazdu firmowego na druku VAT-26
prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu (przejechanych kilometrów w celach służbowych) do celów rozliczenia podatku VAT
sporządzenia regulaminu wykorzystywania pojazdu w firmie.
Leasing operacyjny – nievatowiec
Zgodnie z przepisami kosztem uzyskania przychodów może być również podatek VAT naliczony w sytuacji kiedy podatnik korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, co pozwala mu ująć w kosztach firmowych wydatki poniesione na leasing operacyjny w wartości brutto.
Faktura za leasing samochodu– nowe przepisy (po 1 stycznia 2019 roku)
Znowelizowana ustawa o podatku dochodowym wprowadziła limit ujmowania opłat leasingowych. Obecnie w kosztach uzyskania przychodów można ująć ratę leasingową w wysokości uzależnionej od wartości i rodzaju pojazdu. Kwoty te kształtują się następująco:
150 000 zł – samochody spalinowe
225 000 zł – samochody elektryczne.
Jeżeli kwota raty jest wyższa niż wskazany limit, to wartość, o którą ten limit zostaje przekroczony nie może być ujęta w kosztach uzyskania przychodu. W przypadku kiedy podatnik wykorzystuje samochód w sposób mieszany, to limit przeznaczony dla pojazdów spalinowych wynosi wartość netto + 50% nieodliczonego podatku VAT. Przy przekroczeniu kwoty 150 000 zł, wartość raty leasingowej księguje się proporcjonalnie wyliczając proporcję wg wzoru:
150 000 zł/wartość pojazdu x wysokość raty leasingowej
Leasing operacyjny – wykup
Po zakończeniu umowy leasingu, przedsiębiorca ma prawo wykupić użytkowany przedmiot leasingu. Może to zrobić na firmę lub prywatnie.
Wykup na firmę Podatnik otrzymuje fakturę VAT, co pozwala mu ująć przedmiot wykupu w ewidencji środków trwałych firmy (o ile wartość na fakturze będzie przekraczała kwotę 10 000 zł netto – czynni podatnicy VAT lub brutto – nievatowcy) lub bezpośrednio w kosztach firmowych i jednocześnie pozwala mu odliczyć podatek VAT naliczony. Jeżeli przedmiot zostanie ujęty w ewidencji środków trwałych, to na wartość początkową przedmiotu będzie składać się cena wykupu + koszty poniesione na nabycie danej rzeczy przed wprowadzeniem do środków trwałych. Przykładowo dla samochodu takim kosztem będzie wydatek poniesiony na przerejestrowanie auta.
Wykup na cel prywatny W tym przypadku przedsiębiorca nie ma możliwości odliczenia podatku VAT i nie może zaliczyć wydatków do kosztów firmowych. Jeżeli wykup dotyczy samochodu i przedsiębiorca podejmie decyzję o jego użytkowaniu w sposób mieszany, zarówno prywatnie, jak i w działalności, to wydatki związane z jego użytkowaniem będzie mógł ująć w kosztach firmowych w wysokości 20% wartości wydatku oraz będzie mógł odliczyć podatek VAT w wysokości 50%.
