Przedsiębiorcy w Polsce coraz częściej podejmują współpracę z zagranicznymi kontrahentami. Każda taka transakcja powinna być prawidłowo rozliczona w ramach importu usług. Rozliczenia te są dość skomplikowane i czasami mogą zdarzyć się w nich błędy, które należy poprawić. W takiej sytuacji obowiązkiem sprzedawcy jest wystawienie faktury korygującej import usług. Przy wystawianiu pod uwagę należy wziąć zmiany wprowadzone pakietem SLIM VAT 2.
Przez import usług należy rozumieć zakup usług od zagranicznego kontrahenta nieposiadającego siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski. Usługodawca nie może też być zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. Odbiorcą usługi jest przedsiębiorca mający siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Polski. Może nim być osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą samodzielnie, jak: producent, handlowiec lub usługodawca, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne oraz rolnicy, a także osoby wykonujące wolne zawody.
Obowiązek podatkowy VAT przy imporcie usług powstaje w Polsce po łącznym spełnieniu następujących warunków:
miejscem świadczenia usług jest terytorium Polski
osobą świadczącą usługi jest:
podatnik, który nie posiada na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej i stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej
podatnik, który na terytorium kraju nie posiada siedziby działalności gospodarczej, ale posiada stałe miejsce lub inne miejsce prowadzenia działalności, które nie uczestniczy w transakcji
nabywcą usługi jest: w przypadku usług, dla których stosowany jest art. 28b ustawy o VAT, czyli usług świadczonych między podatnikami, dla których miejscem opodatkowania jest kraj usługobiorcy:
podatnik wskazany w art. 15 ustawy o VAT
osoba prawna niebędąca podatnikiem, na który wskazuje art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowana lub mająca obowiązek rejestracji jako podatnik VAT UE
pozostałe podmioty: - podatnik, o którym mówi art. 15 ustawy o VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stale miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju - osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mówi art. 15 ustawy o VAT posiadająca siedzibę na terytorium kraju i jest tu zarejestrowana lub ma obowiązek rejestracji jako podatnik VAT UE.
W przypadku importu usług, podatek VAT należny rozlicza nabywca usług, który jeżeli zakup służy działalności opodatkowanej, to ma prawo do odliczenia podatku VAT, co oznacza, że transakcja jest dla niego neutralna podatkowo.
Import usług – powstanie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Art. 19a ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, to obowiązek podatkowy powstaje w chwili otrzymania kwoty.
Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury z tytułu świadczenia następujących usług:
telekomunikacyjnych
wymienionych w poz. 24–37 oraz 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy
ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia
stałej obsługi prawnej i biurowej
dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze.
Jeżeli dla nabytej usługi stosowany jest art. 28b (import usług), to w takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z ogólną zasadą. W przypadku nabycia usług, dla których obowiązek podatkowy miałby powstać w dacie wystawienia, to nie określa się go w ten sposób, ale w myśl zasady ogólnej.
W przepisach o VAT brak jest uregulowań dotyczących powstania obowiązku podatkowego w inny sposób.
Art. 29a ust. 15a ustawy o VAT
Od 1 października 2021 roku obowiązuje pakiet SLIM VAT 2. W związku z jego wprowadzeniem zostały uregulowane kwestie związane z prawidłowym ujęciem korekty dotyczącej importu usług. Zgodnie z wymienionym przepisem:
W przypadku importu usług oraz dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca, gdy podstawa opodatkowania uległa obniżeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania..
Tak więc przyczyną korekty może być:
błąd lub pomyłka
nowa okoliczność niemożliwa do przewidzenia w momencie dokonywania transakcji.
Termin rozliczenia podatku VAT zależy od przyczyny korekty. W przypadku błędu lub pomyłki rozliczenia należy dokonać za okres, w którym transakcja powinna być prawidłowo wykazana. Jest to tzw. rozliczenie „wstecz”, czyli w momencie powstania pierwotnego obowiązku podatkowego VAT. W sytuacji kiedy nowe okoliczności niemożliwe do przewidzenia w chwili dokonania transakcji są przyczyną korekty, to rozlicza się ją na bieżąco za okres otrzymania faktury.
Podatnik, który w terminie nie wykaże importu usług, dla których obowiązek podatkowy powstał po 1 października 2021 roku, to ma prawo wykazać VAT neutralnie, w rejestrze VAT zakupu i sprzedaży, nawet jeżeli upłynęły 3 miesiące od miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Transakcja w walucie obcej
W sytuacji kiedy miejsce ma transakcja w walucie obcej:
korekta importu usług in plus (błąd pierwotny) – przeliczenie wg kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, pod uwagę brana jest data pierwotna
korekta importu usług in plus (nowa okoliczność) – przeliczenie wg kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej
korekta importu usług in minus (błąd pierwotny i nowa okoliczność) – przeliczenie wg kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
