Faktura wystawiona na dwie osoby (małżeństwo), a odliczanie podatku VAT

Czynny podatnik VAT dokumentuje wykonaną czynność za pomocą faktury VAT. Na jej podstawie nabywca ma prawo dokonać odliczenia podatku naliczonego. Czasami zakupu mogą dokonywać dwie osoby, z których jedna prowadzi działalność gospodarczą, jak np.: małżonkowie. Jeżeli faktura zostanie wystawiona na oboje małżonków, to czy możliwe jest odliczenie podatku VAT?

Prawo do odliczenia podatku VAT – faktura wystawiona na dwie osoby

Ogólna zasada wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT mówi, że jeżeli podatnik wykorzystuje towary lub usługi do wykonywania czynności opodatkowanych, to przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jaki wynika z poniesionych wydatków. 
Na kwotę podatku naliczonego składa się suma kwot podatku wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Podsumowując, jeżeli podatnik posiada fakturę dokumentującą poniesiony wydatek, a zakupiony towar lub usługę wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej, to ma prawo odliczyć podatek naliczony. 

Prawo do odliczenia nie jest uzależnione od zakupu, który może mieć związek z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczy jeżeli zakupy zostaną dokonane w celu ich wykorzystania w prowadzonej działalności opodatkowanej. Poza tym w żadnym przepisie nie ma zapisu, który wskazywałby, że faktura miałaby zawierać jedynie dane podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, co oznacza, że dokument może zostać wystawiony na dwie osoby (dwoje małżonków). Jeżeli jeden z nich prowadzi firmę i będzie wykorzystywał zakupioną rzecz do wykonywania czynności opodatkowanych, to ma prawo do odliczenia w całości podatku VAT jaki wynika z danej faktury. 
Zgodnie z ustawą o VAT małżonkowie nie są uznawani za oddzielnych podatników. Status podatnika VAT mogą mieć poszczególni małżonkowie w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Taka sama reguła obowiązuje wobec małżonków, którzy mają ustawową wspólność majątkową. 

Jeżeli małżonkowie posiadają współwłasność majątkową i nabywają dany składnik, który będzie mógł być wykorzystywany tylko do celów działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będącego współwłaścicielem, to jeden z nich będzie korzystał z prawa do odliczenia w całości podatku naliczonego o ile będzie występował związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. 

Niezbędne elementy jakie powinna zawierać faktura VAT wystawiona na oboje małżonków

W przypadku kiedy nabywcami faktury są małżonkowie, to zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3, 4 i 5 ustawy, dokument powinien zawierać podobne elementy tak jak jest w przypadku kiedy nabywcą jest jeden podatnik.
Faktura powinna zawierać:

• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika oraz nabywcy towarów/usług i ich adresy
• numer, za pomocą którego podatnik jest identyfikowany na potrzeby podatku z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a
• numer, za pomocą którego nabywca towarów/usług jest identyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b.

Tak więc elementem obowiązkowym na fakturze są imiona i nazwiska nabywców towarów lub usług i ich adresy. Faktura musi dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze i muszą zostać na niej wskazani faktyczni uczestnicy transakcji. 
Jeżeli rzeczywistymi nabywcami towarów lub usług są małżonkowie, to na dokumencie muszą znaleźć się dane osobowe obojga. 

Takiego samego zdania są organy skarbowe. Na przykład Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 marca 2017 roku o sygn. 2461-IBPP1.4512.115.2017.1.UG wskazał:

Mając zatem na uwadze przedstawione okoliczności sprawy i powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że skoro nieruchomość niezabudowana (pomimo, że stanowi majątek wspólny małżonków) została nabyta do wspólnego majątku i jest wykorzystywana wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i – jak wskazał Zainteresowany - służy wyłącznie działalności opodatkowanej VAT to - przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy - Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup tej nieruchomości (pomimo, że na fakturze oprócz danych Zainteresowanego znajdą się również dane Jego małżonki).
Podsumowując, w związku z nabyciem nieruchomości niezabudowanej, Wnioskodawca ma prawo obniżyć podatek należny o cały podatek naliczony, wynikający z faktury VAT dokumentującej zakup ww. nieruchomości. Warunkiem prawidłowości rozliczeń Wnioskodawcy jest jednak to, że w opisanej sytuacji nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 88 ustawy.

Faktura wystawiona na oboje małżonków, a brak numeru NIP

Zgodnie z podanym wyżej art. 106e ustawy o VAT jednym z obowiązkowych elementów jakie powinna zawierać faktura VAT jest NIP nabywcy. Jeżeli więc na fakturze podane zostały jedynie imiona i nazwiska małżonków bez numeru NIP, to czy jest możliwość odliczenia podatku VAT z takiej faktury?
W tej kwestii organy podatkowe prezentują korzystne dla podatnika stanowisko, zgodnie z którym brak numeru NIP jest uważany za błąd techniczny, który nie pozbawia możliwości odliczenia podatku VAT z takiej faktury. Takiego zdania jest też Dyrektor Izby Skarbowej z Poznania, który w interpretacji z dnia 21 lipca 2016 roku o nr ILPP3/4512-1-117/16-5/DC napisał, że: 

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, wystawionej na oboje małżonków. Jednocześnie należy zauważyć, że brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu podmiotu będącego faktycznym nabywcą jest wadą techniczną, nie wyłączając możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Podsumowując, Wnioskodawcy, przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia całości podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez dewelopera, dokumentujących zakup lokalu mieszkalnego na cele działalności gospodarczej, pomimo braku numeru NIP Wnioskodawcy na tych fakturach.

Data publikacji: 2021-06-14, autor: FakturaXL