Urząd Skarbowy posiada sporo uprawnień. Miedzy innymi ma prawo skontrolować rachunki bankowe podatnika. Zasady na jakich mogą być udostępniane informacje o kontach osób prowadzących działalność gospodarczą zostały uregulowane ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.
Obroty na rachunku bankowym przedsiębiorcy – czy urząd skarbowy może je sprawdzić?
Urząd Skarbowy ma prawo zajrzeć na rachunek bankowy przedsiębiorcy. Jednak dopiero w sytuacji kiedy zostaną spełnione określone warunki. Podstawowym warunkiem jest rozpoczęcie postępowania podatkowego z urzędu lub na wezwanie. Dopiero kontrola podatkowa upoważnia do otrzymania informacji od banku na temat danego rachunku podatnika. Art. 182 par. 1 Ordynacja podatkowa mówi, że jeżeli w wyniku postępowania podatkowego należy uzupełnić analizowane dowody lub porównać je z informacjami z banku, to w takiej sytuacji bank ma obowiązek na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego udzielić wymaganych informacji.
Instytucja finansowa powinna sporządzić i przekazać dane dotyczące podatnika w zakresie:
posiadanych przez podatnika rachunkach bankowych lub rachunkach oszczędnościowych, ich liczby oraz dokonywanych obrotów i stanów występujących na rachunkach
posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków oraz obrotów i ich stanów
zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych oraz umów depozytowych
nabytych za pośrednictwem banku, akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa oraz obrotu nabytymi papierami wartościowymi
obrotu wydawanymi przez bank certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.
Powyższe zasady dotyczą również zakładów ubezpieczeniowych, funduszy inwestycyjnych, dobrowolnych funduszy emerytalnych i banków prowadzących działalność maklerską w zakresie prowadzenia IKE i IKZE oraz domów maklerskich i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Żądanie udostępnienia informacji może odbyć się jedynie na drodze postanowienia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego.
Postępowanie podatkowe prowadzone przez urząd
Zanim naczelnik urzędu skarbowego wyda postanowienie o udostępnieniu informacji, to najpierw organ skarbowy powinien wystąpić z prośbą o polubowne udostępnienie informacji o posiadanych rachunkach bankowych podatnika. Takie postępowanie wynika z zachowania tajemnicy bankowej dotyczącej informacji o klientach banków.
Na początku naczelnik US musi zwrócić się do kontrolowanego podatnika, aby ten przekazał wymagane informacje. Podatnik powinien spełnić prośbę wystosowaną przez urząd skarbowy w wyznaczonym terminie. Zgodnie z art. 189 par. 2 Ordynacja podatkowa, termin na dostarczenie wymaganego dokumentu nie może być krótszy niż 3 dni. Jeżeli podatnik nie zareaguje na wystosowaną prośbę lub jego decyzja będzie negatywna, bądź nie udzieli naczelnikowi US upoważnienia do przekazania informacji przez bank, to w takiej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego ma prawo wystąpić do instytucji o udostępnienie informacji na podstawie wydanego postanowienia.
W przypadku kiedy umowę z bankiem zawarł podatnik razem z innymi podmiotami, to bank udziela informacji jedynie na temat wskazanego podatnika.
Wniosek o udostępnienie danych o rachunku bankowym podatnika
W art. 184 par. 2 i 3 Ordynacja podatkowa znajduje się opis jak powinno wyglądać żądanie organu skarbowego o udostępnieniu informacji o rachunkach bankowych podatnika. Zgodnie z wymienionym przepisem żądanie powinno posiadać odpowiednią strukturę i zawierać określone elementy. Przede wszystkim musi w nim znaleźć się zakres udzielanych informacji oraz termin ich przekazania. Żądanie musi zawierać także:
wskazanie przesłanek, które uzasadniają konieczność uzyskania informacji
dowody będące potwierdzeniem, że podatnik:
odmówił udzielenia informacji
nie wyraził zgody na udzielenie naczelnikowi US upoważnienia do żądania przekazania tych informacji
w terminie określonym przez naczelnika urzędu skarbowego nie udzielił informacji ani nie wydał upoważnienia.
Żądanie wystosowane przez naczelnika powinno zostać objęte klauzulą „tajemnica skarbowa”, a przekazanie informacji powinno zawierać klauzulę „zastrzeżone”. Jeżeli powyższe warunki nie zostaną dotrzymane, to instytucje finansowe mają prawo do odmowy przekazania powyższych informacji (art. 185 Ordynacja podatkowa).
Od lipca 2018 roku weszła w życie struktura JPK_WB (Jednolity Plik Kontrolny wyciągu bankowego). Podatnik powinien ją wysłać na żądanie urzędu skarbowego jeżeli względem niego prowadzone jest postępowanie podatkowe (kontrola podatkowa lub czynności sprawdzające).
