Podczas rozliczania podatku dochodowego zastosowanie mają dwie stawki podatkowe: 12% i 32%. Pierwszy próg podatkowy przewidziany jest dla rocznych dochodów do kwoty 120 000 zł, a drugi dla rocznych dochodów powyżej kwoty 120 000 zł.
Pracownik, który chciałby uniknąć zapłaty podwyższonego podatku z drugiego progu może złożyć oświadczenie o wspólnym rozliczaniu ze współmałżonkiem. Takie rozwiązanie możliwe jest tylko w sytuacji kiedy współmałżonek nie przekracza pierwszego progu podatkowego oraz po spełnieniu innych warunków. Dodatkowo podatnicy muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i muszą posiadać wspólność majątkową.
Przekroczenie pierwszego progu podatkowego
Dochód jest różnicą pomiędzy przychodem, a kosztami uzyskania przychodu, którą dodatkowo należy pomniejszyć o odliczenia ustawowe, jak składki na ubezpieczenia społeczne. Podstawę opodatkowania zawsze należy zaokrąglić do pełnych złotych. Wylicza się ją następująco:
podstawa opodatkowania = wynagrodzenie brutto – 250 zł lub 300 zł (koszty uzyskania przychodu pracownika) – 13,71% z wynagrodzenia brutto (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika).
Do końca 2020 roku pracodawcy pobierali zaliczkę wg stawki 32% począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik przekroczył pierwszy próg podatkowy.
Od stycznia 2022 roku to się zmieniło i obecnie wyliczenia wyglądają następująco:
za miesiące, w których dochody danego pracownika nie przekraczają pierwszego progu podatkowego, to obowiązkiem pracodawcy jest naliczanie podatku w wysokości 12%
w miesiącu przekroczenia pierwszego progu podatkowego w danym zakładzie pracy, pracodawca powinien naliczyć podatek 12% od części dochodów uzyskanych w pierwszym progu podatkowym, a od kwoty nadwyżki 32% podatku
w kolejnym miesiącu po przekroczeniu pierwszego progu zaliczki będą wynosiły 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Przedstawiony sposób dotyczy osób objętych obowiązkiem podatkowym, które nie podlegają uldze PIT dla młodych.
Przekroczenie progu przez osoby zwolnione z PIT
Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają młodym pracującym osobom do 26 roku życia skorzystać z możliwości zwolnienia z zapłaty podatku dochodowego. W przypadku tych osób po przekroczeniu limitu przychodów należy postąpić w następujący sposób:
sumuje się kwoty wynagrodzenia brutto uzyskane przez pracownika w ciągu pierwszych miesięcy. W miesiącu przekroczenia progu podatkowego (suma przychodów podlegająca zwolnieniu – 120 000 zł), wynagrodzenie ponad ten próg podlega opodatkowaniu podatkiem 12%
od momentu przekroczenia limitu przychodu, dochód podlegający opodatkowaniu nalicza się narastająco od kwoty 0 zł. W miesiącu przekroczenia wynagrodzenie zostaje objęte proporcjonalnie podatkiem 12% i 32%
w kolejnych miesiącach po przekroczeniu pierwszego progu podatek wynosi 32%.
Przekroczenie progu podatkowego – ulga i koszty uzyskania przychodu
Jeżeli podatnik przekroczy pierwszy próg podatkowy, to nie ma możliwości odliczenia ulgi podatkowej. Z tego powodu płatnik nie może pomniejszyć zaliczki o kwotę 300,00 zł (od dochodu objętego podatkiem 32%). W przypadku pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, to podatnik zawsze ma do nich prawo niezależnie od tego czy przekroczył próg podatkowy, czy też nie.
PRZYKŁAD Wynagrodzenie miesięczne pracownika wynosi 30 000 zł brutto, a koszty uzyskania przychodu 250,00 zł. W maju 2024 roku przekroczył on pierwszy próg podatkowy. W tej sytuacji pracodawca powinien naliczyć podatek wg następującego wzoru:
dochód narastająco od stycznia do maja – 128 185 zł 102 048 zł – 85 528 zł = kwota przekroczenia pierwszego progu podatkowego.
Regulacje odnoszące się do zmian w wyliczeniu zaliczki dotyczą jedynie podatników uzyskujących przychód ze stosunku pracy. Zleceniobiorcy nie zostali objęci zmianami. W ich przypadku nadal obowiązuje zasada, że płatnik może zacząć naliczanie podatku od wyższej stawki 32% dopiero po uzyskaniu od podatnika oświadczenia o chęci zastosowania wyższej stawki podatkowej.
Pracodawca, który pobierze od pracownika nieprawidłowo wyliczoną zaliczkę, to poniesie za to odpowiedzialność do wysokości niepobranej zaliczki od wynagrodzenia za miesiąc, w którym została przekroczona górna granica pierwszego progu podatkowego.
Ostatnia aktualizacja: 2024-09-12 Data publikacji: 2021-10-27, autor: FakturaXL
