Do tej pory składka zdrowotna rozliczana była w okresach miesięcznych, a jej wysokość była ustalana w oparciu o wartość przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z IV kwartału roku poprzedniego. Składka płacona była w tej samej wysokości przez cały rok.
Składka zdrowotna od 2022 roku
Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej będzie zmienna w zależności od formy opodatkowania i wysokości wynagrodzenia. Nie będzie też możliwości odliczenia jej od podatku. Zmieni się również sposób określania podstawy jej wymiaru.
Składka zdrowotna – zasady ustalania podstawy wymiaru od 2022 roku
Od 1 stycznia 2022 roku, przedsiębiorcy opodatkowani wg zasad ogólnych, podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym będą musieli obliczyć roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej, która będzie uzależniona od dochodu podatnika z końca roku składkowego.
W sytuacji, kiedy miesięczny dochód będzie podlegał korekcie, a na koncie przedsiębiorcy będzie nadpłata lub niedopłata, to w takiej sytuacji podatnik będzie mógł skorzystać z rocznej podstawy wymiaru składki celem określenia rzeczywistej wartości składki zdrowotnej.
Od rocznej podstawy składki zdrowotnej będzie mógł odjąć kwoty opłaconych w danym roku składek ubezpieczeniowych (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe), pod warunkiem, że nie zaliczył ich wcześniej do kosztów uzyskania przychodu.
Wysokość składki zdrowotnej przy ryczałcie w Polskim Ładzie
Rok składkowy na podstawie, którego będzie można obliczyć wymiar składki zdrowotnej będzie trwał od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.
Wysokość składki zdrowotnej dla osób rozliczających się podatkiem liniowym – Polski Ład
Przychody roczne:
poniżej 5 510 zł – zawsze 270 zł
8 000 zł – 392 zł
12 000 zł – 588 zł
15 000 zł – 735 zł
25 000 zł – 1 225 zł
35 000 zł – 1 715 zł.
W przypadku osób opodatkowanych podatkiem liniowym wysokość składki zdrowotnej ustalanej od rocznej podstawy nie może być niższa od 9% kwoty, na którą składa się liczba miesięcy podczas, których podatnik podlegał ubezpieczeniu, którą to liczbę należy przemnożyć przez wartość minimalnego wynagrodzenia z danego roku.
Obniżenie wymiaru składki zdrowotnej w Polskim Ładzie
Jeżeli wysokość składki zdrowotnej jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy, to może ona ulec obniżeniu. Jednak od 1 stycznia 2022 roku w tym zakresie będą obowiązywały nowe zasady. Nie będzie już możliwości obniżenia składki do wysokości faktycznej kwoty zaliczki (tak jest obecnie), którą podatnik zobowiązany był zapłacić w danym miesiącu. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2022 roku, składkę będzie można obniżyć jedynie do kwoty zaliczki na podatek wyliczonej zgodnie z przepisami obowiązującymi 31 grudnia 2021 roku. W związku z tym może okazać się, że składka zdrowotna mimo wszystko będzie przewyższała kwotę zaliczki na podatek dochodowy.
Nowe wzory deklaracji i zakres danych
Konsekwencją zmian w przepisach, są zmiany we wzorach dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA.
Od 1 stycznia 2022 roku rozliczenia wysyłane do ZUS-u każdego miesiąca będą musiały zawierać informacje o:
aktualnej formie opodatkowania
sumie przychodów z bieżącego roku kalendarzowego począwszy od pierwszego dnia roku, aż do ostatniego dnia miesiąca, za który składana jest deklaracja
deklaracji opłacenia składek na podstawie przychodów z roku poprzedniego (ryczałt ewidencjonowany)
kwoty przychodów z działalności za poprzedni rok kalendarzowy
kwoty dochodu osiągniętego w poprzednim miesiącu aż do miesiąca, za który składana jest deklaracja (zasady ogólne).
Nowe terminy składania deklaracji i wpłat zaliczek na składki ZUS
Zmianie uległy też terminy składania dokumentów rozliczeniowych i zapłaty składek do ZUS-u (ubezpieczenie społeczne i zdrowotne).
Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują terminy:
do 5 dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe (bez zmian)
do 15 dnia miesiąca następnego – spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, spółki kapitałowe, spółki akcyjne, spółki z o. o.
do 20 dnia miesiąca następnego – pozostali przedsiębiorcy, samozatrudnieni, spółki osobowe.
Nowe terminy składek odnoszą się również do składki za grudzień opłacanej w styczniu.
Czy można być zwolnionym z opłacania podwójnej składki zdrowotnej?
Podmioty zatrudnione na podstawie różnych źródeł, np. ze stosunku pracy i jednocześnie prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w zasadzie muszą płacić podwójną składkę zdrowotną. Mogą zostać z niej zwolnieni, jeżeli spełnią trzy warunki:
przychód z działalności gospodarczej nie może przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2022 roku będzie to 1 505 zł)
podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowany jest ryczałtem
podstawa wymiaru składek społecznych z tytułu umów cywilnoprawnych nie może być wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Członkowie zarządów spółek – składka zdrowotna
Polski Ład wprowadził obowiązek opłacania składki zdrowotnej między innymi przez członków zarządów spółek i wspólników. Składki będą finansowane z własnych środków ubezpieczonego, a opłacane przez podmiot, który wypłaca wynagrodzenie, którym może być np. spółka.
Odpowiedzialność pracodawcy w przypadku nielegalnego zatrudniania pracowników
Przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników nielegalnie lub nie ujawnia ich wynagrodzenia w całości lub w części, to naraża się na sankcje. Jeżeli fakt ten wyjdzie na jaw, to będzie musiał on pokryć składki w całości za okres, w którym nie zostało ujawnione wynagrodzenie. Pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność finansową.
Kto nie ma obowiązku składania comiesięcznych deklaracji o wysokości przychodu
Dokumentów rozliczeniowych za każdy miesiąc nie muszą składać:
duchowni
osoby składające dokumenty za nianie
osoby, które podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu.
