Zasiłek chorobowy dla właściciela firmy 2024

Niezdolność do pracy na skutek choroby upoważnia do skorzystania z zasiłku chorobowego. Warunkiem jest aktywne ubezpieczenie chorobowe i spełnienie pozostałych wymogów ustawodawcy. Kto może uzyskać zasiłek chorobowy i ile wynosi?

Co to jest zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy jest świadczeniem, które można uzyskać w przypadku niezdolności do pracy na skutek choroby. To świadczenie dedykowane dla osób regulujących składki na ubezpieczenie chorobowe. Chory otrzymuje 80% albo 100% podstawy wymiaru – kluczowe znaczenie odgrywa przyczyna niezdolności do pracy. Prawo do zasiłku nigdy nie przysługuje w dniu opłacenia pierwszej składki, gdyż ustawodawca wyznaczył okres przejściowy.

Kto może uzyskać zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy jest dedykowany dla osób niezdolnych do pracy ze względu na chorobę i regulujących ubezpieczenie chorobowe dobrowolne albo obowiązkowe.

W praktyce oznacza to następujące osoby:

• pracowników, którzy zawarli umowę o pracę,
• ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą,
• poborowych odbywających służbę zasadniczą,
• inne osoby, które dobrowolnie regulują składkę na ubezpieczenie chorobowe.

Zasiłek chorobowy można uzyskać w następujących terminach:

• od 34. dnia choroby – dotyczy pracowników, osób ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą i poborowych, którzy odbywają służbę zasadniczą przed ukończeniem 50 roku życia,
• dnia choroby – dotyczy pracowników, osób ubezpieczonych wykonujących pracę nakładczą i poborowych, którzy odbywają służbę zasadniczą w przypadku ukończenia 50 roku życia.

Za wypłatę świadczenia w początkowym okresie choroby, czyli odpowiednio przez 33 albo 14 dni odpowiada pracodawca (zwolnienie chorobowe) – zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy. Zasiłek jest przyznany za każdy dzień choroby, bez dni wolnych od pracy.

Prawo do zasiłku chorobowego

Prawo do poboru zasiłku chorobowego przysługuje, gdy okres wyczekiwania zostanie zakończony:

• 30 dni dla osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu,
• 90 dni dla osób podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu.

Okres ubezpieczenia zostaje zwiększony o wcześniejsze okresy ubezpieczenia chorobowego, gdy przerwa w ubezpieczeniu nie jest dłuższa od 30 dni bądź nastąpiła na skutek urlopu wychowawczego, bezpłatnego albo odbywania czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodny.

Okres wyczekiwania zostaje powiększony o okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, który uzyskano w trakcie ubezpieczenia chorobowego oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, wyznaczonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Okres oczekiwania nie dotyczy następujących osób:

• absolwenci szkół podlegający ubezpieczeniu chorobowemu w terminie 90 dni, liczonych od ukończenia szkoły albo uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
• ubezpieczeni, jeżeli niezdolność do pracy to skutek uboczny choroby zawodowej, wypadku przy pracy albo w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczeni obowiązkowo mający minimum 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłów i senatorów, którzy korzystają z ubezpieczenia chorobowego w terminie 90 dni, liczonych od ukończenia kadencji.

Wymienione osoby mają prawo do uzyskania zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia.

Kwota zasiłku chorobowego

Podstawa wymiaru zasiłku to przeciętne miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych przed chorobą – dotyczy pracowników. Podstawa za jeden dzień roboczy to 1/30 części podstawy wymiaru zasiłku.

Osoba niezdolna do pracy otrzymuje 80% podstawy wymiaru.

Ustawodawca wyznaczył podmioty i przypadki, dla których obowiązuje 100% wymiaru składki:

• okres ciąży,
• niezdolność do pracy uwarunkowana wypadkiem przy pracy, chorobą zawodową albo wypadkiem w drodze z, albo do pracy,
• niezdolność do pracy nastąpiła po obowiązkowych badaniach lekarskich dedykowanych dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów i na skutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek albo narządów.

Okres zasiłkowy

Maksymalny okres zasiłku wynosi 182 albo 270 dni i zostaje powiększony o:

• okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy,
• okresy poprzedzające niezdolność do pracy, gdy przerwa w niezdolności nie jest dłuższa niż 60 dni.

Może zostać wydłużony jedynie dla kobiet w ciąży i osób zmagających się z gruźlicą. Okres zasiłku zostaje powiększony o okres pobierania wynagrodzenia od pracodawcy za czas choroby.

Zasiłek chorobowy jest regulowany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Korzystając z ubezpieczenia z innego tytułu, zasiłek chorobowy można uzyskać od pierwszego dnia niezdolności do pracy, po spełnieniu wszystkich wymogów ustawodawcy.

Kiedy prawo do zasiłku chorobowego ustanie, okres niezdolności do pracy obowiązuje maksymalnie przez 91 dni. Ta zasada nie dotyczy niezdolności do pracy będącej efektem poddania się wymaganym badaniom lekarskim przez kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów, a także zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności wynikającej z gruźlicy lub niezdolności na skutek ciąży.

Gdy choroba dotknęła pracowników, wymagane jest dostarczenie zwolnienia lekarskiego do pracodawcy (lekarz wypełnia druk ZUS ZLA). Lekarz w wydawanym zaświadczeniu oznacza gruźlicę kodem „D”, a ciążę kodem „B”.

Okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy zostają dodane do okresu zasiłkowego.

Czy przedsiębiorca może otrzymać zasiłek chorobowy?

Przedsiębiorca nie ma obowiązku regulowania składek na ubezpieczenie chorobowe. Jednak brak ubezpieczenia odbiera możliwość uzyskania zasiłku chorobowego podczas niezdolności do pracy.

Jeżeli właściciel firmy podejmie decyzję o regulowaniu zasiłku dobrowolnego, prawo do świadczenia przysługuje mu po upływie 90 dni okresu przejściowego.

Wysokość zasiłku chorobowego dla przedsiębiorców zależy od wymiaru podstawy składek oraz długości zwolnienia lekarskie.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego to podstawa wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy, od której odejmuje się wskaźnik na poziomie 13,71%.

Przedsiębiorcy przysługuje 80% podstawy wymiaru, jednak w okresie ciąży zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru.

Za jeden dzień zwolnienia można uzyskać równowartość 1/30 kwoty wyliczonej zgodnie z podanymi powyżej zasadami.

Aby przedsiębiorca mógł otrzymać zasiłek, musi uzupełnić, a następnie dostarczyć do ZUS-u formularz Z-3b – akceptowana jest forma pisemna oraz elektroniczna (platforma PUE ZUS). Termin oczekiwania na przyznanie zasiłku nie powinien przekroczyć 30 dni, liczonych od momentu złożenia wniosku.

Czy można uzyskać prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego, mając zadłużenie w regulowaniu składek?

Warunkiem przyznania świadczenia jest brak zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne lub opcjonalnie kwota zadłużenia nie może być większa niż 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dopiero w momencie uregulowania wszystkich zaległych składek w terminie 6 miesięcy można uzyskać zasiłek chorobowy od dnia powstania prawa do świadczenia (za cały okres).

Gdy zaległe składki nie zostaną uregulowane w terminie 6 miesięcy, liczonych od dnia powstawania prawa do świadczenia, możliwość uzyskania zasiłku ulegnie przedawnieniu. Gdy zadłużenie zostanie uregulowane po 6 miesiącach, zasiłek chorobowy za dalszy okres przysługuje od dnia uregulowania zadłużenia.

Kiedy zasiłek chorobowy nie zostanie przyznany?

Zasiłek chorobowy nie zostanie przyznany za okres niezdolności do pracy:

• za który przysługuje prawo do wynagrodzenia, zgodnie z przepisami szczególnymi,
• kiedy pracownik korzysta z prawa do urlopu bezpłatnego albo urlopu wychowawczego,
• gdy osoba upoważniona została tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności,
• gdy pokrywa się z czasem nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, w okresie od dnia śmierci pracodawcy do dnia:
  • wygaśnięcia umowy o pracę,
  • pisemnego porozumienia o kontynuowaniu stosunku pracy na wcześniejszych zasadach do momentu wyznaczenia zarządu sukcesyjnego bądź wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego lub do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego,
  • rozwiązania umowy o pracę na czas określony,
• gdy stanowi skutek uboczny celowego przestępstwa albo wykroczenia potwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu,
• za okres pierwszych pięciu dni, gdy niezdolność do pracy jest uwarunkowana nadużyciem alkoholu (wymagane jest wpisanie kodu „C” w zaświadczeniu lekarskim albo odpowiednim postanowieniu,
• gdy osoba została objęta sfałszowanym zwolnieniem lekarskim,
• objęcia zwolnieniem lekarskim, kiedy ubezpieczony pracował zarobkowo albo zwolnienie było używane niezgodnie z jego celem, co potwierdziła kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzonej przez płatnika zasiłku.

Okres zwolnienia lekarskiego może ulec skróceniu przez lekarza orzecznika ZUS – gdy zdolność do pracy zostanie przywrócona szybciej. Od wskazanej przez lekarza daty, zasiłek chorobowy nie przysługuje.

Prawo do zasiłku ustaje od dnia przypadającego po wyznaczonym terminie badania u lekarza orzecznika (ubezpieczony nie stawił się) bądź gdy termin dostarczania wymaganej dokumentacji minie.

Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje w następujących sytuacjach:

• podmiot ma prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• podmiot uzyskał prawo do emerytury bądź renty inwalidzkiej przyznanej z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych,
• podmiot kontynuuje bądź rozpoczął działalność zarobkową, która zapewnia tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym bądź dysponuje prawem do świadczenia za okres choroby,
• podmiot dysponuje prawem do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego albo świadczenia przedemerytalnego,
• podmiotowi przyznano prawo do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
• podmiot nie otrzymał prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, gdyż wymagany okres wyczekiwania nie został przepracowany,
• ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego.

Data publikacji: 2024-03-02, autor: FakturaXL