Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma prawo w każdej chwili zamknąć firmę, zawiesić działalność lub złożyć wniosek o upadłość. Każda z tych opcji wywołuje inne skutki.
Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą jednoosobową działalność gospodarczą (rejestracja w CEIDG) ma prawo ogłosić upadłość zgodnie z zasadami obowiązującymi przy upadłości konsumenckiej. Ogłoszenie upadłości dotyczy osób niewypłacalnych, które nie są w stanie regulować swoich bieżących zobowiązań przynajmniej od 3 miesięcy. Głównym celem jest oddłużenie, czyli zaspokojenie wierzycieli lub umorzenie części bądź całości długów. Z upadłości konsumenckiej mogą skorzystać osoby prywatne, dlatego przedsiębiorca najpierw powinien dokonać wykreślenia z CEIDG. Już następnego dnia po wykreśleniu z rejestru, przedsiębiorca traktowany jest jak konsument.
Wniosek o postępowanie upadłościowe składa osoba zadłużona do właściwego sądu. Jedną z najważniejszych konsekwencji ogłoszenia upadłości jest zawieszenie postępowań windykacyjnych, egzekucyjnych i sądowych o zapłatę i zaprzestanie naliczania odsetek od zobowiązań.
Sąd w postępowaniu określa sposób w jaki ma dojść do oddłużenia. Może też ustalić np.:
plan spłaty wierzycieli
umorzyć zobowiązania bez określania planu spłaty wierzycieli
warunkowo umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty wierzycieli.
Zawieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej
Przedsiębiorca zawieszając prowadzenie działalności gospodarczej decyduje się na chwilową przerwę w jej działaniu. Zawieszenie można odwołać w każdym momencie. Po jego odwołaniu firma może rozpocząć działalność. Aby zawieszenie odbyło się zgodnie z prawem, to przedsiębiorca przede wszystkim musi spełnić 2 warunki:
w trakcie zawieszenia nie może prowadzić działalności i osiągać z tego tytułu bieżących przychodów. Może wykonywać niektóre czynności w zakresie pozwalającym zabezpieczyć źródło przychodów i powrót do funkcjonowania po odwieszeniu działalności
nie może zatrudniać pracowników, dlatego przed złożeniem wniosku o zawieszenie powinien rozwiązać wszystkie umowy o pracę. Wyjątek stanowią umowy zawarte z pracownikiem przebywającym na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym. Zawieszenie działalności oznacza dla przedsiębiorcy między innymi brak konieczności opłacania składek na ZUS oraz podatku dochodowego, a także brak obowiązku składania deklaracji ZUS i VAT w okresie zawieszenia.
Decyzję o zawieszeniu działalności podejmuje sam przedsiębiorca. Może ją podjąć:
z dowolnego powodu – np. przy kłopotach związanych z prowadzeniem firmy, małą wysokością osiąganych przychodów/dochodów, czy podjęciem dodatkowej pracy na etacie i tym samym dysponowaniem mniejszą ilością czasu
na dowolny okres czasu – minimalny okres zawieszenia, to 30 dni, a maksymalny jest bezterminowy
dowolną ilość razy – przedsiębiorca może zawieszać i odwieszać firmę kilkakrotnie.
Skutki zawieszenia działalności
Wraz z zawieszeniem działalności przedsiębiorca nie traci swojego statusu, co oznacza, że nadal może wykonywać między innymi czynności takie jak:
przyjmować należności, które powstały przed zawieszeniem
osiągać przychody pochodzące z czynności wykonywanych przed zawieszeniem
regulować zobowiązania powstałe przed zawieszeniem
wykonywać czynności, które są niezbędne do zachowania przychodów.
Jednocześnie obowiązkiem zawieszonego przedsiębiorcy jest:
uczestnictwo we wszystkich postępowaniach i kontrolach administracyjnych, sądowych oraz podatkowych
wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów
składanie raz w roku sprawozdań finansowych, nawet jeżeli w ciągu roku przedsiębiorca nie osiągnął żadnego dochodu
prowadzenie księgowości
opłacanie należności, jak np.: podatku od nieruchomości.
Jeżeli zawieszenie trwa powyżej 6 miesięcy, to następuje wykreślenie z rejestru podatników VAT, które zostaje przywrócone po odwieszeniu działalności bez konieczności ponownego składania zgłoszenia rejestracyjnego.
Podsumowanie – co wybrać, zawieszenie, czy upadłość?
Zawieszenie działalności:
nie zmienia się status przedsiębiorcy, który cały czas może brać udział w postępowaniach egzekucyjnych lub kontrolnych
brak konieczności zapłaty składek ZUS i podatku dochodowego (w przypadku przedsiębiorców posiadających zadłużenie w ZUS-ie, zawieszenie powoduje, że zadłużenie się nie powiększa, a dodatkowo przedsiębiorca ma prawo spłacać je np.: w formie ratalnej).
Upadłość na zasadach upadłości konsumenckiej:
możliwość oddłużenia
postępowanie upadłościowe prowadzone przez sąd (przedsiębiorca musi skompletować dokumenty firmy i prywatne celem przedstawienia swojej aktualnej sytuacji finansowej)
sąd może nie uwzględnić wniosku w całości jeżeli stwierdzi, że osoba zadłużona umyślnie doprowadziła do zadłużenia lub posiada dług niepodlegający umorzeniu.
