Transakcje handlowe mogą zawierać rożne rodzaje obniżek cen. Jedną z zachęt jest zastosowanie skonta, czyli rabatu udzielonego z tytułu wcześniejszej zapłaty. W związku z jego udostępnieniem, zgodnie z przepisami ustawy o VAT należy obowiązkowo wystawić fakturę korygującą.
W przepisach ustawy o VAT brak jest wymienionego pojęcia „skonto”, co nie oznacza, że podatnicy nie korzystają z możliwości jakie może im dać. Przez skonto należy rozumieć zmniejszenie należności za fakturę w formie rabatu jakiego dostawca towaru udziela nabywcy w zamian za uregulowanie należności jeszcze przed terminem płatności. Taki upust najczęściej stosowany jest przy fakturach z odroczonym terminem zapłaty. Założeniem skonta jest, aby obie strony transakcji odniosły korzyść z jego używania. Kupujący uzyskuje obniżkę ceny towaru/usługi, a sprzedawca otrzymuje wcześniej należność.
Skonto może być udzielone w sytuacji, kiedy strony umówią się między sobą, że zapłata za dostawę towarów lub świadczenie usług będzie dokonana przed terminem płatności wskazanym na fakturze bądź umowie i w formie wnioskowanej przez sprzedawcę. W takiej sytuacji może mieć miejsce obniżka kwoty jaka wynika z faktury. Najczęściej jest to wartość wyrażona w procentach. Skonto liczone jest od kwoty brutto transakcji.
PRZYKŁAD 1 Firma A zakupiła od firmy B artykuły biurowe na kwotę 10 000 zł brutto z 30-dniowym terminem płatności na fakturze. Firmy umówiły się między sobą, że w przypadku wcześniejszej płatności, w terminie 14 dni, sprzedawca udzieli odbiorcy, rabatu w wysokości 3% (skonto). Jeżeli warunek zostanie spełniony, to nabywca otrzyma skonto w wysokości 300 zł (10 000 zł x 3%).
Skonto, a podatki
Udzielenie skonta ma wpływ zarówno na rozliczenia w podatku VAT, jak i w podatku dochodowym. Jego udzielenie spowoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania, co u sprzedawcy przełoży się na wysokość przychodu i kwotę podatku VAT należnego od sprzedaży, a u nabywcy wpłynie na wysokość kosztów uzyskania przychodów oraz kwotę podatku VAT naliczonego od zakupów.
Skonto na gruncie podatku dochodowego
W przepisach brak jest dokładnych uregulowań w jaki sposób ma przebiegać rozliczenie skonta w podatku dochodowym.
Można przyjąć, że skonto ujmuje się w kosztach uzyskania przychodów:
w okresie wystawienia faktury pierwotnej – wystawiona faktura zakupu uwzględnia kwotę skonta
w okresie wystawienia korekty – skonto rozliczane jest fakturą korygującą
w okresie spełnienia warunków do uznania skonta – brak faktury korygującej zakup, np. w przypadku transakcji zagranicznych.
Dla nabywcy skonto zmniejsza koszty uzyskania przychodów o ile faktura pierwotna nie brała pod uwagę kwoty skonta. Z kolei dla sprzedawcy skonto wpływa na kwotę przychodów.
Skonto, czy wymaga wystawienia faktury korygującej?
Zgodnie z ustawą o podatku VAT, podstawa opodatkowania VAT musi zawierać wszystko co wchodzi w skład zapłaty za towar lub świadczoną usługę.
Podstawa opodatkowania może też zostać pomniejszona o niektóre składniki jak np.:
rabaty naliczone z tytułu wcześniejszej zapłaty
opusty i obniżki cen udzielone nabywcy lub usługobiorcy.
W przypadku, kiedy po wystawieniu faktury zostanie zmniejszona podstawa opodatkowania, to w takiej sytuacji koniecznie należy wystawić fakturę korygującą. Tak więc niezależnie od danej transakcji i momentu, w którym doszło do zmniejszenia podstawy, sprzedawca powinien to uwzględnić:
na wystawionej fakturze – wysokość obniżki była znana w momencie sprzedaży
na wystawionej korekcie faktury – wysokość obniżki była znana dopiero po wystawieniu faktury sprzedaży.
W związku z powyższym, faktura korygująca powinna być wystawiona zawsze, kiedy zostało udzielone skonto za wcześniejszą zapłatę.
Takie postępowanie zgodne jest z wyrokami wydawanymi przez sądy, jak np. z wyrokiem Sądu z Gorzowa Wielkopolskiego z dnia 15 grudnia 2016 roku, sygn. akt I SA/Go 384/16 WSA. Uzasadnienie wyroku zawiera stwierdzenie mówiące, że jeżeli sprzedawca w chwili dokonywania dostawy towarów lub wystawienia faktury nie udziela rabatu, a jedynie informuje o możliwości skorzystania z niego, to nie oznacza to, że rabat został udzielony z automatu. Najpierw kontrahent musi spełnić postawione warunki. Dopiero po otrzymaniu zapłaty w wyznaczonym terminie powinna być wystawiona faktura korygująca, która będzie zmniejszała podstawę opodatkowania o wartość udzielonego skonta.
Skonto, a transakcje zagraniczne
Skonto może dotyczyć nie tylko transakcji krajowych, ale również zagranicznych. Do zmiany podstawy opodatkowania najczęściej dochodzi przy transakcjach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) na terytorium UE. Kwestie związane z korektą transakcji WNT na minus reguluje art. 30a ust. 1a ustawy o VAT obowiązujący od 1 października 2021 roku. Zgodnie z wymienionym przepisem, jeżeli przyczyna korekty była znana:
w momencie wystawienia faktury pierwotnej – korektę należy rozliczyć z datą wsteczną
po wystawieniu faktury pierwotnej – korektę rozlicza się na bieżąco.
Jeżeli warunki dotyczące skonta zostaną spełnione, to sprzedawca powinien wystawić fakturę korygującą transakcję wewnątrzwspólnotową. Taka korekta pozostaje rozliczona na bieżąco w okresie, w którym została wystawiona.
Skonto w transakcjach zagranicznych, a faktura korygująca
Czy zawsze skonto w transakcjach zagranicznych wymaga wystawienia faktury korygującej? Niestety przepisy podatkowe nie zawierają uregulowań tej kwestii. Wiele wyjaśnić mogą wydane interpretacje podatkowe. Za przykład może posłużyć interpretacja wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 kwietnia 2017 roku, nr 2461-IBPP2.4512.49.2017.1.ICz, w której organ podatkowy przyznał rację Wnioskodawcy w sprawie dotyczącej rozliczania skonta, kiedy podatnik nie otrzymał faktury korygującej od kontrahenta z Unii. Zdaniem Dyrektora KIS nawet jeżeli przedsiębiorca nie otrzyma od dostawcy z Unii, dokumentu korygującego, to i tak nabywa prawo do zmniejszenia obrotu z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowej. Jeżeli więc przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres powstania obowiązku podatkowego z tytułu WNT będą spełnione warunki, które pozwolą skorzystać skonta, to przedsiębiorca powinien dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania WNT o kwotę skonta. W ten sposób zmniejszy kwotę podatku naliczonego i należnego.
PRZYKŁAD 2 Firma A jako czynny podatnik VAT prowadzący działalność w Polsce posiadający uprawnienia (rejestracja VAT UE) do zawierania transakcji wewnątrz Unii Europejskiej, zakupił towary od firmy B działającej na terenie Czech. Strony zawarły postanowienie, że jeżeli zapłata nastąpi w ciągu 12 dni, to firma B udzieli skonta w wysokości 2%. Do transakcji WNT doszło 23 czerwca, a zapłata za towar nastąpiła 1 lipca. Tym samym został dotrzymany warunek wcześniejszej zapłaty za towar i skonto zostało udzielone. Firma A nie otrzymała korekty faktury, co nie pozbawia jej możliwości obniżenia podstawy opodatkowania o kwotę skonta. Obniżenia może dokonać w rozliczeniu za miesiąc czerwiec, ponieważ w momencie zapłaty nie upłynął jeszcze termin na złożenie JPK_V7 za miesiąc czerwiec.
Jeżeli zapłata za towar miałaby miejsce już po złożeniu JPK_V7, to w takiej sytuacji korekta transakcji WNT powinna być sporządzona w miesiącu zapłaty uprawniającym do skonta. Podobne zdanie mają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych. Za przykład może posłużyć interpretacja z dnia 29 września 2017 roku, nr 0112-KDIL.1-3.4012.304.2017.2.JN wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
PRZYKŁAD 3 Firma A z Polski nabyła towar od firmy B z Niemiec. Firmy mogą dokonywać transakcji WNT. W marcu firma z Polski otrzymała od niemieckiego dostawcy fakturę za otrzymany towar z terminem płatności 60 dni, który przypadł na dzień 27 maja. Obowiązek podatkowy w rozliczeniu WNT powstał w miesiącu marcu. Zgodnie z zapisem w umowie, jeżeli płatność zostanie dokonana w terminie 30-dniowym, czyli do 26 czerwca, to firma A otrzyma skonto w wysokości 2%. Zapłata została dokonana we wcześniejszym terminie. Firma A nie otrzymała korekty faktury. Korekta na minus podstawy opodatkowania WNT będzie miała miejsce w rozliczeniu za miesiąc czerwiec, ponieważ zapłata została dokonana już po terminie na złożenie deklaracji za miesiąc maj.
Podsumowanie
Jeżeli kontrahenci uzgodnią pomiędzy sobą warunki dotyczące skonta w związku z wcześniejszą zapłatą, to taka transakcja powinna być udokumentowana fakturą korygującą. Jednak w przypadku transakcji zagranicznych przedsiębiorcy nie zawsze muszą otrzymać korektę od zagranicznego kontrahenta.
