Podmioty gospodarcze, takie jak: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, czy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek składania sprawozdań do Głównego Urzędu Statystycznego. Przedsiębiorca, który nie złoży sprawozdania dla GUS naraża siebie na karę.
ma prawo do zbierania i udostępniania dużej części danych związanych głównie z życiem publicznym. Pozwalają mu na to regulacje prawne. Dużą rolę odgrywa tu Ustawa o udostępnieniu danych. Na jej podstawie przedsiębiorcy od 2021 roku mają obowiązek wypełniania wniosków dla GUS. W związku z tym zobowiązani są do nieodpłatnego podania szczegółowych danych dotyczących działania firmy zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 3 ust. z dnia 29 czerwca 1995 roku. Na podstawie otrzymanych danych GUS analizuje otrzymane informacje.
Ogólne zasady dotyczące składania zeznań
Urząd Statystyczny wysyła wezwania bezpośrednio do zainteresowanych podmiotów drogą elektroniczną. Przesyłane formularze są dość rozległe. Znajdują się w nich między innymi sprawozdania: • Z-06 - roczne sprawozdanie o pracujących, wynagrodzeniach i czasie pracy • Z-10 – sprawozdanie o warunkach pracy.
Sprawozdania muszą być wykonane skrupulatnie i zgodnie z narzuconymi normami. Najlepiej jeżeli ich wykonaniem zajmuje się jedna osoba zatrudniona tylko w tym celu. Przepisy są takie same i obowiązujące dla każdej firmy niezależnie od jej wielkości, zatrudnionych osób, profilu prowadzonej działalności oraz zgodne z Programem badań statystycznych statystyki publicznej powstałym w 2007 roku.
Sposób przekazywania informacji w świetle pandemii COVID-19
W czasie pandemii koronawirusa, właściciele firm nie zostali zwolnieni z obowiązku przesyłania sprawozdań, z tymże bardziej preferowana jest forma elektronicznego przesyłania. W obecnej sytuacji GUS potrzebuje jeszcze większej liczby informacji. Powodem jest konieczność uwzględnienia w badaniach nowych, szczególnych warunków związanych z pandemią i porównania ich ze statystykami z poprzednich lat.
Jak GUS wykorzystuje wyniki badań?
Główny Urząd Statystyczny otrzymane od firm dane wykorzystuje między innymi do: • podniesienia dokładności statystyki publicznej • usprawnienia procesów dostarczania danych • niwelowania obciążeń respondentów • zaspokajania potrzeb użytkowników otrzymanych informacji • aktualizacji wykazów • kontroli jakości wyników badań • szacowania przyszłych wyników i porównywania ich z poprzednimi.
Według GUS-u udostępniane dane mają służyć redukcji obciążeń administracyjnych, co ma przełożyć się na mniejszą ilość obowiązków dla respondentów. Jednak opinia GUS-u nie do końca zgadza się z rzeczywistością.
Czas na złożenie sprawozdania do GUS-u
Firma na złożenie sprawozdania ma określoną ilość czasu zgodną z indywidualnym zawiadomieniem, na którym dokładnie zostały wskazane daty „od” „do”. Wszystkie przesyłane dane przetwarzane są w czasie rzeczywistym, tak więc osoba zajmująca się wprowadzaniem danych i wypełnianiem formularza posiada bieżące informacje o akceptacji lub odrzuceniu podanych wytycznych. Poniżej poszczególne etapy wprowadzania danych i objaśnienia co one oznaczają: - nierozpoczęte – nie otwarcie formularza - wypełnianie – sprawozdanie jest w trakcie kompletowania - zatwierdzone – wszystkie dane zostały wprowadzone - weryfikowane – urząd weryfikuje prawidłowość wprowadzonych danych.
Za niezłożenie sprawozdania w terminie lub za miganie się od obowiązku udzielenia informacji najczęściej grozi kara finansowa w przedziale od 200 zł do 5 000 zł (złożenie z opóźnieniem).
Sankcje za podanie nieprawdziwych danych
Za podanie nieprawdziwych danych grożą kary. Może to być nawet kara pozbawienia wolności do 2 lat. Podobnie jak przy złożeniu sprawozdania po terminie. Uchybienie rozpatrywane jest na kilku płaszczyznach, zarówno pod kątem intencji, zachowania, czy stopnia nagięcia panujących zasad.
Transparentność przedsiębiorstw, a przepisy
GUS gromadząc dane sprawdza między innymi rzetelność firm. Przede wszystkim analizuje stopień dokładności i wiarygodności przekazanych danych. W ten sposób chce wyeliminować błędy jakie najczęściej popełniają osoby przesyłające sprawozdania. Zwiększenie jawności spółek daje urzędowi statystycznemu większą ilość możliwości związanych z prześwietlaniem i nakładaniem ewentualnych kar na przedsiębiorców.
