E-commerce: miejsce opodatkowania sklepu internetowego
Duża część sprzedawców prowadzi działalność w sieci, gdzie otwiera sklep internetowy. Każda taka działalność może obejmować terytorium kraju lub może być poszerzona poza granice Polski. W tej sytuacji dla wielu problemem staje się rozliczenie i zapłata podatku dochodowego.
Zapłata podatku dochodowego, a kwestia podwójnego opodatkowania
Osoby wykonujące pracę poza granicami kraju obawiają się podwójnej zapłaty podatku dochodowego od tego samego dochodu. Podwójne opodatkowanie występuje wtedy, kiedy ten sam dochód zostaje opodatkowany dwa razy. Na przykład spółka opłaca podatek CIT, a jej wspólnicy płacą podatek PIT od zysków kapitałowych wynikający z należnych dywidend wypłacanych przez spółkę. Z podwójnym opodatkowaniem mamy do czynienia również w przypadku opłacania podatku dochodowego od przychodów osiąganych poza granicami kraju, np. z tytułu prowadzenia sklepu internetowego działającego w kraju i poza jego granicami. Taki dochód może być opodatkowany co najmniej w dwóch różnych krajach.
Przykładów podobnych sytuacji może być więcej. Przykładowo, jeżeli osoba mieszka w jednym kraju, a pracuje w innym bądź wtedy, kiedy została oddelegowana do pracy za granice kraju na stosunkowo krótki okres. Podwójne opodatkowanie występuje również wtedy, kiedy osoba mieszka oraz szuka pracy za granicą i jej świadczenie dla osób bezrobotnych zostało przeniesione z kraju pochodzenia. Inny przykład: emeryt mieszka w jednym kraju Unii Europejskiej, a emeryturę ma wypłacaną z innego państwa.
Czym jest obowiązek podatkowy?
Obowiązek podatkowy ma formę przymusowego świadczenia pieniężnego do zapłaty na rzecz skarbu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Taka zależność wynika z ustaw podatkowych. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej za podatnika uważa się osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, która podlega obowiązkowi podatkowemu. Obowiązek podatkowy może być ograniczony lub nieograniczony. Nieograniczonym objęci są rezydenci podatkowi, a ograniczonym osoby nie będące rezydentami.
Czym jest rezydencja podatkowa?
Osoby, które uzyskują dochody za granicą kraju muszą dla celów podatkowych podać, w którym kraju jest ich miejsce zamieszkania, czyli tzw. rezydencja podatkowa. Taka deklaracja pozwala ustalić miejsce zapłaty podatków. W przypadku bycia rezydentem podatkowym w Polsce wszystkie dochody uzyskane przez podatnika niezależnie, w którym państwie zostały uzyskane powinny być rozliczane w kraju. Taki podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W sytuacji, kiedy dana osoba nie jest polskim rezydentem podatkowym, to ma obowiązek rozliczania się tylko z tych dochodów, które uzyskała w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne
Jeżeli miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest terytorium Polski, to podlega ona obowiązkowi podatkowemu od wszystkich swoich dochodów/przychodów niezależnie od miejsca położenia ich źródeł. Osoba mieszkająca w Polsce ma obowiązek zapłaty podatku w Polsce nawet, jeżeli osiągnęła przychód poza granicami kraju.
Z kolei ograniczonym obowiązkiem podatkowym objęte są osoby niemające miejsca zamieszkania w Polsce. W przypadku tych osób zobowiązanie podatkowe dotyczy jedynie tej części dochodów/przychodów, które zostały osiągnięte w Polsce.
Przepisy obowiązujące w kraju określają, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest terytorium Polski, jeżeli:
posiada ona w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych, czyli ośrodek interesów życiowych
przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Jeżeli chociaż jedna z dwóch podanych przesłanek zostanie spełniona, to zachodzi obowiązek płacenia w Polsce podatku od całości otrzymanych dochodów. W przypadku osób prawnych o podleganiu pod obowiązek ograniczony lub nieograniczony decyduje fakt, gdzie znajduje się siedziba lub zarząd podmiotu. Jeżeli miejscem siedziby jest terytorium Polski, to zobowiązany jest on płacić podatek CIT w kraju od wszystkich uzyskanych dochodów. Jeżeli siedziba znajduje się poza granicami kraju, to podatek płacony jest w Polsce tylko od dochodów osiągniętych na terenie Polski.
Unikanie podwójnego opodatkowania
W międzynarodowym prawie podatkowym brak jest jednolitych rozwiązań w zakresie unikania podwójnego opodatkowania na świecie. Aby uniknąć sytuacji, w których będzie dochodziło do podwójnego opodatkowania tych samych dochodów/przychodów/majątku, to poszczególne państwa podpisują między sobą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Najczęściej są to umowy o charakterze bilateralnym, czyli pomiędzy dwoma krajami. Wzorcem dla umów zawieranych pomiędzy państwami w zakresie unikania podwójnego opodatkowania są konwencje modelowe OECD i ONZ. Pełnią one przede wszystkim rolę pomocową. Jednak same w sobie nie regulacją zagadnienia w zakresie opodatkowywania dochodów lub przychodów bądź posiadanego majątku. W tym wypadku za źródło prawa uważane są umowy międzynarodowe, które koniecznie muszą być ratyfikowane zgodnie z wymaganiami, na które wskazuje polska Konstytucja. Umowy zawierane pomiędzy państwami mogą być zmieniane przez zastosowanie Konwencji MLI. Aby umowa mogła być zmodyfikowana, to oba państwa muszą być sygnatariuszami powyższej konwencji i wyrazić zgodę na stosowanie modyfikacji do zawartej umowy.
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania – jak wygląda tekst takiej umowy i gdzie znaleźć umowę?
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania jest międzynarodową umową dwustronną, którą zawierają poszczególne państwa. W umowie mieszczą się uregulowania dotyczące zasad opodatkowania dochodów osiąganych przez rezydentów, tak żeby nie dochodziło do podwójnego opodatkowania dochodów w poszczególnych państwach. Dzięki zawartej umowie międzynarodowej, państwo będące źródłem dochodu nierezydenta posiada uprawnienia do opodatkowania tylko określonych kategorii dochodu wg stawek jakie zostały wskazane w umowie. Zgodnie z przepisami, umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania ma pierwszeństwo w stosowaniu w stosunku do przepisów danego kraju, co oznacza, że jeżeli wystąpią sprzeczności w przepisach krajowych z postanowieniami zawartymi w umowie o podwójnym opodatkowaniu, to zastosowanie mają przepisy umowy, a nie przepisy krajowe.
Celem ustalenia obowiązujących reguł jakie dotyczą miejsca zapłaty podatku przez podatnika, należy w pierwszej kolejności zerknąć do wewnętrznych regulacji państw, a następnie do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, o ile taka została zawarta pomiędzy obydwoma krajami. Następnie należy sprawdzić, czy do podpisanej umowy ma zastosowanie Konwencja MLI, która może zmienić jej postanowienia. W przypadku umów podpisanych przez Polskę znajdują się one na stronach rządowych w wykazie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w świetle dochodów przedsiębiorstw omówione na przykładzie
Przykładem na omówienie dochodów przedsiębiorstw w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania (różnice i podobieństwa zawartych umów z poszczególnymi krajami) może posłużyć umowa podpisana pomiędzy Polską, a Egiptem oraz umowa podpisana pomiędzy Polską, a Wielką Brytanią. W obydwu, treść art. 2 ust. 3 jest podobna.
Co należy rozumieć przez „zakład” w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania?
W art. 5 ust 1obydwu umów znajduje się ogólna definicja czym jest tzw. zakład. W zapisie umowy z Egiptem można przeczytać, że:
określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa.
Ten sam przepis w umowie z Wielką Brytanią zawiera niewielkie zmiany, praktycznie niewidoczne i brzmi:
określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.
Umowa z Egiptem przez określenie „zakład” obejmuje w szczególności:
miejsce zarządu
filię
biuro
fabrykę
warsztat
kopalnię jako źródło ropy naftowej lub gazu
kamieniołom lub każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych
farmę lub plantację
pomieszczenia i składy towarowe wykorzystywane do prowadzenia sprzedaży.
Natomiast „zakład” w umowie z Wielką Brytanią oznacza:
siedzibę zarządu
filię
biuro
fabrykę
warsztat
kopalnię jako źródło ropy naftowej lub gazu
kamieniołom lub każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.
Dochody przedsiębiorstw opodatkowane w ramach umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Wyliczenia podatków na podstawie umów z poszczególnymi krajami są niemal identyczne. Różnice są niewielkie. Ogólne definicje zawarte w umowach brzmią również prawie identycznie. Pomimo tego, to jednak każda umowa powinna być dokładnie przeanalizowana, głównie pod kątem istnienia zakładu. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ w świetle art. 7 ust. 1 i 2 powyższych umów, zyski jakie osiąga dane przedsiębiorstwo za pośrednictwem zakładu położonego w innym kraju mogą być opodatkowane w tym państwie w takiej wielkości w jakiej możliwe jest przypisanie ich temu zakładowi. Zakład powinien być traktowany jako odrębna jednostka, niezależna od przedsiębiorstwa, w którego wchodzi w skład. Podobna zależność występuje również w innych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania (z innymi państwami). Dla przedsiębiorców prowadzących działalność w postaci sklepów internetowych pojęcie istnienia zakładu i jakie podatki obejmuje dana umowa jest niezwykle ważną kwestią, dlatego warto zapoznać się z zapisami poszczególnych umów podpisanymi z krajami, w których przedsiębiorca prowadzi lub zamierza prowadzić działalność.
