Od 1 stycznia 2024 roku w życie wchodzą zmiany przepisów wprowadzone w ramach Polskiego Ładu. Znowelizowana została między innymi ustawa o PIT, a także ustawa Prawo przedsiębiorców w zakresie limitu transakcji gotówkowych. Termin ten był wstępnie zaplanowany na 1 stycznia 2023 roku, ale został przesunięty o rok.
Transakcje gotówkowe B2B obowiązujące do 31 grudnia 2023 roku
Zagadnienia związane z wysokością limitu transakcji gotówkowych są uregulowane w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z nim płatności związane z wykonywaną działalnością gospodarczą powinny być dokonywane oraz przyjmowane za pomocą rachunku bankowego przedsiębiorcy zawsze wtedy kiedy:
stroną transakcji jest inny przedsiębiorca
jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza kwotę 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złotówki wg średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Przepis ten powstał w celu zwiększenia kontroli urzędów skarbowych nad ruchem środków finansowych na rachunkach bankowych przedsiębiorców.
Nowy limit transakcji wprowadzony w ramach Polskiego Ładu
W ciągu kilku lat dochodziło kilkakrotnie do zmiany limitu dotyczącego transakcji gotówkowych. Obecnie, od 1 stycznia 2024 roku, przedsiębiorców czeka kolejna zmiana limitu z 15 000 zł na 8 000 zł. Oznacza to, że od nowego roku płatność związana z wykonywaną działalnością gospodarczą dokonywana lub przyjmowana, musi następować za pomocą rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku jeżeli:
stroną transakcji jest inny przedsiębiorca
jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności będzie przekraczała kwotę 8 000 zł lub równowartość tej kwoty wyrażonej w obcej walucie po przeliczeniu na złotówki wg średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Koszty podatkowe od 2024 roku w świetle nowego limitu transakcji gotówkowych
Zgodnie z art. 22p ustawy o PIT ust. 1 i 2, przedsiębiorcy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie będą mogli od 1 stycznia 2024 roku, zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatku w części kwoty przekraczającej 8 000 zł, która nie została uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego.
W związku z powyższym przedsiębiorca musi pamiętać o tym, że od 1 stycznia 2024 roku cała płatność dotycząca transakcji powyżej 8 000 zł, jeżeli zostanie dokonana gotówką, to w takiej sytuacji wydatek w całości nie będzie kosztem. Natomiast płatność do kwoty 8 000 zł będzie stanowić koszt podatkowy.
W przypadku kiedy przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów kwotę przewyższającą 8 000 zł i dokona płatności gotówką, to będzie miał obowiązek:
zmniejszyć koszty uzyskania przychodów lub
zwiększyć przychody, ale tylko w sytuacji kiedy nie będzie miał możliwości zmniejszenia kosztów
za miesiąc, za który została dokonana płatność z pominięciem rachunku płatniczego, przelew został zlecony lub płatność została dokonana poza mechanizmem podzielonej płatności.
Kiedy jeszcze wydatki powyżej 8 000 zł nie będą kosztem podatkowym?
Wydatki powyżej 8 000 zł, które zostały uregulowane gotówką nie będą kosztem podatkowym jeżeli dotyczą:
nabycia lub wytworzenia środków trwałych bądź nabycia wartości niematerialnych i prawnych
dokonania płatności po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej
dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania na formę zryczałtowaną.
Zwiększenie przychodów lub zmniejszenie kosztów będzie miało miejsce w okresie za dany rok podatkowy, w którym działalność gospodarcza została zlikwidowana. Przy zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną, przychody zostają zwiększone lub koszty zmniejszone za okres przypadający na poprzedni rok podatkowy poprzedzający zmianę formy opodatkowania.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca zakupił różne materiały, za który to zakup otrzymał 31 stycznia 2024 roku fakturę na kwotę 12 800 zł. Zapłaty za fakturę dokonał gotówką jeszcze w tym samym dniu. Czy będzie mógł ująć fakturę w kosztach podatkowych?
Odpowiedź: Nie będzie mógł, ponieważ:
płatności za fakturę dokonał w całości gotówką
kwota na fakturze przekraczała kwotę limitu 8 000 zł.
PRZYKŁAD 2 Podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. 12 marca 2024 roku otrzymał fakturę na kwotę 11 300 zł, którą opłacił:
przelewem w kwocie 6 300 zł
gotówką w kwocie 5 000 zł.
Czy wydatek podlega limitowi 8 000 zł i czy może być kosztem uzyskania przychodów?
Odpowiedź: Tak, wydatek podlega limitowi 8 000 zł, ponieważ ogólna wartość transakcji przekroczyła kwotę limitu. Część wydatku opłacona gotówką nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
Nowością w limicie dotyczącym transakcji gotówkowych jest objęcie nim płatności dokonywanych pomiędzy przedsiębiorcami, a osobami prywatnymi, czyli tzw. B2C. Do ustawy o prawach konsumenta został dodany art. 7b, zgodnie z którym konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego w przypadku, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających płatności będzie przekraczała kwotę 20 000 zł lub równowartość tej kwoty wyrażonej w walucie obcej po przeliczeniu na złotówki wg średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
PRZYKŁAD 3 Przedsiębiorca świadczy usługi remontowo-budowlane. Wykonał w marcu 2024 roku zlecenie prac wykończeniowych w nowo powstałym lokalu mieszkalnym na rzecz osoby prywatnej. Zakres prac objął między innymi: położenie glazury, desek podłogowych, malowanie ścian. Łączna wartość usługi wyniosła 29 000 zł. Czy konsument ma obowiązek zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego?
Odpowiedź: Tak, ma taki obowiązek, ponieważ wartość jednorazowej transakcji przekroczyła kwotę limitu 20 000 zł. Jest to powód, dla którego zapłata musi nastąpić za pomocą rachunku bankowego.
Ostatnia aktualizacja: 2023-01-02 Data publikacji: 2021-12-02, autor: FakturaXL
