Jaka forma działalności dla start-upu jest najlepsza?
Założenie działalności w formie startupu wiąże się z podjęciem wielu istotnych decyzji. Jedną z nich jest wybór właściwej formy prawnej, głównie z uwagi na możliwości finansowania takiej działalności.
Startup jest nowoczesnym sposobem na prowadzenie biznesu. Często wymaga pozyskania środków pieniężnych już na samym początku w momencie zakładania firmy, a także w późniejszym okresie na rozwój działalności. Startupami są nowe, dopiero co założone głównie przez młodych ludzi przedsiębiorstwa lub organizacje, których działalność opiera się na innowacyjnych pomysłach poszukujące modelu biznesowego, który mógłby im zapewnić szybki zysk. W związku z powyższym taka działalność związana z szybkim zyskiem niesie ze sobą spore ryzyko niepowodzenia. Startup można założyć praktycznie w każdej branży, jednak najczęściej działają one w sektorach związanych z nowymi technologiami, a także w częściach przemysłu wysokiej technologii przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć naukowych, technicznych i technologicznych zarówno w produkcji, jak i w wytwarzanym produkcie.
Do cech charakteryzujących startupy należy zaliczyć przede wszystkim:
krótką działalność od 5 do 10 lat
innowacyjność
skalowalność, czyli powiększenie skali działania
wysokie ryzyko w porównaniu z tradycyjną działalnością
wyższy zwrot z inwestycji w przypadku odniesienia sukcesu w porównaniu z tradycyjną formą prowadzonej działalności.
Projekty startupów często finansowane są ze środków własnych założycieli oraz wspierane są funduszami typu venture capital, czyli kapitałem podwyższonego ryzyka lub tzw. aniołami biznesu. Za moment, kiedy przedsiębiorstwo przestaje być startupem uważa się czas, w którym osiągnie ono spory zysk, dojdzie do fuzji lub przejęcia firmy.
Najlepsza forma prawna dla startupu
Często założyciele startupu mają problem z wyborem odpowiedniej formy prawnej. W tej kwestii warto wziąć pod uwagę kilka czynników, między innymi dostęp do sposobów finansowania czy możliwość pozyskania potencjalnych inwestorów. Biorąc pod uwagę te dwa czynniki najbardziej odpowiednią formą prawną dla startupu wydaje się być jedna ze spółek kapitałowych. Istotne jest też ustalenie sposobu reprezentacji oraz odpowiedzialności za zobowiązania, a także warto zastanowić się nad finansami dotyczącymi kapitału minimalnego potrzebnego do założenia firmy, formy opodatkowania, wyboru księgowej itp.
Dostępne formy prawne prowadzenia startupu
Działalność startupu może być prowadzona w formie:
Spółki kapitałowe, podobnie jak i osobowe podlegają pod rejestrację w KRS. Są również odrębną formą niezależną od wspólników. Posiadają osobowość prawną. Spółka kapitałowa jako odrębny twór ponosi sama odpowiedzialność finansową za zobowiązania, za które odpowiada całym swoim majątkiem. Ryzyko wspólników odnosi się jedynie do wartości wniesionych przez nich wkładów. W związku z powyższym większość startupów wybiera właśnie taką formę prawną w prowadzonej działalności. Spółka zapewnia udziałowcom bezpieczeństwo finansowe i jednocześnie udostępnia wspólnikom możliwość łatwego pozyskania środków finansowych na rozwój firmy. Spółka może ubiegać się o różne dotacje i pożyczki. Startupy mogą skorzystać też z modelu finansowania venture capital. W jego ramach firma zostaje dofinansowana kapitałem w zamian za udziały i akcje. W tej sytuacji fundusz venture capital staje się współwłaścicielem startupu jako podmiot finansujący. Podmioty prowadzące działalność w formie spółki kapitałowej mogą brać udział w różnych programach wspierających startupy, jak np. inkubatory przedsiębiorczości. Wadą tego rodzaju rozwiązania jest konieczność wniesienia wkładu własnego (założycielskiego).
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Prowadzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie wymaga ponoszenia dużych nakładów finansowych. Pozwala pozyskać środki jeszcze w początkowym okresie prowadzenia działalności i to od mniejszej liczby inwestorów.
Spółka akcyjna Spółka akcyjna w porównaniu ze spółką z o. o. wymaga poniesienia wyższych kosztów finansowania między innymi z uwagi na konieczność wykonania obowiązkowego audytu, utrzymania Rady Nadzorczej. Jednocześnie spółka akcyjna pozwala zastosować nowoczesne rozwiązania wykorzystywane przy pozyskiwaniu kapitału. Sprawdza się przede wszystkim w przypadku finansowania nowoczesnych projektów w formie crowdfundingu akcyjnego. Spółkę akcyjną powinni wybrać przedsiębiorcy, którzy planują wprowadzenie firmy na giełdę w celu pozyskania nowych inwestorów obejmujących akcje nowej emisji w zamian za kapitał potrzebny na dalszy rozwój.
Prosta spółka akcyjna Prosta Spółka Akcyjna jest stosunkowo nowym tworem, która łączy w sobie cechy spółki z o. o. oraz spółki akcyjnej. Ta forma polecana jest szczególnie firmom działającym w branżach innowacyjnych. Skierowana jest głównie w stronę spółek technologicznych. Z powodzeniem może być wybierana przez startupy. Dzięki tej formie młodzi przedsiębiorcy mogą łatwiej zdobyć kapitał potrzebny do rozwoju działalności. W przypadku likwidacji przedsiębiorca nie musi ponosić wysokich kosztów związanych z tą czynnością. Jak sama nazwa wskazuje forma ta charakteryzuje się prostotą. Łatwo się ją rejestruje przez Internet. Kapitał akcyjny jest niski i wynosi 1 zł. Akcje obejmowane są w zamian za wykonywaną pracę lub usługi. W związku z tym wspólnik nie musi koniecznie wnosić kapitału, aby uzyskać akcje spółki. Akcje Prostej Spółki Akcyjnej nie są notowane na giełdzie. Spółka może wejść na giełdę dopiero po przekształceniu jej w spółkę akcyjną. Proste procedury z jednej strony ułatwiają młodym firmom startupom pozyskanie inwestorów, ale z drugiej strony prostota spółki, niska, symboliczna kwota kapitału minimalnego, wprowadzenie możliwości podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej mogą stać się powodem utraty wiarygodności, a także mogą skutkować brakiem zaufania wśród inwestorów do inwestowania w jej działalność. Może to przełożyć się na trudności w pozyskaniu kapitału od zewnętrznych firm.
Pozostałe formy prawne odpowiednie dla startupu
Przedsiębiorcy, którzy dopiero co rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej mogą wybrać jednoosobową formę działalności gospodarczej. Mogą też założyć spółkę cywilną lub jedną ze spółek osobowych. Wymienione formy z zasady nie spełniają założeń związanych ze startupami i nie są polecaną formą prowadzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.
Jednoosobowa działalność gospodarcza i spółka cywilna Obie formy wymagają rejestracji w CEIDG. Przeznaczone dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Niekoniecznie polecane są dla założycieli startupów.
Spółki osobowe rejestruje się w KRS. Są to formy bez osobowości prawnej. Stanowią odrębną formę niezależnie od jej wspólników. Wszystkie z wymienionych form charakteryzują się prostotą prowadzenia i otwierania działalności w porównaniu ze spółkami kapitałowymi. Mają wiele zalet, np. w spółkach osobowych podatek dochodowy płacą jedynie wspólnicy. Jednak z powodu trudności w pozyskiwaniu inwestorów, którzy wolą lokować w biznes większe ilości kapitału nie są polecane dla startupów. Podobnie jak w przypadku finansowania przez zewnętrznych inwestorów w postaci aniołów biznesu, funduszy venture capital, inwestorów giełdowych.
Podsumowanie – jaką formę prawną wybrać dla startupu?
W celu wybrania najbardziej właściwej formy prawnej prowadzonej działalności w postaci startupu należy wziąć pod uwagę wiele czynników, które mogą mieć wpływ na daną działalność, jak np. wysokość kapitału własnego założycieli czy dostęp do dofinansowania z zewnątrz. Z tych powodów najbardziej korzystną formą dla startupu jest spółka kapitałowa, głównie z powodu odpowiedzialności za zobowiązania oraz większe możliwości skorzystania z różnych form dofinansowania. Z tych samych powodów dla startupu nie poleca się prowadzenia działalności w formie spółki osobowej, cywilnej lub jednoosobowej działalności gospodarczej. Powyższe formy nie spełniają potrzeb związanych ze startupami oraz mogą być utrudnieniem w zdobyciu finansowania działalności przez zewnętrznych inwestorów.
