Prowadzenie firmy na początku drogi jest dla wielu przedsiębiorców trudnym zadaniem i dużym wyzwaniem. Powodzenie przedsiębiorstwa uzależnione jest przede wszystkim od przyjętej strategii oraz sposobu zarządzania. Trafność podjętych decyzji na początku działalności może mieć wpływ na osiągane dochody lub ponoszone straty. Rząd chcąc pomóc przedsiębiorcom w pierwszym okresie prowadzenia firmy wprowadził w życie ulgi dla osób rozpoczynających działalność. Ich zadaniem jest między innymi zachęta przyszłych przedsiębiorców do założenia firmy i ułatwienie im funkcjonowania przez pierwszy okres działalności.
Przedsiębiorca może skorzystać z przysługujących mu ulg po spełnieniu określonych warunków. Zarówno ulga na start jak i zapłata obniżonych składek przeznaczone są dla przedsiębiorców, którzy:
nie prowadzili innej pozarolniczej działalności w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przypadających przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej
nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy wykonywali czynności wchodzące w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.
Ulga na start ma charakter dobrowolny. W okresie jej obowiązywania przez 6 miesięcy przedsiębiorca zwolniony jest z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, a co się z tym wiąże przedsiębiorca nie odkłada w tym czasie żadnych środków na emeryturę lub rentę oraz nie należą mu się świadczenia: chorobowe i wypadkowe.
Obniżone składki na ubezpieczenia społeczne ZUS przysługują przedsiębiorcy przez okres 24 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Wymienione ulgi dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie składek płaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie dotyczą składki na ubezpieczenie zdrowotne, która musi być opłacana niezależnie od długości okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Jedną z czynności jakie musi podjąć początkujący przedsiębiorca jest rejestracja do ubezpieczenia zdrowotnego i comiesięczne opłacanie należnej składki zdrowotnej. Przedsiębiorca, który korzysta z ulgi na start i preferencyjnego ZUS-u ma prawo w tym okresie zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego także członków swojej rodziny.
PRZYKŁAD 1 Pan Jan 1 czerwca 2023 roku otworzył własną firmę. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma zamiar świadczyć usługi reklamowe na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony na podstawie stosunku pracy do 31 maja 2023 roku. Pan Jan będąc zatrudnionym wykonywał takie same czynności, które zamierza świadczyć w prowadzonej działalności gospodarczej. Czy w tej sytuacji może skorzystać z ulgi na start, a następnie z obniżonego ZUS-u?
Odpowiedź: Niestety, ale pan Jan nie może skorzystać z ulgi na start ani z preferencyjnego ZUS-u, ponieważ w bezpośrednim okresie przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej był zatrudniony w ramach stosunku o pracę i wykonywał takie same czynności jakie ma zamiar świadczyć na rzecz byłego pracodawcy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Początkujący przedsiębiorcy, a amortyzacja środków trwałych
Każdy przedsiębiorca posiadający składniki majątku ujęte w ewidencji środków trwałych zobowiązany jest je amortyzować. Podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis zgodnie z zakresem i zasadami określonymi w aktach prawa wspólnotowego, które dotyczą tego rodzaju pomocy. Amortyzacja jednorazowa dotyczy:
podatników, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej z zastrzeżeniem art. 22k ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
małych podatników.
Zgodnie z art. 22k ust. 11 ustawy o PIT jednorazowa amortyzacja na zasadzie preferencji nie ma zastosowania w stosunku do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia działalności oraz w okresie 2 lat liczonych od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby pod warunkiem, że pomiędzy małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że:
Podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 11, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.
Przeliczenia euro na złotówki należy dokonać wg średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym dana czynność miała miejsce zaokrąglając do wartości 1 000 zł. Przy określaniu powyższego limitu pod uwagę nie bierze się odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości poniżej 10 000 zł.
Amortyzacja jednorazowa dotyczy środków trwałych znajdujących się w grupie 3 do 8 Klasyfikacji Środków Trwałych wyłączając samochody osobowe w roku podatkowym, w którym środki te zostały ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do wysokości nieprzekraczającej w danym roku podatkowym równowartości 50 000 euro łącznie wszystkich wartości odpisów amortyzacyjnych. W związku z tym, obowiązkiem przedsiębiorcy jest sprawdzanie, do której grupy należy dany środek trwały oraz czy nie został przekroczony limit przypisany do jednorazowej amortyzacji. Amortyzację jednorazową w ramach pomocy de minimis można przeprowadzić nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub można je amortyzować zgodnie z zasadami ogólnymi.
PRZYKŁAD 2 Pan Zbyszek 1 lipca 2023 roku zarejestrował jednoosobową działalność gospodarczą. Do tego dnia nigdy nie prowadził działalności gospodarczej. Przedsiębiorca planuje zakupić do firmy środki trwałe i zamierza skorzystać z możliwości jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis. Kilka składników zostanie kupionych jeszcze w 2023 roku. Pozostałe będą zakupione w następnym roku. Czy przedsiębiorca ma prawo dokonać jednorazowej amortyzacji środków trwałych?
Odpowiedź: W tym przypadku pan Zbyszek spełnia warunki pozwalające na skorzystanie z jednorazowej amortyzacji, ale wyłącznie w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, a więc w zakresie środków trwałych ujętych w ewidencji w 2023 roku. Zgodnie z przepisami z jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis mogą skorzystać podatnicy, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej. Z możliwości tej nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy w roku rozpoczęcia działalności oraz w okresie 2 lat licząc od końca roku poprzedzającego rok rozpoczęcia prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną bądź działalność taką prowadził współmałżonek i w tym czasie istniała pomiędzy nimi wspólność majątkowa. Jednocześnie z amortyzacji jednorazowej w ramach pomocy de minimis mogą skorzystać mali podatnicy. W związku z tym, jeżeli pan Zbyszek w kolejnym roku będzie posiadał status małego podatnika to również będzie miał prawo do skorzystania z amortyzacji jednorazowej w kolejnym roku.
