Jeszcze do niedawna właścicielem apteki mógł być praktycznie każdy, ale to się zmieniło i obecnie aptekę może otworzyć i prowadzić jedynie wykwalifikowany farmaceuta po spełnieniu określonych warunków. Jak otworzyć własną aptekę i sprzedawać leki zgodnie z prawem? Jaką ilością środków finansowych należy dysponować na starcie?
Apteką nazywamy sklep z lekami, w którym zatrudnione są osoby zajmujące się głównie świadczeniem usług farmaceutycznych, a dokładniej:
wydawaniem leków i innych produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych
sporządzaniem leków recepturowych (w terminie nieprzekraczającym 48 godzin od momentu złożenia recepty przez Klienta lub w ciągu 4 godzin jeżeli składnikiem leku są środki odurzające, bądź recepta zawiera zapis „wydać natychmiast”)
sporządzaniem leków aptecznych
udzielaniem informacji o lekach i innych produktach sprzedawanych w aptece.
Wyróżnia się 3 rodzaje aptek (art. 87. 1 Ustawy Prawo farmaceutyczne):
ogólnodostępne (dla wszystkich osób)
szpitalne (dla jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi, służby szpitalnej i innych podmiotów leczniczych, które świadczą usługi zdrowotne stacjonarne i całodobowe)
zakładowe (zaopatrują podmioty lecznicze utworzone przez Ministra Obrony Narodowej i Ministra Sprawiedliwości, izby chorych, oddziały terapeutyczne i inne podmioty lecznicze wykonujące świadczenia zdrowotne stacjonarnie i całodobowo).
Polskie społeczeństwo wydaje dużą ilość środków na leki bez recepty. Głównie na suplementy diety, przeróżne syropy i leki przeciwbólowe. W 2019 roku było to aż 12 mld złotych, co przełożyło się na kwotę ok. 600 zł na osobę, dlatego nowelizacji poddano ustawę o prawie farmaceutycznym, która w nowym wydaniu obowiązuje od czerwca 2017 roku.
Apteka, czy punkt apteczny?
Apteka jest placówką ochrony zdrowia publicznego, w której usługi farmaceutyczne świadczą osoby do tego uprawnione, czyli farmaceuci. Punkt apteczny jest placówką podobną do apteki, który działa przede wszystkim na terenie wiejskim i ma ograniczony asortyment. Zgodnie z prawem nie kupimy w nim między innymi leków zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe oraz tzw. leków recepturowych. O zezwolenie na prowadzenie punktu aptecznego może ubiegać się każdy przedsiębiorca. Warunek, kierownikiem musi być farmaceuta z rocznym stażem lub technik farmacji z trzyletnim stażem w aptece ogólnodostępnej. Punktu aptecznego nie można założyć w miejscu, w którym znajduje się już apteka.
Apteka – kto ją może założyć?
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami (nowelizacja ustawy o prawie farmaceutycznym z czerwca 2017 roku) o uzyskanie pozwolenia na prowadzenie apteki mogą ubiegać się osoby będące magistrem farmacji posiadające prawo do wykonywania zawodu jak również spółki, których jedyną działalnością jest prowadzenie aptek.Wspólnicy muszą być z zawodu farmaceutami. Dopuszczalna prawem ilość aptek nie może przekroczyć ilości 4. Kierownikiem apteki powinien być farmaceuta z przynajmniej pięcioletnim stażem pracy w aptece. W przypadku posiadania specjalizacji w zakresie farmacji aptecznej wymagany staż może wynieść 3 lata.
Formalności związane z otwarciem apteki w kilku krokach
1. Rejestracja w CEIDG Wniosek o rejestrację firmy (CEIDG-1) należy złożyć osobiście w dowolnym urzędzie miasta/gminy/dzielnicy w zależności od miejsca zamieszkania lub wysłać go listem poleconym bądź drogą elektroniczną. Na podstawie wniosku zostaje nadany numer REGON, numer NIP (o ile nie został wcześniej nadany). Na formularzu CEIDG-1 należy wpisać kod PKD. Podstawowym kodem dla apteki jest::47.73.Z (sprzedaż detaliczna wyrobów farmaceutycznych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach). Rejestracja jest darmowa.
2. Rejestracja dla celów VAT W tym celu w Urzędzie Skarbowym należy złożyć formularz VAT-R. Druk można złożyć osobiście, wysłać listem poleconym lub skorzystać z drogi elektronicznej. Rejestracji należy dokonać najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień sprzedaży lub świadczenia usług, które są objęte podatkiem VAT. Złożenie formularza jest darmowe.
3. Zgłoszenie do ZUS W terminie 7 dni licząc od daty rozpoczęcia działalności należy złożyć w ZUS-ie formularz ZUS ZUA (zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego) lub ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego).
4. Wniosek o zezwolenie na prowadzenie apteki Składa się w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym razem z wymaganymi dokumentami, jak np.: informacje dotyczące kierownika apteki, plan i opis techniczny pomieszczeń, w których będzie apteka (sporządzony i podpisany przez osobę do tego uprawnioną), opinię o lokalu wydaną przez Inspekcję Sanitarną. Za wydanie zezwolenia trzeba zapłacić. Jest to koszt w wysokości pięciokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Od teraz przedsiębiorca ma 4 miesiące, aby uruchomić aptekę. Po tym terminie zezwolenie może być cofnięte.
5. Wizyta w Narodowym Funduszu Ochrony Zdrowia w celu złożenia dodatkowych dokumentów, jak np.: zezwolenie na prowadzenie apteki.
Wybór odpowiedniego lokalu
Apteka nie może być otwarta w jakimkolwiek lokalu. Musi to być pomieszczenie, które będzie spełniało wszystkie wymagania techniczne, sanitarno-higieniczne oraz związane z bezpieczeństwem i higieną pracy (obowiązkowe dla budynku użyteczności publicznej i pomieszczeń pracy). Lokal na aptekę musi posiadać:
podstawową powierzchnię nie mniejszą niż 80 m2 z wydzieloną dodatkową przestrzenią przeznaczoną na powierzchnię pomocniczą
wyposażenie w:
stół i szafy ekspedycyjne,
szafy magazynowe
lodówkę lub szafę chłodniczą z urządzeniem do pomiaru temperatury, która będzie służyła wyłącznie do przechowywania leków
łatwo zmywalne podesty
termometry i higrometry w każdym pomieszczeniu, w którym są przechowywane bądź sporządzane leki lub wyroby medyczne.
Na podstawowe wyposażenie punktu aptecznego składa się:
stół ekspedycyjny z szafkami lub szufladami do przechowywania produktów leczniczych
szafy chłodnicze lub lodówki z przeznaczeniem do przechowywania wyłącznie produktów leczniczych (jeżeli jest taka potrzeba).
Odpowiednie miejsce na aptekę
Zgodnie ze zmianami z 2017 roku:
w gminie na jedną nowo otwartą aptekę musi przypadać przynajmniej 3 000 mieszkańców
pomiędzy dwoma aptekami musi być zachowana odległość przynajmniej 500 metrów w linii prostej.
Apteki mają zakaz reklamowania się, dlatego też miejsce, w którym będzie ona usytuowana jest bardzo ważne. Najlepiej, aby mieściła się blisko przychodni lub szpitala, a nawet na terenie szpitalnym, czy na osiedlu mieszkaniowym. Ważne aby było to miejsce, do którego można szybko dotrzeć lub tam gdzie uczęszcza dużo ludzi.
Zysk i koszty
Z dostępnych raportów wynika, że zyski z apteki sięgać mogą nawet kwot ok. 30 000 zł w skali miesiąca. Średnia marża na leki wynosi ok. 30%. Na miesięczne koszty utrzymania apteki składają się koszty zatrudnienia pracowników, ZUS, księgowość, zamówienia towaru, wynajem lokalu i opłaty za media. To wszystko w granicach od 15 000 do 20 000 zł. Koszty początkowe potrzebne na uruchomienie apteki mogą wynieść nawet 300 000 zł. Najniższa kwota to nieco ponad 100 000 zł. Wysokość kosztów początkowych zależy od wielkości miasta, lokalizacji, rodzaju apteki i wyposażenia. Składają się na nie między innymi: koszty remontu i zakupu wyposażenia, opłata za zezwolenie.
Apteka internetowa
Założenie i prowadzenie apteki internetowej jest uzależnione od uruchomienia apteki tradycyjnej, stacjonarnej. Na początku należy złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia i otworzenia punktu stacjonarnego spełniającego opisane wymagania. We wniosku należy poinformować Inspektorat Farmaceutyczny o zamiarze sprzedaży wysyłkowej. Apteka internetowa powinna posiadać odpowiednie warunki do przechowywania leków i posiadać odpowiedni transport. Farmaceuta jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji zamówień. Decyzja o otworzeniu apteki internetowej zwiększa koszty uruchomienia placówki o kolejne kilka tysięcy złotych, na które składa się między innymi: zakup oprogramowania dla sklepu, zakup domeny i serwera.
Podsumowanie – czy warto otworzyć własną aptekę?
Apteka to dobry pomysł na biznes, chociaż wymaga poniesienia dość sporych nakładów finansowych związanych z jej uruchomieniem oraz spełnienia określonych warunków, załatwienia zezwoleń itp. Czasami dobrym rozwiązaniem może być franczyza lub założenie sklepu zielarskiego, który nie wymaga spełnienia tylu formalności.
