Jak zaksięgować zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej?
Rozliczenie roczne może wykazać zarówno niedopłatę jak i nadpłatę składki zdrowotnej. Zwrot nadpłaty składki należy ująć w PKPiR w odpowiedniej pozycji.
Nowe zasady ustalania wysokości składki zdrowotnej od 2022 roku
Od 1 stycznia 2022 roku osoby prowadzące działalność gospodarczą ustalają podstawę wymiaru składki zdrowotnej według nowych zasad. W chwili obecnej wysokość składki dla przedsiębiorców naliczana jest w oparciu o uzyskany dochód. Dodatkowo wszyscy podatnicy zostali pozbawieni możliwości odliczenia zapłaconej składki od podatku. Przedsiębiorcy opłacają składkę zdrowotną proporcjonalnie do dochodu. Rozliczający się:
wg zasad ogólnych (skala podatkowa) – 9% dochodu osiąganego w działalności
wg zasad ogólnych (podatek liniowy) – 4,9% dochodu
wg ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – 9% od podstawy jej wymiaru przy trzech stawkach w zależności od wysokości uzyskanego przychodu w danym roku.
Dla podatników opodatkowanych wg skali podatkowej i podatkiem liniowym, została ustalona minimalna składka zdrowotna. Nie może ona być niższa od 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę jakie obowiązuje w pierwszym dniu roku składkowego. Rok składkowy liczy się od 1 lutego do 31 stycznia. W ubiegłym roku składkowym minimalna składka zdrowotna wynosiła 270,90 zł. Natomiast w roku bieżącym od lutego 2023 roku wynosi 314,10 zł.
Składka zdrowotna – podatnicy rozliczający się podatkiem liniowym
Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym mogą od 1 lipca 2022 roku zaliczyć zapłaconą składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów lub mogą odliczyć ją od podstawy opodatkowania o ustalony limit. W 2022 roku limit został ustalony na kwotę 8 700 zł. Natomiast w 2023 roku został podwyższony do 10 200 zł. Nadwyżka ponad limit nie podlega rozliczeniu w kosztach uzyskania przychodów ani odliczeniu od dochodu. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie podatku liniowego mogą wybrać sposób rozliczenia składki zdrowotnej do ustalonego limitu. Mogą ją uwzględnić w PKPiR jako koszt uzyskania przychodu lub odliczyć bezpośrednio w zaliczce na podatek dochodowy. Przedsiębiorca prowadzący rozliczenie w oparciu o książkę przychodów i rozchodów przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej uwzględnia przychody i koszty uzyskania wykazane w książce. Jeżeli zapłacona składka zdrowotna zostanie ujęta jako koszt uzyskania przychodu, to w takiej sytuacji składka uwzględniana jest w dochodzie podatnika. W ten sposób obniża się podstawa wymiaru kolejnej składki zdrowotnej. W przypadku odliczenia składki zdrowotnej bezpośrednio w zaliczce na podatek dochodowy składka zdrowotna nie będzie obniżała podstawy wymiaru kolejnej składki. Wynika z tego, że dla podatnika korzystniejszym rozwiązaniem jest ujęcie składki w kosztach uzyskania przychodów niż odliczenie jej bezpośrednio w zaliczce na podatek dochodowy w aspekcie straty podatkowej jaka mogłaby być poniesiona w działalności za dany rok podatkowy. W stracie zawarta jest wartość składki zdrowotnej zapłaconej w danym roku podatkowym w postaci kosztów uzyskania przychodów.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca wybrał opodatkowanie w formie podatku liniowego. Działalność rozlicza na podstawie książki przychodów i rozchodów. W 2022 roku wykorzystał limit pozwalający na odliczenie składki zdrowotnej. W styczniu 2023 roku zapłacił składkę zdrowotną za grudzień 2022 rok. Czy przedsiębiorca może odliczyć zapłaconą składkę zdrowotną w 2023 roku?
Odpowiedź: Zgodnie z przepisami składka zdrowotna za grudzień 2022 roku może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów lub może być odliczona od podstawy opodatkowania w styczniu 2023 roku, pomimo że dotyczy ona roku poprzedniego, w którym przedsiębiorca wykorzystał limit odliczenia.
Odliczenia składki można dokonać pod warunkiem, że została ona opłacona. Limit na podstawie, którego można dokonać odliczenia składki zdrowotnej dotyczy roku podatkowego, a nie składkowego. Oznacza to, że składka zapłacona w styczniu może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów lub odliczona od dochodu po uwzględnieniu limitu przysługującego na dany rok 2023, czyli w kwocie 10 200 zł.
Nadpłata składki zdrowotnej – zwrot wykazany w KPiR
Po dokonanym rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej może okazać się, że przedsiębiorca ma niedopłatę lub nadpłatę w opłaconej składce. W przypadku otrzymania kwoty nadpłaty, kiedy składki były odliczane od dochodu, to należy otrzymaną kwotę nadpłaty doliczyć do dochodu wykazywanego w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym podatnik otrzymał zwrot. Jak wskazuje art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik, który przy obliczaniu podatku należnego dokonał odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku po otrzymaniu zwrotu odliczonych kwot w całości lub w części w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za dany rok podatkowy, w którym otrzymał zwrot, to ma prawo dokonać doliczenia kwot, które poprzednio odliczył. Jeżeli składka zdrowotna została wykazana w PKPiR jako koszt uzyskania przychodów, to w tej sytuacji zwrot nadpłaty należy ująć jako korektę kosztów w kolumnie 13 „Pozostałe wydatki” w momencie otrzymania zwrotu.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jako formę opodatkowania wybrał podatek liniowy. Rozliczenia prowadzi na podstawie książki przychodów i rozchodów. Działalność jaką prowadzi polega na wykonywaniu różnego rodzaju projektów. W związku z rodzajem wykonywanej pracy otrzymuje wynagrodzenie w różnej wysokości i nie w każdym miesiącu roku. W tej sytuacji może wystąpić u niego nadpłata składki. Jeżeli tak będzie, to przedsiębiorca po rozliczeniu składki zdrowotnej powinien otrzymać zwrot jej nadpłaty. W 2022 roku zapłaconą składkę zdrowotną uwzględniał w KPiR, czyli została ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. W 2023 roku po jej rozliczeniu i otrzymaniu zwrotu nadpłaty przedsiębiorca powinien ująć go w odpowiedniej rubryce książki przychodów i rozchodów. W jaki sposób powinien ująć otrzymany w 2023 roku zwrot nadpłaty składki zdrowotnej?
Odpowiedź: Jeżeli przedsiębiorca zapłaconą składkę zdrowotną wykazał w KPiR, to oznacza, że zaliczył ją do kosztów uzyskania przychodów. Zwrot nadpłaty składki powinien ująć w kolumnie 13 – „Pozostałe wydatki” książki przychodów i rozchodów w kwocie minusowej (korekta kosztów).
