INCOTERMS 2020 – warunki sprzedaży międzynarodowej
Zakup i sprzedaż towarów w handlowym systemie międzynarodowym wymaga ustalenia obowiązków, kosztów oraz ponoszonego ryzyka w stosunku do wszystkich stron transakcji. Jakie warunki sprzedaży obowiązują w handlu międzynarodowym?
INCOTERMS (skrót od International Commercial Terms), Międzynarodowe Reguły Handlu, czyli zbiór międzynarodowych reguł określające warunki sprzedaży stosowane na całym świecie. INCOTERMS został stworzony przez Międzynarodową Izbę Handlową dużą instytucję w skład, której wchodzą przedsiębiorcy z ponad 100 krajów.
Jego zadaniem jest ułatwienie handlu pomiędzy kontrahentami z różnych państw, którzy podlegają przepisom prawnym obowiązujących w ich krajach. Stworzone reguły dzielą koszty i odpowiedzialność na nabywcę oraz sprzedawcę, a także prezentują rodzaj transportu. System został stworzony w 1936 roku i do dnia dzisiejszego przeszedł kilka nowelizacji. Ostatnią wydaną wersją jest INCOTERMS 2020.
Reguły handlowe INCOTERMS
INCOTERMS obejmuje zagadnienia związane z transportem produktów od sprzedawcy do nabywcy, jak między innymi: przewóz produktów, rozliczenie odpowiedzialności eksportu i importu, pokrycie kosztów, również transportu i ubezpieczenia, przeniesienie ryzyka za stan produktów na różnych etapach procesu transportowego. INCOTERMS używany jest zawsze razem w połączeniu z lokalizacją geograficzną.
Reguły handlowe INCOTERMS:
stosowane są przy obrocie dobrami materialnymi
ich stosowanie jest nieobowiązkowe
obowiązują eksportera i importera
ze stosowania wyłączeni są spedytorzy i przedsiębiorstwa transportowe
normy prawa jakie rządzą daną umowę mają pierwszeństwo przed INCOTERMS.
Reguły INCOTERMS 2020
INCOTERMS 2020 składa się z 11 podstawowych reguł handlowych określających obowiązki i odpowiedzialność kupującego oraz sprzedającego. Każda z reguł została objęta trzyliterowymi terminami handlowymi. Dzięki ustalonym regułom przedsiębiorcy z różnych państw zamiast ustalać okoliczności transakcji mogą wybrać określoną regułę.
INCOTERMS dzieli się na:
reguły powszechne, dostępne dla wszystkich środków i branż transportowych (EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU i DDP)
reguły dostępne dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego (FAS, FOB, CFR i CIF).
Podstawowe reguły handlowe:
1. EXW EX Works (z zakładu) – sprzedawca dostarcza towary do kupującego, przykładowo do miejsca w fabryce lub magazynie. Nie zawsze miejsce dostarczenia będzie znajdowało się na terenie sprzedającego. Dobrze jeżeli strony ustalą dokładny punkt miejsca dostawy. Do dostawy w tej regule dojdzie nawet wtedy jeżeli sprzedający nie załaduje towarów na żaden pojazd i nie wyśle go. Nie musi też odprawiać towarów w eksporcie
2. FCA Free Carrier (dostarczone do przewoźnika) – sprzedający dostarcza towar do kupującego wybierając jeden z dwóch sposobów dostawy: 1) jeżeli oznaczone miejsce należy do sprzedającego, to uważa się, że towary dostarczone są wtedy kiedy zostaną załadowane na środki transportu jakie zorganizował kupujący, 2) jeżeli oznaczone miejsce jest innym miejscem, to towary uważa się za dostarczone po załadowaniu ich na środki transportu zorganizowane przez sprzedającego kiedy już dotrą do tego innego wyznaczonego miejsca i będą mogły zostać wyładowane ze środków transportu sprzedającego i są w dyspozycji przewoźnika lub innej osoby, którą wyznaczył kupujący
3. CPT Carriage Paid To (przewóz opłacony do) – sprzedający dostarcza towary i jednocześnie przenosi ryzyko na kupującego. Towary przekazane przewoźnikowi zatrudnionemu przez sprzedającego lub gdy ten zorganizuje dostawę towarów już w taki sposób dostarczonych. Sprzedający przekazuje przewoźnikowi fizycznie towary w sposób oraz w miejscu odpowiednim dla użytego środka transportu. Sprzedający dla towarów przekazanych kupującemu w taki sposób nie gwarantuje, że towary dotrą na miejsce w dobrym stanie oraz w podanej ilości, a także czy w ogóle dotrą. Oznacza to, że ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego w sytuacji kiedy towary dostarczone są kupującemu poprzez przekazanie ich przewoźnikowi. Warunkiem jest zawarcie przez sprzedającego umowy na przewóz towarów od dostawy do miejsca przeznaczenia wcześniej uzgodnionego
4. CIP Carriage and Insurance Paid To (przewóz i ubezpieczenie opłacone do) – sprzedający dostarcza towary i przenosi ryzyko na kupującego przekazując przewoźnikowi zaangażowanemu przez sprzedającego lub wtedy kiedy spowoduje dostawę towarów już dostarczonych w ten sposób. Sprzedający może więc przekazać przewoźnikowi fizyczne posiadanie towarów w sposób oraz w miejscu odpowiednim dla użytego środka transportu. Sprzedający musi zawrzeć umowę ubezpieczenia od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów przez kupującego od punktu dostawy przynajmniej do punktu przeznaczenia
5. DAP Delivered at Place (dostarczone do miejsca) – sprzedający dostarcza towary i przenosi ryzyko na kupującego kiedy towary zostają pozostawione do dyspozycji kupującego na przybywających środkach transportu, które gotowe są do wyładunku w wyznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie w okolicy tego miejsca o ile taki punkt został uzgodniony. Sprzedający bierze na siebie całe ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu znajdującego się w okolicy tego miejsca. W przypadku reguły DAP zarówno dostawa jak i przybycie do miejsca przeznaczenia są takie same
6. DPU Delivered at Place Unloaded (dostarczone do miejsca wyładowane) – sprzedający dostarcza towary i przenosi ryzyko na kupującego kiedy towary po wyładowaniu z przybywających środków transportu pozostawione zostały do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie w okolicy tego miejsca o ile taki punkt został uzgodniony. Ryzyko związane z dostarczeniem i wyładunkiem towarów w oznaczonym miejscu przeznaczenia ponosi sprzedający. W regule tej zarówno dostawa jak i przybycie do miejsca przeznaczenia są takie same. Reguła DPU jest jedyną regułą wymagającą od sprzedającego wyładunku towarów w miejscu przeznaczenia. Sprzedający musi być pewien, że da radę zorganizować wyładunek w oznaczonym miejscu. Jeżeli strony nie chcą, aby sprzedający ponosił ryzyko i koszty wyładunku, to nie powinny stosować tej reguły i powinny ją zamienić na regułę DAP
7. DDP Delivered Duty Paid (dostarczone do cło opłacone) – sprzedający dostarcza towary do kupującego kiedy towary zostały pozostawione do dyspozycji kupującego, odprawione w imporcie na przybywających środkach transportu, które gotowe są do wyładunku w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie w okolicy tego miejsca o ile taki punkt został uzgodniony. Sprzedający ponosi ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu w okolicy tego miejsca. W DDP zarówno dostawa jak i przybycie do miejsca przeznaczenia są takie same
8. FAS Free Alongside Ship (dostarczone wzdłuż burty statku) – sprzedający dostarcza towary do kupującego kiedy towary te zostają umieszczone wzdłuż burty statku, jak przykładowo: na nabrzeżu lub barce, miejsca wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku lub kiedy sprzedający spowoduje dostawę towarów dostarczonych już w ten sposób. W regule tej ryzyko związane z utratą lub uszkodzeniem towarów ponosi kupujący w momencie kiedy towary znajdują się wzdłuż burty statku i kupujący ponosi wszystkie koszty
9. FOB Free On Board (dostarczony na statek) – sprzedający dostarcza towary do kupującego korzystając z pokładu statku wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku lub kiedy spowoduje dostawę towarów już w ten sposób dostarczonych. Za ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów w sytuacji kiedy towary znajdują się na pokładzie statku ponosi kupujący od tego momentu razem ze wszystkimi kosztami
10. CFR Cost and Freight (koszt i fracht) – sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku lub kiedy spowoduje dostawę towarów już w ten sposób dostarczonych. Ryzyko związane z utratą lub uszkodzeniem towarów przechodzi wtedy kiedy towary znajdą się na pokładzie statku w ten sposób, że zostaje uznane że sprzedający wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia towarów i nie ma znaczenia czy towary dotrą do miejsca przeznaczenia w dobrym stanie, w podanej ilości i czy w ogóle dotrą. Sprzedający nie ma obowiązku ubezpieczenia towaru, dlatego kupujący powinien sam go ubezpieczyć
11. CIF Cost Insurance and Freight (koszt ubezpieczenie i fracht) – sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku lub gdy spowoduje dostawę towarów już dostarczonych w taki sposób. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi w sytuacji kiedy towary znajdą się na pokładzie statku w taki sposób, że zostaje uznane, że sprzedający wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia towarów i nie ma znaczenia czy towary rzeczywiście dotrą do miejsca przeznaczenia w dobrym stanie, w podanej ilości lub czy w ogóle zostaną dostarczone. Sprzedający ma obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia, od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów przez kupującego z portu załadunku do przynajmniej portu przeznaczenia.
INCOTERMS 2020 – zmiany
INCOTERMS 2020 zawiera kilka zmian w stosunku do wcześniejszej wersji INCOTERMS 2010. Najważniejszą zmianą jest zmiana nazwy reguły DAT (wcześniejsza nazwa) na obecnie brzmiącą DPU. Zmiana nazwy była konieczna, ponieważ dawna nazwa DAT, czyli Delivered at Terminal wprowadzała w błąd, że miejscem dostarczenia towaru może być wyłącznie terminal i z tego powodu była dość rzadko wykorzystywana. Nazwa używana obecnie DPU pokazuje, że chodzi o miejsce dostarczenia produktu, a nie o miejsce jakim jest terminal.
Zmianą została objęta też reguła FCA. Do tej pory sprzedający miał obowiązek dostarczyć kupującemu dowód dostawy towaru, dokument przewozowy. W INCOTERMS 2020 zostało wskazane, że sprzedający powinien dostarczyć kupującemu dokument transportowy potwierdzający, że towary zostały załadowane jeżeli kupujący udzielił przewoźnikowi instrukcji żeby wystawił on sprzedającemu wyżej wskazany dokument. Z kolei kupujący ma obowiązek udzielenia przewoźnikowi wymienionej wyżej instrukcji o ile wynika to z uzgodnień stron.
