W związku z obecną sytuacją na świecie i trwającą wojną na Ukrainie, Polska wprowadziła szczególne zasady, które dają obywatelom Ukrainy możliwość założenia i prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa polskiego. Zasady te zostały wprowadzone ustawą z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy.
Obywatel Ukrainy ma prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce na takich samych zasadach, co obywatele polscy, pod warunkiem, że jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest legalny na podstawie przepisów ustawy o cudzoziemcach.
Zgodnie z ustawą obywatel innego kraju może przebywać legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułu posiadania:
zezwolenia na pobyt stały
zezwolenia na pobyt czasowy
paszportu w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym
zaświadczenia o korzystaniu z ochrony czasowej wydanego przez Urząd do Spraw Cudzoziemców
zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, na podstawie zezwolenia udzielonego w Polsce
pobytu na podstawie wizy Schengen lub wizy krajowej
pobytu na podstawie stempla przekroczenia granicy na zasadach ruchu bezwizowego
pobytu na podstawie karty pobytowej (członek rodziny obywatela UE)
pobytu na podstawie decyzji o statusie uchodźcy
pobytu w oparciu o decyzję o przyznaniu ochrony uzupełniającej
pobytu w oparciu o zezwolenie na pobyt tolerowany
pobytu w oparciu o decyzje o zezwoleniu na pobyt ze względów humanitarnych
pobytu w oparciu o zaświadczenie na podstawie art. 170 ustawy o cudzoziemcach
pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ust. 1, art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.
Nadanie numeru PESEL
Obywatel Ukrainy, który przebywa na terytorium RP w sposób legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, ma prawo starać się o nadanie numeru PESEL po złożeniu wniosku w dowolnym organie wykonawczym gminnym znajdującym się na terytorium RP. Wniosek o nadanie numeru PESEL składa się osobiście w siedzibie organu gminnego. Wymagana jest forma pisemna. Wniosek musi być podpisany czytelnym podpisem i wypełniony przez osobę wnioskującą lub przez pracownika organu, do którego jest składany w oparciu o dane podane przez wnioskodawcę. Do wniosku należy dołączyć fotografię taką jak do dowodu osobistego. Dodatkowo od wnioskodawcy pobierane są odciski palców. Tożsamość danej osoby potwierdzana jest na podstawie dokumentu podroży, Karty Polaka lub innego dokumentu ze zdjęciem, który pozwala ustalić tożsamość. Następnie wszystkie dane wprowadzane są do rejestru PESEL. Jeżeli osoba nie posiada żadnego dokumentu, który pozwoliłby ustalić jej tożsamość, to potwierdzenie następuje na podstawie oświadczenia.
Organ gminy może odmówić nadania numeru PESEL na podstawie wydanej decyzji, jeżeli:
fotografia załączona do wniosku nie spełnia wymagań właściwych dla dowodów osobistych
nie zostały pobrane odciski palców, pod warunkiem, że nie miał miejsca wyjątek określony w przepisach
potwierdzenie tożsamości nastąpiło na podstawie oświadczenia z uwagi na brak dokumentu pozwalającego na stwierdzenie tożsamości, a w wyniku weryfikacji zostało ustalone, że w rejestrze została zamieszczona seria i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy.
Od decyzji o odmowie nadania numeru PESEL nie przysługuje odwołanie.
Warunki jakie musi spełnić obywatel Ukrainy, jeżeli chce założyć firmę w Polsce
W Polsce własną firmę mogą założyć obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce legalnie. Pobyt zostaje uznany za legalny, jeżeli spełnia warunki wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium państwa lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach. Jeżeli pobyt jest legalny, to obywatel Ukrainy może podjąć i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium RP na takich samych zasadach, co obywatele polscy. Jest jeden warunek muszą uzyskać numer PESEL.
Za obywatela Ukrainy uznaje się również osobę, która nie posiada obywatelstwa ukraińskiego, ale jest małżonkiem obywatela Ukrainy, jeżeli przybył na terytorium Polski bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na Ukrainie. Taka osoba także ma prawo otworzyć działalność gospodarczą w Polsce na takich samych warunkach co obywatel Polski.
Obywatel Ukrainy, który wjedzie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku i zadeklaruje pozostanie w kraju, to jego pobyt zostanie uznany za legalny w okresie 18 miesięcy liczonych od 24 lutego 2022 roku. Obywatel Ukrainy, który posiada Kartę Polaka i opuścił Ukrainę w okresie od 24 lutego 2022 roku, a następnie przybył legalnie na terytorium RP i zadeklarował, że pozostanie w Polsce, to jego pobyt zostanie uznany za legalny przez okres 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 roku. Jeżeli pobyt osoby z Ukrainy nie będzie już legalny, to przedsiębiorca zostanie wykreślony z CEIDG.
