Wskaźniki rentowności firmy i ich rodzaje, jak liczyć?
Każdy przedsiębiorca chciałby, aby jego firma odniosła sukces i tym samym zwiększyła swoją wartość oraz zapewniła mu zadowalające dochody, czyli była opłacalna. Zyski powinny przewyższać koszty. Zależność pomiędzy osiąganymi przychodami, a ponoszonymi przez firmę kosztami tworzy rentowność firmy. Jej podstawowym miernikiem jest analiza rentowności, dzięki której możliwe jest określenie opłacalności przedsiębiorstwa w danym okresie czasu.
Analiza rentowności – czym jest, kiedy należy ją wykonać?
Analiza rentowności służy do określania stopnia w jakim dana firma może wygenerować zysk za pomocą posiadanych aktywów lub poprzez kapitał własny. Jest podstawowym i ważnym elementem pozwalającym całościowo spojrzeć na środki danego przedsiębiorstwa. Analizę rentowności przeprowadza się za pomocą wskaźników rentowności. Jest ich kilka. Jednak nie trzeba wybierać wszystkich, aby dokonać rzetelnej analizy. Wybranie tylko niektórych wskaźników sprawi, że badanie będzie bardziej czytelne i zrozumiałe.
Wykonanie analizy rentowności pozwala bardziej efektywnie zarządzać firmą. Dzięki niej przedsiębiorca może stworzyć dobrą strategię rozwoju przedsiębiorstwa oraz określić działania jakie powinien podjąć, aby zysk firmy zwiększył się. Może poznać również czas potrzebny na wypracowanie większych zysków, kiedy zostaną spłacone kredyty oraz jakie inwestycje mogą przyczynić się do uzyskania korzyści finansowych. Wysoka rentowność oznacza wyższą wartość firmy.
Kto może przeprowadzić badanie rentowności?
Analizę finansową, która określi poziom rentowności firmy mogą przeprowadzać podmioty takie jak przykładowo: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawne, komandytowe oraz akcyjne. W grupie tej mogą znaleźć się też jednoosobowe działalności gospodarcze.
Jakimi danymi trzeba dysponować, aby przeprowadzić analizę rentowności?
Do przeprowadzenia analizy rentowności potrzebne są dane ze sprawozdania finansowego firmy, a przede wszystkim te pochodzące z rachunku zysków i strat. Na ich podstawie można dokładnie zobaczyć w jaki sposób w danym okresie czasu firma odnotuje zysk lub stratę.
Czym są wskaźniki rentowności firmy?
Wskaźniki rentowności inaczej wskaźniki zyskowności lub stopy zwrotu służą do dokładnego określania dochodowości przedsiębiorstwa na poszczególnych płaszczyznach. Pokazują jaki jest stosunek zysku do kapitału, a także jakie przygotowanie posiada przedsiębiorca do tworzenia zysków jak i określają zdolność przedsiębiorcy do efektywnego lokowania nowego kapitału.
Wskaźniki rentowności firmy – rodzaje i charakterystyka
Wskaźniki rentowności są podstawowymi narzędziami z których należy korzystać przy opracowywaniu analizy finansowej. Najważniejsze z nich to:
ROI (Return on Investment) - wskaźnik zwrotu z inwestycji. Wskazuje jakie zyski firma może wygenerować w stosunku do poniesionych kosztów inwestycyjnych
ROA (Return on Assets) - wskaźnik zwrotu z aktywów. Jego zadaniem jest zmierzenie zdolności firmy do generowania zysków w stosunku do aktywów firmy
ROE (Return on Equity) - wskaźnik zwrotu z kapitału własnego. Wskaźnik służy do mierzenia stopnia opłacalności inwestycji, której dokonują akcjonariusze firmy
ROS (Return on Sales) - wskaźnik marży zysku operacyjnego. Służy do mierzenia stosunku zysku operacyjnego do przychodów ze sprzedaży
MNO (Marża netto ze sprzedaży) - wskaźnik służący do mierzenia stosunku zysku netto do przychodów ze sprzedaży
NOPAT (Net Operating Profit After Tax) - wskaźnik służący do mierzenia zysku operacyjnego netto po opodatkowaniu.
Analiza rentowności firmy powinna także opierać się na innych wskaźnikach, takich jak:
płynność finansowa
zadłużenie
struktura kosztów
konkurencyjność firmy.
Do analizy przedsiębiorstwa najczęściej stosuje się wskaźniki rentowności, które dotyczą trzech głównych obszarów działalności firmy:
aktywa – ROA
kapitał – ROE
sprzedaż – ROS.
Wskaźnik ROA, czyli zwrot z aktywów
ROA jest wskaźnikiem służącym do mierzenia zdolności jaką firma posiada do wytwarzania zysków w stosunku do aktywów, czyli zasobów posiadanych przez firmę i wykorzystywanych przez nią w prowadzonej działalności. Określa wartość zysku netto przypadającą na jednostkę stanowiącą źródła finansowania zaangażowane w aktywa firmy.
Wskaźnik ROA oblicza się wg wzoru:
ROA = (zysk netto/aktywa ogółem) x 100
Wskaźnikowi ROA przede wszystkim przyglądają się banki, kiedy udzielają kredytów na finansowanie działalności gospodarczej. Wyższa rentowność aktywów oznacza bardziej stabilną sytuację finansową firmy. Jeżeli wskaźnik jest ujemny, to firma przynosi straty. Przyszli inwestorzy powinni zwrócić uwagę na stabilność tego wskaźnika. Przede wszystkim muszą dokładniej przyjrzeć się sytuacji, kiedy wskaźnik odnotowuje nagłe skoki lub ma tendencję spadkową. Warto dokonać porównania ze średnią występującą w danej branży. Podsumowując, wskaźnik rentowności aktywów zależy od zysku. Najczęściej wyrażany jest procentowo.
Wskaźnik ROE, czyli wskaźnik rentowności kapitału własnego
Za pomocą wskaźnika ROE określana jest stopa zwrotu jaką dana firma może uzyskać z inwestycji. Wyraża stosunek zysku netto do kapitału własnego.
Oblicza się go wg wzoru:
ROE = (zysk netto/kapitał własny) x 100
W przypadku tego wskaźnika duże znaczenie ma jego zmienność w czasie oraz porównanie jego wartości do średniej występującej w danej branży. Do firm o wysokiej rentowności w danej branży mierzonej wskaźnikiem ROE należą firmy działające w branży gier komputerowych lub zajmujące się wierzytelnościami. Z kolei niski wskaźnik ROE odnotowuje branża telekomunikacyjna.
Wskaźnik ROS, czyli wskaźnik służący do mierzenia stosunku zysku operacyjnego do przychodów ze sprzedaży
Wskaźnik ROS pokazuje stosunek zysku netto wypracowanego w całej działalności przedsiębiorstwa do przychodów netto firmy. Dzięki niemu przedsiębiorca może ustalić wysokość stopy zysku jaką daje dana inwestycja, jak np. przy inwestowaniu w akcje lub udziały podmiotu gospodarczego. Zysk operacyjny oznacza zysk jeszcze przed opodatkowaniem, odsetkami oraz amortyzacją. Wysoki wskaźnik jest odzwierciedleniem dużego zysku operacyjnego w stosunku do przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży produktów, towarów i usług. Na jego podstawie można ocenić, że firma dobrze kontroluje swoje koszty operacyjne i potrafi utrzymać wysoką marżę zysku doliczaną do swoich produktów lub usług. Przedsiębiorstwo jest w stanie w efektywny sposób wykorzystać posiadane zasoby własne i zatrudnionego personelu. Oznacza to, że firma ma silną pozycję na rynku.
Oblicza się go wg wzoru:
ROS = (wynik finansowy netto/przychody ze sprzedaży) x 100
Wskaźnik ROS powinien być stabilny lub rosnący. Jeżeli spada oznacza to, że koszty oraz zobowiązania podatkowe stanowią większą część osiąganych przychodów firmy.
Im niższe są wartości wskaźników rentowności sprzedaży tym firma powinna osiągać wyższe przychody, aby utrzymać dany poziom zysku. Jeżeli firma odnotuje stratę i nie jest rentowna to może oznaczać, że wskaźnik ROS ma wartość ujemną. Wartość wskaźnika ROS informuje o tym czy dana sprzedaż jest opłacalna.
Wskaźnik ROI, czyli zwrot z inwestycji
Jeżeli wskaźnik ROI jest wysoki, to oznacza to, że firma osiąga wysokie zyski w stosunku do kapitału jaki przedsiębiorca zainwestował w działalność firmy. Pozwala ocenić inwestycje i pokazuje inwestorom oraz menadżerom zdolności firmy do wykorzystywania kapitału zainwestowanego w generowanie zysków. ROI może być dodatni lub ujemny. Przy dodatnim inwestycja jest opłacalna. Im wyższy wskaźnik tym rentowność inwestycji jest większa. Przy ujemnym wskaźniku inwestycja jest nieopłacalna.
Wysoki ROI świadczy o tym, że:
firma dobrze wykorzystuje posiadane zasoby na generowanie zysków
odnotowuje dobre wyniki finansowe
posiada dobrze opracowaną strategię biznesową
dobrze zarządza inwestycjami i kosztami.
Wskaźnik ROI oblicza się wg wzoru:
ROI = zysk netto/kapitał x 100%
Zysk netto – przychody po odjęciu kosztów produkcji i reklamy Kapitał – koszty poniesione na osiągnięcie zysku.
Interpretacja wskaźników rentowności firmy
Każdy podmiot, który chce uzyskać przejrzystość w finansach firmy musi nauczyć się poprawnie interpretować wskaźniki rentowności.
Wskaźnik ROA Do wyliczenia wskaźnika ROA należy wykorzystać dane pochodzące ze sprawozdania finansowego: bilansu oraz rachunku zysków i strat. Im wyższa jest wartość wskaźnika ROA tym przedsiębiorstwo jest w lepszej kondycji. W przypadku wartości ujemnej firma odnotowuje stratę. Badanie można zinterpretować porównując wynik:
z wcześniejszymi wartościami wskaźnika
z wynikami jakie osiągają najważniejsi konkurenci
ze średnią wartością wskaźnika w danej branży.
Przykłady firm z najwyższym wskaźnikiem ROA
spółki z rynku kapitałowego
z przemysłu paliwowego, surowcowego
firmy z branży informatycznej, w tym spółki gamingowe.
Przykłady firm z najniższym wskaźnikiem ROA
firmy działające w budownictwie
ubezpieczeniach
bankowości
w przemyśle drzewnym.
Wskaźnik ROE Do wyliczenia wskaźnika należy wykorzystać dane z bilansu oraz rachunku zysków i strat pochodzące ze sprawozdania finansowego. Sytuacja finansowa firmy jest lepsza im wyższa jest rentowność kapitału własnego. Wnioski należy wysnuwać na podstawie obserwacji zmian zachodzących we wskaźniku w danym okresie czasu. Wraz ze wzrostem wskaźnika zwiększa się poziom bezpieczeństwa finansowego firmy.
Przykłady firm z najwyższym wskaźnikiem ROE
spółki z branży gier komputerowych
spółki z branży wierzytelności
firmy z branży biotechnologii
Przykłady firm z najniższym wskaźnikiem ROE
przedsiębiorstwa z branży przemysłu elektromaszynowego
firmy z branży telekomunikacyjnej.
Wskaźnik ROS Kalkulacja wskaźnika ROS następuje na podstawie danych pochodzących z pierwszej i ostatniej pozycji z rachunku zysków i strat. Im wyższa wartość wskaźnika tym lepsza kondycja firmy. Otrzymane wyniki należy porównać z wynikami z poprzednich okresów sprawozdawczych.
