Z każdym rokiem ulga IP BOX zdobywa coraz większą popularność wśród przedsiębiorców prowadzących działalność badawczo-rozwojową, którzy stosują w działalności rozwiązania innowacyjne. Dzięki uldze mają możliwość zapłaty podatku w niższej stawce (5% od przychodów) pod warunkiem, że zostanie wyliczony wskaźnik Nexus.
Art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje działalność badawczo-rozwojową jako działalność twórczą, która obejmuje badania naukowe lub prace rozwojowe. Działalność ta powinna być podejmowana w sposób systematyczny. Chodzi o zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie posiadanych zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Przez badania naukowe zgodnie z ustawą o PIT w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce należy rozumieć:
badania podstawowe
badania aplikacyjne.
Definicja prac rozwojowych zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że prace badawcze oznaczają prace rozwojowe w oparciu o art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższymi i nauce. Badania naukowe jako działalność obejmują:
badania podstawowe mające na celu przede wszystkim zdobywanie nowej wiedzy o podstawach różnych zjawisk oraz faktów, które można obserwować bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne
badania aplikacyjne mające za zadanie zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, które nastawione są na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług oraz wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Z kolei prace rozwojowe oznaczają działalność, która obejmuje nabywanie, łączenie, kształtowanie oraz wykorzystywanie wiedzy i umiejętności dostępnych w danym momencie, również w zakresie informacji lub oprogramowania niezbędnych do planowania produkcji, a także projektowania i tworzenia zmienionych oraz ulepszonych bądź nowych produktów, procesów lub usług prowadzonych bez działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do tych produktów, nawet jeżeli mają one charakter ulepszeń.
Podsumowując prace badawczo-rozwojowe mają miejsce wtedy, kiedy wykorzystywana jest dostępna wiedza w zakresie nauki, technologii, a także działalności gospodarczej oraz inna wiedza i umiejętności związane z tworzeniem nowych, ulepszonych już istniejących produktów/usług, procesów oraz technologii produkcji.
Charakter twórczy działalności badawczo-rozwojowej
Działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Tak wynika z regulacji zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednak brak jest szczegółowego określenia, kiedy działalność ma charakter twórczy, dlatego w celu jego nazwania należy zapoznać się z definicją zawartą w słowniku języka polskiego. Zgodnie z nią na działalność twórczą składa się zespół działań jakie podejmowane są w kierunku tworzenia, czyli powstania czegoś, co oznacza, że są to działania podejmowane w jakimś celu oraz mające za zadanie utworzenie czegoś.
Zgodnie z prawem autorskim cecha twórczości wiąże się z sukcesem działalności człowieka i charakterem kreacyjnym tej działalności. Cechą charakteryzującą działalność twórczą jest aspekt nowości z zastrzeżeniem, że stopień tej nowości nie ma znaczenia. W działalności twórczej za przedmiot prawa autorskiego zostaje uznany efekt takiego działania, który chociażby w najmniejszym stopniu będzie odróżniał się od innych rezultatów takiego samego działania. Twórczość związana z działalnością badawczo-rozwojową ma prawo opracowywać nowe koncepcje, narzędzia, rozwiązania, które do tej pory nie występowały w praktyce gospodarczej danego podatnika lub będących na tyle innowacyjnymi, że w dużym stopniu odróżniają się od rozwiązań już działających u podatnika.
Systematyczne prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej
Działalność badawczo – rozwojowa powinna być prowadzona w sposób systematyczny. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego przez systematyczność należy rozumieć robienie czegoś regularnie i starannie. Proces systematyczności musi być procesem zachodzącym stale od dłuższego czasu. Powinien być prowadzony w sposób uporządkowany systemowo.
W przypadku działalności badawczo-rozwojowej określenie systematyczności oznacza prowadzenie działalności w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Uważa się, że działalność prowadzona jest systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik cały czas prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, co powinno wynikać z charakteru prowadzonej przez niego działalności, potrzeb rynku, klientów, czy sytuacji mikro oraz makroekonomicznej. Spełnienie kryterium jakim jest systematyczność wymaga jedynie zaplanowania i przeprowadzenia nawet tylko jednego projektu badawczo-rozwojowego, dla którego zostaną przyjęte określone cele przewidziane do osiągnięcia oraz harmonogram i zasoby.
Obliczanie wskaźnika Nexus
Dla prawidłowego rozliczenia ulgi IP BOX należy najpierw obliczyć tzw. wskaźnik Nexus. Jego zadaniem jest określenie jaka część przychodu z działalności badawczo-rozwojowej ma związek z danym, konkretnym kwalifikowanym prawem własności intelektualnej jaki został wytworzony w ramach działalności badawczo-rozwojowej.
Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej należy ustalić jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w danym roku podatkowym oraz wskaźnika obliczonego wg następującego wzoru: ((a + b) × 1,3): (a + b + c + d), gdzie wskazane litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika odpowiednio na:
a – działalność badawczo – rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej prowadzoną bezpośrednio przez podatnika
b – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej innych niż te wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 3
c – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej innych niż te wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4
d – nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Do kosztów, które zostały wymienione powyżej nie zalicza się kosztów bezpośrednio związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, a w szczególności odsetek, opłat finansowych, a także kosztów związanych z nieruchomościami, zgodnie z art. 30ca ust. 5 ustawy o PIT.
Na wysokość wskaźnika Nexus mają wpływ nie wszystkie poniesione koszty. W większości przypadków wskaźnik Nexus posiada wartość równą 1.
