Podsumowanie zmian w składkach zdrowotnych od lipca 2022
Polski Ład przyniósł szereg zmian. Jedną z nich jest brak możliwości odliczania zapłaconych składek zdrowotnych. Dodatkowo, po zmianach wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od uzyskanego dochodu lub w przypadku ryczałtu od przychodu, Od lipca 2022 roku obowiązują nowe zasady w tym zakresie.
Znowelizowana ustawa o PIT dotycząca składki zdrowotnej w ramach Polskiego Ładu 2,0 odnosi się do podatników opodatkowanych:
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
podatkiem liniowym.
Zmiany nie dotyczą podatników rozliczających się wg skali podatkowej.
Zmiany w sposobie rozliczania składki zdrowotnej
Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorcy zyskali możliwość odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych w zaliczkach w trakcie roku. Zmiany w sposobie odliczania polegają na tym, że zapłacone składki zdrowotne mogą być odliczone od przychodu/dochodu w wyliczeniu zaliczki na podatek lub mogą być ujęte bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu (nie dotyczy rozliczających się ryczałtem). Dzięki temu składki zdrowotne pomniejszają podstawę opodatkowania. Do końca 2021 roku obniżały podatek.
Zmiany w zależności od wybranej formy opodatkowania
do limitu 8 700 zł zapłaconych składek zdrowotnych pomniejszające dochód do opodatkowania – podatek liniowy
19% zapłaconej składki zdrowotnej pomniejszające podatek – karta podatkowa.
Podatek liniowy – odliczanie składki zdrowotnej
Znowelizowany art. 30c ust. 2 ustawy o PIT otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym przedsiębiorcy mają prawo pomniejszyć dochód o zapłacone w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za siebie oraz za osoby współpracujące. W tym zakresie obowiązuje limit, który w trakcie roku nie może zostać przekroczony. Jego wysokość została ustalona na 8 700 zł.
Zmieniona ustawa nie przewiduje okresu przejściowego w zakresie sposobu rozliczania składek zdrowotnych w 2022 roku. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy Polski Ład 2.0 wymienione zasady stosuje się do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 roku. W związku z tym podatnicy mają prawo do pomniejszenia podstawy opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne począwszy już od zaliczki na podatek wyliczany po wejściu w życie ustawy, czyli za czerwiec lub II kwartał roku. Natomiast zapłacone składki zdrowotne za okres od stycznia do maja 2022 roku mogą być ujęte w postaci odliczenia w zaliczce za czerwiec 2022 lub II kwartał 2022 roku. Wysokość składki zdrowotnej nie uległa zmianie i od 1 lipca 2022 roku nadal wynosi 4,9% od dochodu z poprzedniego miesiąca, z zastrzeżeniem, że nie może być niższa od kwoty 290,70 zł.
Ryczałt – odliczanie składki zdrowotnej
Zgodnie z nowymi przepisami podatnicy rozliczający się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mają prawo pomniejszyć przychód o zapłacone składki zdrowotne w wysokości 50% składek zapłaconych w danym roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za siebie, a także za osoby współpracujące.
Z kolei podatnik rozliczający się za pomocą karty podatkowej może obniżyć kwotę podatku z kwoty ustalonej decyzją naczelnika urzędu skarbowego o 19% wartości zapłaconej danego miesiąca składki zdrowotnej. Nowe przepisy obowiązują dla przychodów uzyskanych od początku 2022 roku. Zapłacone składki zdrowotne uwzględnia się do wysokości limitu w bieżącej zaliczce na podatek dochodowy, czyli za czerwiec 2022 lub II kwartał 2022 roku. Zmiany, podobnie jak przy podatku liniowym nie obejmują wysokości składek zdrowotnych.
Nadal pozostają aktualne następujące wysokości składek dotyczące przychodu:
do 60 000 zł – składka zdrowotna wynosi 335,94
od 60 000 zł do 300 000 zł – składka zdrowotna wynosi 559,89 zł
powyżej 300 000 zł – składka zdrowotna wynosi 1007,87 zł.
W przypadku karty podatkowej składka zdrowotna wynosi 270,90 zł.
Inne zmiany mające wpływ na wysokość podatku dochodowego
Polski Ład 2.0 wprowadził między innymi możliwość zmiany formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego. Podatnicy, którzy rozliczali się ryczałtem mogą zmienić formę opodatkowania na skalę podatkową jeszcze w trakcie roku lub po jego zakończeniu. Taka czynność pozbawia ich prawa do odliczenia składki zdrowotnej. Ci, którzy zdecydują się na zmianę w trakcie roku w terminie do 22 sierpnia 2022 roku zachowują prawo do odliczenia składki zdrowotnej za okres, w którym rozliczali się ryczałtem, czyli w zaliczkach od stycznia do czerwca 2022 roku. Przedsiębiorca, który zdecyduje się na zmianę formy opodatkowania po zakończonym roku potwierdza w ten sposób, że zdecydował się cały 2022 rok rozliczyć wg zasad ogólnych. Przy skali podatkowej, podatnik nie ma prawa do odliczenia składki zdrowotnej, co może oznaczać, że w zeznaniu rocznym PIT-36 może wystąpić u niego niedopłata podatku dochodowego, którą powinien wpłacić do urzędu.
PRZYKŁAD 1 Podatnik prowadzi działalność gospodarczą i wybrał formę opodatkowania podatek liniowy. W okresie od stycznia do czerwca 2022 roku zapłacił składkę zdrowotną w łącznej wysokości 20 000 zł. W czerwcu dochód podatnika wyniósł 70 000 zł. Ile wyniesie zaliczka na podatek dochodowy za miesiąc czerwiec już po zmianach wprowadzonych przez Polski Ład 2.0?
Odpowiedź: W związku z wybraną formą opodatkowania podatkiem liniowym, przedsiębiorca opodatkowuje dochód stawką podatku w wysokości 19%. Przed zmianą podatnik zapłaciłby podatek w wysokości: 70 000 zł x 19% = 13 300 zł. Podatek dochodowy za czerwiec po odliczeniu składki zdrowotnej wyniesie: 70 000 zł – 8 700 zł x 19% = 11 647 zł. Nowelizacja ustawy o PIT spowodowała, że podatnik zapłaci zaliczkę na podatek dochodowy w niższej wysokości, 1 653 zł (13 300 zł – 11 647 zł). W tym przypadku podatnik wyczerpał cały roczny limit jaki mu przysługiwał przy odliczaniu składki zdrowotnej. W związku z tym kolejne zapłaty składek zdrowotnych nie będą mogły być odliczane.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca stosuje w działalności gospodarczej formę opodatkowania w postaci ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 12%. Podatnik w II kwartale roku przekroczył I próg przychodowy, 60 000 zł i w związku z tym zobowiązany jest opłacać składkę zdrowotną w wysokości 559,89 zł. W czerwcu jego przychód wyniósł 30 000 zł. Jaki wpływ na wysokość zaliczki na podatek dochodowy będzie miała zmiana w odliczaniu składki zdrowotnej? Przed zmianą podatnik zapłaciłby podatek dochodowy w kwocie: 30 000 zł x 12% = 3 600 zł Po zmianie zaliczka wyniesie: [30 000 zł – (559,89 zł x 50%) – (335,94 zł x 50%)] x 12% = 3 546 zł. Oszczędność wyniesie: 3 600 zł – 3 546 zł = 54 zł.
