Z nowym rokiem wchodzą w życie zmiany dotyczące wystawiania faktur do paragonów. Od 1 stycznia 2020 roku nie będzie można już wystawić faktury do paragonu, jeżeli nie znajdzie się na nim NIP nabywcy. Za niedostosowanie się do nowych przepisów grozi sankcja w wysokości 100 procent kwoty podatku jaki został wykazany na fakturze. Zmiany wprowadziła ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520).
Art. 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług
mówi, że podatnik ma obowiązek wystawić fakturę do paragonu na żądanie nabywcy towaru lub usługi, jeżeli ten poprosi o jej wystawienie w terminie 3 miesięcy liczone od końca miesiąca, w którym został dostarczony towar, wykonana usługa bądź została przekazana cała lub częściowa zapłata. Obecnie podatnik ma prawo wystawić fakturę do paragonu bez konieczności nanoszenia na niego numeru NIP nabywcy, ale od 1 stycznia 2020 r. to się zmieni i nie będzie już takiej możliwości. Zmiana ma na celu ograniczenie nadużyć przy wystawianiu faktur, które nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Chodzi o tzw. „puste faktury” do paragonów fiskalnych.
Na przykład: przedsiębiorca nabywca może poprosić sprzedawcę o wystawienie faktury VAT do paragonu, który należał i został pozostawiony przez innego klienta. W ten sposób mógł wyłudzić podatek VAT naliczony. Obecnie bez dodatkowych danych identyfikacyjnych na paragonie nie ma możliwości sprawdzenia czy dany paragon należy do konkretnego podatnika.
Paragon z NIP – nowy obowiązek sprzedawcy i nabywcy
Od 1 stycznia 2020 r. sprzedawca wystawiając paragon będzie musiał na nim umieścić nr NIP nabywcy i tylko wtedy będzie możliwe wystawienie faktury VAT do tego paragonu. Mówi o tym art. 106b ust. 5 ustawy o VAT.
Wyżej wymienione zmiany nie dotyczą podatników, którzy świadczą usługi taksówek osobowych, wyłączając wynajem samochodów osobowych z kierowcą. Sprzedawca musi pamiętać o naniesieniu na paragon numeru NIP nabywcy.
Z kolei nabywca musi pamiętać, aby przy zakupie poinformować sprzedawcę, że jest podatnikiem VAT i posiada nr NIP. Jeżeli tego nie zrobi to faktura zostanie wystawiona na osobę prywatną i nie będzie mógł jej ująć w kosztach, a tym samym odliczyć podatku VAT w działalności gospodarczej.
Faktura VAT za zakup może być również wystawiona z pominięciem paragonu na kasie rejestrującej. W tym przypadku sprzedawca wystawia fakturę bezpośrednio.
Kasa fiskalna bez możliwości podania NIP-u nabywcy
Obowiązek nanoszenia nr NIP nabywcy na paragon już istnieje, ale nie wszystkie kasy rejestrujące są do tego przystosowane. Czy w takiej sytuacji będzie można wystawić fakturę VAT? Tak, ale z pominięciem ewidencji na kasie. Nabywca w momencie dokonywania zakupu ma obowiązek poinformowania sprzedawcy, że nabywa towar lub usługę jako podatnik, a sprzedawca ma obowiązek niezwłocznego wystawienia faktury VAT.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej dotyczy jedynie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Obowiązek wystawiania paragonów nie dotyczy pozostałych podmiotów.
Naruszenie przepisów – sankcja
Jeżeli od 1 stycznia 2020 r. podatnik nie zastosuje się do zmienionych przepisów poniesie karę wynikającą z art. 106b ust. 6 ustawy o VAT. W przepisie tym jest zapis:
W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5 (tj. niezawierającego NIP nabywcy), organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się
Co to oznacza dla podatników?
Po 1 stycznia 2020 r. skutkiem wystawienia faktury bez NIP-u nabywcy będzie nałożenie na podatników, zarówno sprzedawcę jak i nabywcę, sankcji w wysokości równej 100% podatku VAT wykazanego na fakturze (nowy art. 109a ustawy o VAT).
Podsumowanie
Ostatnio przepisy prawa podatkowego ulegają częstym zmianom. Ich celem jest uszczelnienie systemu podatkowego. Jedną ze zmian jest wprowadzenie obowiązku umieszczania na paragonie NIP-u nabywcy, jeżeli ma być wystawiona faktura VAT. Obecnie nie wszystkie funkcjonujące kasy fiskalne posiadają taką możliwość. W tej sytuacji wystarczy wystawić fakturę sprzedaży VAT bez konieczności rejestracji sprzedaży na kasie fiskalnej.
