W przypadku spółki z o. o. wspólnik nie ma możliwości wypowiedzenia umowy. Nie może sam podjąć decyzji o jej opuszczeniu. Udział w spółce jest nierozłącznie związany z udziałami posiadanymi przez wspólnika. Co więc można zrobić w sytuacji kiedy nie chcemy już być wspólnikiem?
W przepisach dotyczących spółki z o. o. jest zapis mówiący, że nie można wypowiedzieć umowy spółki, ponieważ uczestnictwo w spółce jest ściśle związane z posiadanymi udziałami. Jeżeli wspólnik chce wystąpić ze spółki to musi najpierw pozbyć się udziałów. Najprostszym sposobem jest ich sprzedaż. Można je też darować lub wymienić na inne dobra.
Znane są dwa sposoby opuszczenia spółki z o. o. przez wspólnika:
przez sprzedaż udziałów
przez umorzenie udziałów
Każdy z nich wymaga zgody spółki.
Sprzedaż udziałów
Sprzedaż udziałów może odbyć się za przyzwoleniem spółki, zgodnie z postanowieniami zawartymi w jej umowie. Wspólnik ma obowiązek zgłoszenia zarządowi spółki w formie pisemnej, zamiar sprzedaży udziałów. We wniosku powinien zawrzeć niezbędne informacje dotyczące ilości sprzedawanych udziałów, nazwy nabywcy, ceny za jaką udziały mają być zbyte. Następnie zarząd kieruje wniosek na Zgromadzenie Wspólników, na którym spółka wyrazi lub nie, zgodę na sprzedaż. Prawo pierwokupu lub pierwszeństwo w nabyciu udziałów mają dotychczasowi wspólnicy. Po wyrażeniu przez spółkę zgody na zbycie, zawierana jest umowa przeniesienia własności udziałów.
Umorzenie udziałów
Zgodnie z przepisami umorzenie może mieć tryb dobrowolny lub przymusowy.
UMORZENIE DOBROWOLNE przewiduje wykup udziałów przez samą spółkę o ile przejawia ona chęć ich nabycia w celu umorzenia. Może do niego dojść na wniosek lub za zgodą wspólnika występującego ze spółki po złożeniu przez niego oświadczenia, w którym musi wskazać:
liczbę udziałów, które mają być umorzone
wartość wynagrodzenia za umorzenie udziałów
sposób finansowania umorzenia (obniżenie kapitału zakładowego, z czystego zysku, w sposób mieszany).
Proces umorzenia rozpoczyna podjęcie uchwały przez Zgromadzenie Wspólników o nabyciu udziałów w celu ich umorzenia. Kolejne kroki podejmowane są w zależności od sposobu finansowania.
umorzenie przez obniżenie kapitału zakładowego wymaga podjęcia uchwały o obniżeniu kapitału. Do umorzenia dochodzi w momencie wpisu obniżenia do KRS. Minusem tego rozwiązania są długotrwające procedury formalne. Już po podjęciu uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego zarząd ma obowiązek wezwać wszystkich wierzycieli spółki, którzy są przeciwni obniżeniu kapitału do złożenia w terminie 3 miesięcy, sprzeciwu przeciwko obniżeniu kapitału. Wierzyciele nie wyrażający zgody powinni być zabezpieczeni przez spółkę lub spłaceni.
umorzenie z czystego zysku ma miejsce z chwilą podpisania umowy zbycia udziałów pomiędzy Spółką, a Wspólnikiem. W tym wypadku procedura formalna nie trwa długo. Nie wymagane jest informowanie kontrahentów i ich zabezpieczenie.
umorzenie w sposób mieszany oznacza, że oba sposoby przedstawione powyżej mogą być stosowane łącznie. Umorzenie udziałów w części finansowane jest z obniżenia kapitału (do wartości nominalnej udziałów), a w części z czystego zysku (różnica pomiędzy wynagrodzeniem do wypłaty, a wartością nominalną udziałów).
UMORZENIE PRZYMUSOWE Jak sama nazwa wskazuje dochodzi do niego jakby przymusowo. Aby doszło do umorzenia nie jest potrzebne wyrażenie woli przez wspólnika. Umowa spółki z o. o. może być skonstruowana w taki sposób, który pozwala w określonych warunkach pozbawić wspólnika jego udziałów w spółce za pomocą przymusowego ich umorzenia. Udziały mogą być umorzone w trybie przymusowym na podstawie uchwały podjętej na Zgromadzeniu Wspólników. Przesłanki, które wskazują na podjęcie takiej uchwały muszą być dokładnie określone w umowie spółki z o. o.
Najczęściej są to sytuacje kiedy wspólnik:
podejmuje działalność konkurencyjną wobec spółki, np.: jest wspólnikiem lub członkiem organu w spółce konkurencyjnej lub w inny sposób nie jest lojalny wobec spółki i przez to szkodzi jej interesom
narusza tajemnicę spółki w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Podatek dochodowy, a wystąpienie wspólnika ze spółki
Wynagrodzenie jakie otrzyma wspólnik w związku z opuszczeniem spółki przy sprzedaży udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek naliczany jest od kwoty uzyskanych przychodów ze sprzedaży udziałów (cena sprzedaży zawarta w umowie sprzedaży pomniejszona o wydatki poniesione na zakup udziałów). Przy sprzedaży udziałów stosuje się zryczałtowaną stawkę podatku w wysokości 19%. W przypadku jeżeli cena udziałów jest dużo wyższa w porównaniu do ich wartości rynkowej, to określenie przychodu w wysokości wartości rynkowej należy do organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.
Umorzenie udziałów również podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek nalicza się od dochodu stanowiącego nadwyżkę przychodu otrzymanego z umorzenia, a wydatkami poniesionymi na nabycie udziałów. W tym wypadku również stosuje się zryczałtowaną stawkę podatku w wysokości 19%. Opodatkowaniu nie podlega umorzenie udziałów wspólnika bez wynagrodzenia za jego zgodą.
